Համաշխարհային տնտեսությանը նոր շարժիչ ուժ է պետք. Հնդկաստանը թափ է հավաքում

Հնդկաստանի տնտեսական վերափոխումը լայն թափով առաջ է շարժվում։ Համաշխարհային արտադրողները նայում են Չինաստանի սահմաններից այն կողմ, եւ վարչապետ Նարենդրա Մոդին փորձում է օգտագործել պահը: Այս ֆինանսական տարում կառավարությունն իր բյուջեի մոտ 20%-ը ծախսում է կապիտալ ներդրումների վրա, ինչը ամենաբարձր ցուցանիշն է առնվազն վերջին տասնամյակում, գրում է Bloomberg-ը:

Մոդին ավելի մոտ է, քան նրա նախորդներից ցանկացած մեկը, որպեսզի հայտարարի, որ երկիրը, որը վերջերս բնակչության թվով առաջ է անցել Չինաստանից, վերջապես իրացնում է իր տնտեսական ներուժը: Դրան հասնելու համար նա ստիպված կլինի պայքարել նրա բացառիկ մեծության թերությունների՝ բյուրոկրատիայի եւ կոռուպցիայի մնացուկների դեմ, որոնք դանդաղեցրել են Հնդկաստանի առաջընթացը, եւ աղաղակող անհավասարության դեմ։

«Հնդկաստանը գտնվում է հսկայականն փոփոխությունների եզրին»,- ասել է երկրի խոշորագույն տեխնոլոգիական ծառայություններ մատուցող ընկերություններից Infosys Ltd.-ի հիմնադիր Նանդան Նիլեկանին:

ԱՄՆ-ի եւ Չինաստանի միջեւ մրցակցությունը համընթաց քամի է ստեղծում։ Վերլուծաբանների խոսքով՝ Հնդկաստանը եւ Վիետնամը ամենաշատը կշահեն, քանի որ ընկերությունները կանցնեն «Չինաստան պլյուս մեկ» ռազմավարությանը: Apple Inc.-ի երեք հիմնական թայվանական մատակարարներ Մոդիի կառավարությունից խթաններ են ստացել սմարթֆոնների արտադրությունն ու արտահանումն ավելացնելու համար։ Ապրիլից դեկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում iPhone-ի մատակարարումները կրկնապատկվել են՝ հասնելով ավելի քան 2,5 միլիարդ դոլարի:

Քանի որ Չինաստանից մինչեւ Գերմանիա խոշոր ընկերությունները պայքարում են աճի դանդաղման դեմ, խաղադրույքները մեծանում են՝ գտնելու մեկ այլ երկիր, որը կխթանի համաշխարհային տնտեսությունը: Morgan Stanley-ն կանխատեսում է, որ Հնդկաստանը կլինի այս տասնամյակի գլոբալ ընդլայնման մեկ հինգերորդի շարժիչ ուժը՝ երկիրը համարելով այն երեք երկրներից մեկը, որը կարող է ավելի քան 400 միլիարդ դոլարի արտադրության տարեկան աճ ապահովել:

Այս թեզը արտացոլվել է համաշխարհային ֆոնդային շուկաներում, երբ հնդկական Sensex ինդեքսը սակարկվում է իր ամենաբարձր մակարդակում վերջին տասնամյակում՝ համեմատած վերջին եռամսյակի S&P 500-ի հետ: Համեմատած այլ զարգացող շուկաների հետ՝ հնդկական բաժնետոմսերը երբեք ավելի բարձր չեն եղել:

«Մարդիկ նայում են, թե որ վայրը հաջորդ տասնամյակում ներդրումներ կատարելու հիանալի վայր կդառնա,- ասել է Նիլեկանին,- Ես Հնդկաստանի նկատմամբ նման հետաքրքրություն չէի տեսել 15 տարի»:

Իհարկե, Մոդիի արտադրական նկրտումները նորություն չեն։ Նրա «Արտադրված է Հնդկաստանում» արշավը մեկնարկել է 2014 թվականին՝ նպատակ ունենալով ընդօրինակել Չինաստանին եւ Արեւելյան Ասիայի վագրերին՝ Սինգապուրից Հարավային Կորեա եւ Թայվան, որոնք բարձրացել են հարուստ տնտեսությունների շարքը՝ գործարանները լցնելով աշխատողներով, որոնք արտադրում են ապրանքներ, որոնք աշխարհը ցանկանում է գնել:

Արտադրության ավելացումը մինչեւ ՀՆԱ-ի 25%-ը, որը ծրագրի հիմնական ցուցանիշն է, դժվարամատչելի է դարձել: Ըստ McKinsey-ի տվյալներով՝ 2020 թվականին այդ ցուցանիշն աճել է մինչեւ 17,4 տոկոս՝ 2000 թվականի 15,3 տոկոսի համեմատ: Վիետնամի արդյունաբերական հատվածը նույն ժամանակահատվածի համար ավելի քան կրկնապատկել է ՀՆԱ-ի իր մասնաբաժինը:

Բայց, որպես այս տարի G20-ի նախագահ, Հնդկաստանը խթան ունի: Բազմաթիվ դաշինքների եւ անհաշտ անձնական շահերի վրա հիմնված արտաքին ռազմավարությունը ստիպել է, որ երկիրը 33 անգամ ավելացնի ռուսական նավթի գնումները՝ անտեսելով Վաշինգտոնի ճնշումը: Կան նույնիսկ պրագմատիզմի որոշ նշաններ, երբ խոսքը վերաբերում է հարեւան Չինաստանի հետ լարված հարաբերություններին՝ Apple-ի մեկ տասնյակից ավելի չինացի մատակարարներ գործառնությունները ընդլայնելու նախնական հավանություն են ստանում Նյու Դելիից, ինչը ուժեղացնում է տեխնոլոգիական հսկայի ջանքերը՝ արտադրությունը Հնդկաստան տեղափոխելու համար:

Բազմաբեւեռ աշխարհում Հնդկաստանի միջին ճանապարհի ընտրությունն ամրապնդել է նրա իմիջը որպես ազգ, «որի հետ բոլորը լավ հարաբերությունների շահագրգռվածություն ունեն»,- ասում է Հնդկաստանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Քենեթ Ջասթերը:

«Հնդկաստանը դիրքավորվում է եւ օգտագործում G-20-ում իր նախագահությունը որպես կամուրջ արեւելքի եւ արեւմուտքի, հյուսիսի եւ հարավի միջեւ»,- ասել է նա: «Շատ ընկերություններ կարծում են, որ հաշվի առնելով նրա մեծությունը, երիտասարդ բնակչությունը եւ նրա անխուսափելի ուժը միջազգային հարաբերություններում՝ Հնդկաստանն այն վայրն է, որտեղ նրանք պետք է լինեն»:

Հնդկաստանի անկախության 75-ամյակին նվիրված օգոստոսյան ելույթում Մոդին կոչ է արել ազգին չբավարարվել մեկ այլ բանով, քան «աշխարհին տիրապետելն է»:

«Մենք պետք է որոշենք Հնդկաստանը զարգացած երկիր դարձնել առաջիկա 25 տարվա ընթացքում»,- ասել է նա։

Bloomberg Economics-ն ակնկալում է, որ այդ ժամանակահատվածում երկրի մեկ շնչին բաժին ընկնող եկամուտը կավելանա նույնիսկ որոշ զարգացած երկրների համեմատ, ինչը հասանելի կդարձնի Մոդիի նպատակը: Ըստ BE-ի, ՀՆԱ-ի պոտենցիալ աճը հաջորդ տասնամյակի սկզբին աստիճանաբար կհասնի 8,5%-ի` կորպորատիվ հարկերի կրճատման, արտադրողների խթանման եւ պետական ակտիվների սեփականաշնորհման շնորհիվ: Տնտեսական եւ բիզնես հետազոտությունների կենտրոնը կանխատեսում է, որ Հնդկաստանի տնտեսությունը մինչեւ 2035 թվականը կհասնի 10 տրիլիոն դոլարի: