Դժբախտ պատահարի հետքերով. վաղվանից Նորավանքի աստիճաններով մուտքը ժամանակավորապես կարգելվի

«Պրոֆեսիոնալ զբոսավարների հայկական ասոցիացիայի» նախագահ Յաշա Սոլոմոնյանը ֆեյսբուքի իր էջում հայտնել էր, որ այսօր Նորավանք վանական համալիրի Բուրդելաշեն եկեղեցու աստիճաններից ազգությամբ հայ ՌԴ քաղաքացի է ընկել։ Ունի լուրջ վնասվածքներ ոտքերի շրջանում (կարծես թե բաց կոտրվածք է, մկանային հյուսվածքների վնասումով ու արյունահոսությամբ), ժամանել է շտապօգնության բրիգադ և նրան տեղափոխել Եղեգնաձորի ԲԿ։

ArmDaily.am-ի հետ զրույցում Յաշա Սոլոմոնյանն ասաց, որ անձամբ դեպքի վայրում չի եղել, բայց տեղում ներկա զբոսավարներից մեկը պատմել է, թե ինչ է տեղի ունեցել։

«Զբոսաշրջիկը առանց պրոֆեսիոնալ ուղեկցորդի է եղել այնտեղ, բարձրացել է այդ աստիճաններին և ընկել է։ Մեր գործընկերոջ փոխանցմամբ՝ բավականին լուրջ վնասվածք էր ստացել։ Այնտեղ շտապօգնություն է եկել և տեղափոխել են հիվանդանոց։ Մեր զբոսավարներից մեկը մոտեցել և փորձել է օգնել, ուղեկցել է զբոսաշրջիկին և պարզել, որ բավականին լուրջ վնասվածք ունի և վիրահատության խնդիր կա»,- ասաց Սոլոմոնյանը։

Նորավանքի հայտնի աստիճանների խնդրի մասին արդեն 10 տարի է, ինչ բարձրաձայնվում է։ Ինչպես նշում է Սոլոմոնյանը՝ խնդիրն ունի երկկողմանի բնույթ։

«Մի կողմից եկեղեցին կառուցված է կրաքարից, որը բավական փխրուն քար է, իսկ անընդհատական վերուվարը մաշեցնում և վնասում է այդ քարերը։ Եկեղեցին կառուցվել է մեզանից 700 տարի առաջ, իսկ այսօր մեկ օրվա մեջ վանական համալիր ավելի շատ մարդ է մտնում, քան այդ 700 տարվա ընթացքում միասին վերցրած։ Մենք պետք է հասկանանք, որ զբոսաշրջությունը լավ բան լինելուց բացի ունի նաև վնասակար կողմ։ Դա հուշարձանների պահպանության խնդիրն է։ Իսկ այդ եկեղեցին ժամանակին նախագծելուց պատրաստ չի եղել, որ օրական դրա վրայով պետք է 5-10 հազար հոգի անցնի։ Սա պարզ սխեմա է, որը պետք է մարդիկ ընկալեն և հասկանան»,- ասաց մասնագետը։

Աստիճանները բարձրանալու համար անվտանգ դարձնելը նույնպես խնդրի լուծում չէ, որովհետև այդ դեպքում խաթարվելու է եկեղեցու արտաքին տեսքը և փչացվելու է վանական համալիրի նշանակությունը։

«Մենք բազմաթիվ անգամներ տարբեր մասնագետների հետ քննարկումներ ենք ունեցել հասկանալու համար՝ ի՞նչ կարելի է անել։ Մի կողմից հասկանում ենք, որ այն հուշարձան է, որը մարդիկ ցանկանում են բարձրանալ և տեսնել, բայց մյուս կողմից անհնար է դա կազմակերպել լիարժեք անտվանգ, որովհետև նեղ աստիճաններ են՝ աստիճանավանդակ դնել հնարավոր չէ։ Վանական համալիրում կան նաև այլ եկեղեցիներ, և հոգևոր ուխտը կամ մոմավառությունը կարելի է այնտեղ կազմակերպել, ոչ թե պարտադիր երկրորդ հարկում»,- ասում է Յաշա Սոլոմոնյանը՝ առաջարկելով սահմանափակել աստիճանների օգտագործումը։

Նա նշում է, որ եկեղեցու վանահայրը նույնպես իրենց հետ համաձայն է։

«Այդ զբոսաշրջիկի ընկնելու պահին էլ քահանան այնտեղ է եղել։ Մենք բազմաթիվ անգամներ զրույցներ ենք ունեցել քահանայի հետ, և ինքը լիովին համաձայն է մեզ հետ։ Նախ՝ բարձրացողների 90 տոկոսը այդ քայլին է գնում լուսանկարվելու համար, շատ չնչին տոկոս են կազմում հավատավոր մարդիկ, ովքեր ուխտ են արել այդտեղ բարձրանալ և աղոթել։ Մեծ մասամբ սելֆիիստներ են և հատկապես անչափահաս երեխաներ։ Մանավանդ այս էքսկուրսիոն շրջանում այնտեղ անչափահաս երեխաներ են վազվզում, և մենք իրոք անհանգիստ ենք այդ մասով։ Ի դեպ, վերջերս դեպք է եղել, որ երեխա էլ է ընկել այդտեղ, փառք Աստծո, չի վնասվել»,- ասաց Սոլոմոնյանը։

Զբոսաշրջության կոմիտեն նույնպես անհանգստացած է Նորավանքի վանական համալիրում տիրող իրավիճակով։ Մեզ հետ զրույցում Զբոսաշրջության կոմիտեի հանրային կապերի և թվային մարկետինգի փորձագետ Գայանե Այվազյանն ասաց՝ խնդիրը բազմիցս բարձրացվել է ,սակայն լուծումը Զբոսաշրջության կոմիտեի դաշտում չէ։

«Այստեղ մի քանի գերատեսչությունների աշխատանքն է պետք։ Մենք մեր կողմից, իհարկե, խնդիրը նորից շատ լուրջ բարձրաձայնելու ենք և պահանջելու ենք, որպեսզի դրան տրվի լուծում այն գերատեսչության կողմից, որը պատասխանատու է արդեն բուն աշխատանքներն իրականացնելու համար»,- ասաց Այվազյանը։

Թե կոնկրետ ո՞ր գերատեսչությունն է պատասխանատու վանական համալիրը անվտանգ դարձնելու համար, փորձագետը դժվարացավ նշել, բայց ասաց, որ մեր մշակութային կոթողները գտնվում են ԿԳՄՍ-ի վերահսկողության տակ։

«ԿԳՄՍՆ-ն այստեղ ասելիք ունի։ Ցավոք, մենք չենք կարող այստեղ ունենալ միջամտություն, բայց մենք խնդրի մասին տեղյակ ենք, բազմիցս այդ հարցը բարձրացվել է, և մենք հետամուտ կլինենք, որ լուծում տրվի»,- ասաց Այվազյանը։

Մենք այս հարցով դիմեցինք նաև ԿԳՄՍՆ։ Նախարարությունից մեզ հայտնեցին. «Հաշվի առնելով զբոսաշրջային հոսքերի աճը, դժբախտ պատահարների կանխարգելման հրատապությունը և այն հանգամանքը, որ նմանօրինակ դեպքեր նախկինում ևս եղել են՝ ԿԳՄՍ նախարարությունը միջոցներ կձեռնարկի աստիճաններով մուտքը ժամանակավորապես արգելելու վերաբերյալ: Վաղվանից արգելապատնեշներով մուտքը կարգելվի, և կտեղադրվեն համապատասխան արգելող ցուցանակներ։ Միաժամանակ ոլորտի մասնագետների հետ քննարկվում են խնդրի լուծման տարբերակները: Հայտնում ենք նաև, որ Նորավանք վանական համալիրը սեփականության իրավունքով հանձնված է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին»։