2021թ. պետական բյուջեի կատարողականի հիմնական ցուցանիշները. զեկույց

2021թ. աշխարհի տնտեսություններում եւ Հայաստանի հիմնական գործընկեր երկրներում վերականգնման միտումներ են նկատվել։ Այս մասին Ազգային ժողովում, 2021թ. պետական բյուջեի կատարողականի մասին հարցի քննարկման ժամանակ, հունիսի 15-ին ասել է Հայաստանի ֆինանսների նախարար Տիգրան Խաչատրյանը։

Նախարարի խոսքով՝ համավարակից եւ Ղարաբաղյան պատերազմից հետո տնտեսությունը 2021թ. մտել է վերականգնման փուլ։ ՀՆԱ-ի իրական աճը կազմել է 5,7 տոկոս։

Տնտեսական աճը, ինչպես նշել է կառավարության ներկայացուցիչը, հիմնականում տեղի է ունեցել ի հաշիվ աճի սպասարկումների ոլորտում։ «Հայաստանի արդյունաբերությունը եւ շինարարությունը նույնպես առաջընթաց են գրանցել՝ նպաստելով տնտեսական աճին։ Մինչդեռ, անկումը գյուղատնտեսությունում բացասաբար է անդրադարձել տնտեսության աճի վրա»,- նշել է ֆինանսների նախարարը։ Միեւնույն ժամանակ, սպառման աճը Հայաստանում կազմել է 3,7 տոկոս։ Ընդ որում՝ արտահանումն ավելացել է 16,5, ներմուծումը՝ 10,9 տոկոսով;

Հաշվետու տարվա ընթացքում տնտեսական աճի կանխատեսումները մի քանի անգամ վերանայվել են։ Փաստացի գրանցվել է 5,7 տոկոս աճ։

«Ամբողջ տարի նկատվել է բարձր գնաճային ֆոն։ Միջին գնաճը կազմել է 7,2 տոկոս։ Այս գործոնը նկատվում է նաեւ ընթացիկ տարում։ Այնուամենայնիվ, գնաճը նկատելի է ամբողջ աշխարհում ինչպես անցած, այնպես էլ այս տարի»,- ընդգծել է Խաչատրյանը։

Բացի այդ, աշխատանքի շուկայում 2020թ. համեմատ նկատվել են դրական տեղաշարժեր։ Մասնավորապես, նկատվել է միջին աշխատավարձի բարձրացում ինչպես պետական, այնպես էլ մասնավոր հատվածներում։ Միջին աշխատավարձը 2021թ. 2020թ. համեմատ ավելացել է 7,6 տոկոսով։ Ընդ որում՝ պետական բյուջեի դեֆիցիտը ՀՆԱ-ի հանդեպ կազմել է 4,6 տոկոս, ինչը 0,8 տոկոսային կետով քիչ է, քան մեկ տարի առաջ։ «Պետական պարտքը ՀՆԱ-ի հանդեպ կազմել է 60,3 տոկոս, ինչը 3,2 տոկոսով քիչ է, քան 2020թ.»,- նշել է նախարարը։

Հայաստանում հարկային մուտքերը կազմել են 1 տրլն 690 մլրդ դրամ, իսկ ծախսերը՝ 2 տրլն 49 մլրդ դրամ։ Այսպիսով, գրանցվել է 359,1 մլրդ դրամի դեֆիցիտ։ Ծախսերի իրացումը կազմել է 97,8 տոկոս։ «Պլանի ճշտման ուղղությամբ կառավարությունը մշակել է դեֆիցիտի ֆինանսավորման ծրագիր 359 մլրդ դրամի չափով։ Իսկ փաստացի ներգրավված միջոցներից հաջողվել է ֆինանսավորել միայն 320 մլրդ դրամ»,- ասել է Տիգրան Խաչատրյանը։

Այսպիսով, պետական պարտքը 2021թ. վերջին կազմել է 4 տրլն 430 մլրդ դրամ, ինչը համարժեք է 9 մլրդ 226 մլն դոլարին։ Դրա մեծ մասը կառավարության պարտքն է, իսկ 220 մլրդ դրամը՝ Կենտրոնական բանկի։ Կառավարության պարտքը տարեվերջին կազմել է 4 տրլն 210 մլրդ դրամ։ Դրանից արտաքին պարտքը 2 տրլն 972 մլրդ դրամ է, ներքինը՝ 1 տրլն 237 մլրդ դրամ։