Գիտնականները ուսումնասիրել են Henize 2-10 գաճաճ գալակտիկայի «աստղաստեղծ» սև խոռոչը

Hubble տիեզերական աստղադիտակը ֆիքսել է սև խոռոչ Henize 2-10 գաճաճ գալակտիկայի կենտրոնում, որը չի ճնշում, այլ խթանում է աստղերի ձևավորումը նրա շուրջը: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Nature ամսագրում, հայտնում է NASA-ն։

Նշվում է, որ սովորաբար սև խոռոչները ներկայացվում են որպես Տիեզերքի հրեշներ, որոնք «պատառոտում են» մոտեցող աստղերին և «կլանում» դրանց նյութը։ Տիեզերական աստղադիտակի ստացած տվյալները և սպեկտրոսկոպիայի արդյունքները ցույց են տալիս բոլորովին այլ պատկեր՝ Հենիզե 2-10-ում կա գազի արտահոսք սև խոռոչից դեպի պայծառ աստղեր: Henize 2-10 գաճաճ գալակտիկան գտնվում է Երկրից 30 միլիոն լուսային տարի հեռավորության վրա՝ Պիկսիդի հարավային համաստեղությունում։

Նրանում աստղերի թիվը մոտ տասը անգամ ավելի քիչ է, քան Ծիր Կաթինում, իսկ կենտրոնում հսկայական սև խոռոչ է: Տասը տարի առաջ մի փոքրիկ գալակտիկա արդեն հայտնվել էր աստղագետների ուշադրության կենտրոնում՝ անհամաչափ փոքր գալակտիկաների ներսում զանգվածային սև խոռոչների ձևավորման հնարավորության մասին քննարկումների ժամանակ: Այժմ Հաբլը հստակ պատկեր է ներկայացրել սև խոռոչի և հարևան աստղերի ձևավորման շրջանում:

Գիտնականները կարծում են, որ մի քանի միլիոն տարի առաջ տաք գազի հոսքը մխրճվել է գազային խիտ ամպի մեջ և տարածվել՝ «ինչպես ջուրը խողովակից»։ «Անակնկալն այն էր, որ աստղերի ձևավորումը ճնշելու փոխարեն սև խոռոչը հրահրում է նոր աստղերի ծնունդ», – ասում է հետազոտության հեղինակ Զաքարի Շուտտեն:

Հեղինակները նշում են, որ ավելի մեծ գալակտիկաներում սովորաբար նկատվում է հակառակ էֆեկտը՝ սև խոռոչ ընկնող նյութը պտտվում է շրջակա մագնիսական դաշտերով՝ ձևավորելով բոցավառ պլազմային շիթերով, որոնք շարժվում են լույսի արագությանը մոտ արագությամբ: