Ի՞նչ փաստարկներ կարող էր բերել Հայաստանը գազային բանակցությունների հաջող ավարտի համար

Գազի շուրջ վերջին ամիսներին ընթացող բանակցությունները, պարզվեց, ձախողված են։ Հայկական կողմի խնդիրն էր առաջ մղել մի մոտեցում, ըստ որի «Գազպրոմ» ընկերությունը գերշահույթի պայմաններում եւ հաշվի առնելով Հայաստանի ծանր սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը, կարող էր գնալ գների նվազեցման։ Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց քաղաքական գիտությունների դոկտոր, էներգետիկայի ոլորտի փորձագետ Վահե Դավթյանը։

Նա նշեց, որ Հայաստանի տնտեսությունը շարունակում է հետպատերազմյան շոկի վիճակում մնալ։ Այս ֆոնին էլեկտրաէներգիայի, ջրի, գազի սակագների բարձրացումը էլ ավելի կխորացնի իրավիճակը։

«2022 թվականին «Գազպրոմ» ընկերությունն իր բյուջեի հիմքում դրել է 1000 խորանարդ մետրի դիմաց 250 դոլար միջին արտահանման գինը։ Տեսանելի հեռանկարում համաշխարհային շուկաներում գազի գները կշարունակեն մնալ բարձր մակարդակի վրա։ Սա վկայում է այն մասին, որ ընկերությունը կշարունակի աշխատել գերշահույթով, ինչն իր հերթին թույլ է տալիս նրան գնային քաղաքականության ոլորտում որոշակի մանեւրներ անել ռազմավարական գործընկերների եւ դաշնակիցների հանդեպ»,- ասաց Դավթյանը։

Խնդիրը, նրա խոսքով, կապված է նաեւ 2013 թվականի գազային պայմանագրի հետ, ըստ որի ընկերության ներքին եկամտաբերությունը սահմանվում է 9 տոկոսի մակարդակում։ Նման ցուցանիշ ապահովելը բավականին դժվար է, եւ հայկական կողմը պետք է առաջ քաշեր պայմանագրի այս կետի վերանայման անհրաժեշտության մասին թեզը։

«Խնդիրն ունի նաեւ քաղաքական բաղադրիչ՝ ելնելով տարածաշրջանում ռուսական ազդեցության աճող դերից, այդ թվում՝ հայ-ադրբեջանական հակամարտության խաղաղ կարգավորման առումով։ Բանակցությունների ընթացքում Հայաստանը, հենվելով միջազգային կոնյունկտուրայի վրա, պետք է առաջ քաշեր զեղչերի անհրաժեշտության գաղափարը»,- ընդգծեց փորձագետը։

Գազի շուրջ բանակցություններն իրականում այդպիսին չեն, քանի որ հայկական կողմը, ինչպես հիշեցրեց Դավթյանը, ոչ մի անգամ իր «կարմիր գծերը» չի քաշել (ինչպես դա տեղի է ունենում իսկական բանակցությունների ժամանակ)։

«Խոսքը միակողմանի հաղորդակցության մասին է. Ռուսաստանի բոլոր առաջարկները գրեթե անվերապահորեն ընդունվել են Հայաստանի կողմից»,- եզրափակեց նա։

Հիշեցնենք, որ «Գազպրոմ Արմենիա» ընկերությունն առաջարկել է բոլոր սպառողների համար սահմանել միասնական սակագին՝ 1000 խորանարդ մետրի դիմաց 282,6 դոլար՝ 8500 կկալ/խմ ջերմաստեղծ ունակությամբ։ Այս դեպքում գործող սակագնի նկատմամբ միջին կշռված սակագնի աճը կկազմի 6%, որը կճշգրտվի՝ կախված գազի փաստացի ջերմաստեղծումից։