Հայաստանի օմբուդսմեն. «Հայելային դուրսբերման» մասին թեզը ոտնահարում է սահմանամերձ գյուղերի բնակիչների իրավունքները

Հայաստանի պետական ​​քաղաքականությունը սխալ ուղղությամբ է գնում եւ անտեսում է մարդու իրավունքների պաշտպանությունը։ Այս մասին հունվարի 12-ին սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչների իրավունքների ապահովման հիմնախնդիրների վերաբերյալ ճեպազրույցում ասել է Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը։

Մարդու իրավունքների պաշտպանն ընդգծեց, որ խնդիրների հիմնական աղբյուրն Ադրբեջանի իշխանությունների վարած հայատյաց քաղաքականությունն է։ «Դրանք միայն խոսքեր չեն, սա երկար տարիներ գործնականում իրականացվող քաղաքականություն է, այն առնչվում է բոլոր ոլորտներին՝ սպորտից մինչեւ մշակույթ։ Պատերազմից հետո այդ երկրի նախագահը հպարտությամբ հայտարարեց, որ թշնամուն՝ հայերին ատող սերունդ է մեծացել։ Եվ այդ քաղաքականությունը վերջ չունի, քանի որ հենց դա է, որ սնում է իշխանությունը, այն հնարավորություն է տալիս այս երկրի ղեկավարությանը մնալ իշխանության, ժողովրդին պահել հայերի նկատմամբ ատելության մեջ՝ սեփական խնդիրներից շեղելու համար»,- ասաց Թաթոյանը:

Օմբուդսմենը հայտնեց, որ պատրաստվում է արտահերթ զեկույց։ «Հայկական կողմն ունի բոլոր ապացույցները։ Ադրբեջանական իշխանությունների այս քաղաքականությունը ատելության մեջ է պահում երկու ժողովուրդների ամբողջ աշխարհում։ Ադրբեջանի բոլոր խաղաղ հայտարարությունները սուտ են, դրանք ընդամենը քող են միջազգային հանրության համար՝ ծածկելով Բաքվի իրական նպատակները։ Պետք է նայենք ոչ թե խոսքերին, այլ գործին։ Իրականում տեղի է ունենում քաղաքացիական անձանց իրավունքների խախտում, քաղաքացիական անձանց ու զինվորների սպանություններ, կողոպուտներ, բանտարկյալների խոշտանգումներ։ Պատերազմից հետո հայատյացությունը ոչ մի գրամով չպակասեց. Ինձ համար՝ որպես օմբուդսմենի, խաղաղությունը բարձրագույն արժեք է, բայց առանց երաշխիքների դա միայն խնդիրների սրացում է»,- ասաց Արման Թաթոյանը։

Նրա խոսքով` առաջնահերթ խնդիրն ադրբեջանական զինուժի դուրսբերումն է, իսկ հայկական կողմի առաջարկած հայելային դուրսբերումն անտեսում է մարդու իրավունքները, դա սխալ մոտեցում է։ «Ես հարգում եմ արտաքին գործերի նախարարության իմ գործընկերներին։ Բայց մոտեցումը սխալ է: Ո՞ւր եւ ո՞րտեղից մենք պետք է դուրս գնանք: Շփման գիծն անցնում է բնակիչների տներով՝ նրանց հողով։ Մարդիկ գյուղատնտեսությամբ չեն կարող զբաղվել, քանի որ այնտեղ ադրբեջանցի զինվորականներ են տեղակայված: Չնայած մարդիկ ունեն սեփականության վկայականներ։ Այդ մոտեցումը մարդու իրավունքները չի ապահովում»,- ընդգծել է օմբուդսմենը։

Թաթոյանը հիշեցրեց, որ քաղաքականության հիմքում պետք է լինեն մարդու իրավունքները։ Նա ընդգծեց, որ հայելային հեռացումը չի ապահովում մարդկանց նորմալ կյանքի վերականգնումը, դրա համար էլ խոսքը պետք է վերաբերի ադրբեջանական զորքերի հեռացմանը։ Եվ հանդիպումներն արտասահմանում վկայում են այն մասին, որ այդ մոտեցումը աջակցություն կստանա, ավելացրեց Թաթոյանը։

«Մենք չենք ասում, որ զորքերը հանելու դեպքում ապառազմականացված գոտին անցնում է մեզ։ Ոչ։ Այդ գոտին պետք է, որպեսզի մարդիկ նորմալ ապրեն։ Թե ում ինչ կանցնի՝ կլուծվի բանակցությունների, սահմանազատման եւ սահմանագծման արդյունքներով։ Դրանք կարող են տեւել 10-20 տարի, ի՞նչ է, այդ ամբողջ տարիներին մարդիկ պետք է տառապե՞ն։ Ադրբեջանցիները հիանալի հասկանում են, որ ճանապարհները փակելով խնդիրներ են ստեղծում, ընդ որում՝ այլընտրանքային ճանապարհները նրանց վերահսկողության տակ են գտնվում։ Մեր պաշտոնատար անձինք պետք է դադարեն հարցը միայն քաղաքական եւ ռազմական ասպեկտներով դիտարկել։ Անվտանգությունը վերաբերում է մեզ բոլորիս, մարդուն։ Պետական քաղաքականության հիմքում պետք է լինի մարդու իրավունքների պաշտպանությունը։ Բայց եթե շարունակեն անվտանգությունն առանձին քննարկել մարդու իրավունքներից, կարող ենք զրկվել նաեւ անվտանգությունից»,- զգուշացրեց Թաթոյանը՝ պաշտոնատար անձանց կոչ անելով էլ չխոսել այս կամ այն տարածքի ադրբեջանական պատկանելության մասին, հատկապես հաշվի առնելով այն փաստը, որ սահմանազատում եւ սահմանագծում չեն իրականացվել։