Ինչո՞ւ Էրդողանի՝ «Ռուսաստանին եւ Ուկրաինային հաշտեցնելու» առաջարկը կմերժվի

Թուրքիան պատրաստ է միջնորդ դառնալ Ռուսաստանի եւ Ուկրաինայի միջեւ։ Այս մասին հայտարարել էր Թուրքիայի նախագահը Թուրքմենստան կատարած այցից հետ։

«Մեր դիրքորոշումը Ուկրաինայի եւ Ռուսաստանի միջեւ լարվածության վերաբերյալ հայտնի է։ Մենք տարածաշրջանում խաղաղության գերակայության կողմնակից ենք՝ առաջին հերթին հաշվի առնելով Ղրիմի թյուրքերի հարցը։ Նման հարցեր մենք բազմիցս քննարկել եւ քննարկում ենք բարեկամ Ռուսաստանի, հատկապես պարոն Պուտինի հետ։ Մենք չենք ցանկանում, որ այս տարածաշրջանը դառնա պատերազմական տարածաշրջան։ Մենք կցանկանայինք լինել այս հարցի լուծման մի մասը՝ զարգացնելով երկխոսությունը թե՛ Ուկրաինայի, թե՛ պարոն Պուտինի հետ»,-ասել էր Էրդողանը։

Այս մասին գրում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ի սյունակագիր Պյոտր Ակոպովը։

«Լավ առաջա՞րկ։ Ոչ, իսկ «բարեկամ Ռուսաստանում» դա կառաջացնի միայն ամենաբացասական արձագանքը։

Այո, Ռուսաստանը նույնպես ցանկանում է, որ Սեւծովյան տարածաշրջանը խաղաղ լինի։ Սա բխում է բոլոր երկրների շահերից։ Չնայած Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է, նրա հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ Էրդողանի եւ Պուտինի օրոք դարձել են շատ ավելի լուրջ եւ սերտ, բայց տարածաշրջանում կան այլ ուժեր: Արտաքինները ատլանտիստներ են, այսինքն՝ հենց ՆԱՏՕ-ն, որի անդամ է նաեւ Թուրքիան։ Այո, Էրդողանը հաճախ ինքնուրույն քաղաքականություն է վարում, բայց Ռուսաստանում հիշում են, թե ինչպես 2015-ի նոյեմբերին ռուսական Սու-24-ը խոցելուց հետո Անկարայից սկսեցին զանգել Բրյուսել՝ ՆԱՏՕ-ի կենտրոնակայան։ Ռուսաստանը պատրաստ է ամրապնդել իր հարաբերությունները Թուրքիայի հետ, կառուցել ռազմավարական ծրագրեր, բայց միեւնույն ժամանակ մենք չենք կարող հաշվի չառնել նրա պատկանելությունը մեր հանդեպ բացահայտ թշնամական դաշինքին։ Թշնամական է առաջին հերթին այն պատճառով, որ նա պլաններ ունի Ուկրաինայի հետ կապված։ Ռուսաստանի համար բացարձակ անընդունելի են ոչ միայն «Ուկրաինան Ռուսաստան չէ» կարգավիճակը ամրապնդելու, այլեւ նրան հակառուսականացնելու, աշխարհաքաղաքական տարածության մեջ ընդգրկելու փորձերը։Այստեղ մեզ միջնորդներ պետք չեն. լավագույն օգնությունը կլինի ռուս-ուկրաինական գործերին միջամտելուց հրաժարվելը եւ հատկապես Կիեւին «Բայրաքթարների» մատակարարումից հրաժարվելը։ Ռուսաստանը չի պահանջում Անկարայից դադարեցնել երկխոսությունը Կիեւի հետ, հրաժարվել հարաբերությունների զարգացումից, սակայն մեզ համար սկզբունքորեն կարեւոր է, որ Էրդողանը հասկանա, թե ում հետ գործ ունի Կիեւում։

Թե՞ Անկարայում չգիտեն, որ Մոսկվան Ուկրաինայի իշխանություններին անկախ սուբյեկտ չի համարում, չգիտեն, որ ռուսական իշխանությունները Կիեւին վերաբերվում են որպես արեւմտյան խամաճիկների։

Հասկանալի է, որ Թուրքիան ունի գլոբալ հավակնություններ, եւ դա իրականում լավ է Ռուսաստանի համար, քանի որ նման ծրագրերը հնարավոր են միայն ուժեղ եւ անկախ խաղացողի դեպքում: Ռուսաստանը չի վիճարկում թյուրքական աշխարհի՝ որպես պատմամշակութային համայնքի գոյությունը։ Ավելին, մեր երկրում ապրող շատ ժողովուրդներ թյուրքական ծագում ունեն։ Բայց Ռուսաստանն ունի ռուսական աշխարհ եւ աշխարհաքաղաքական շահեր եվրասիական տարածքում, եւ ռուսական եւ թյուրքական շահերի միավորումը, թվում է, թե երկու պետությունների համար ամենակարեւոր խնդիրն է: Մենք հասկանում ենք Թուրքիայի կարեւորությունը եւ պատրաստ ենք հաշվի առնել նրա շահերը՝ ակնկալելով ճիշտ նույն մոտեցումը թուրքերից։ Թուրքիան պատրա՞ստ է հաշվի նստել ռուսական շահերի հետ։ Որպես կանոն, այո, եւ նույնիսկ այնտեղ, որտեղ դա բավականին ցավալի է նրա համար, ինչպես Սիրիայում: Երբեմն Անկարան փորձում է վերլուծել փոխզիջման սահմանները, ինչպես, օրինակ, դա եղավ Ղարաբաղում թուրք խաղաղապահների ներկայության գաղափարի հետ կապված։ Թուրքերը չհայտնվեցին Ղարաբաղում, քանի որ դա շահավետ չէր Ռուսաստանի համար եւ չէր համապատասխանում մեր շահերին տարածաշրջանում։

Թուրքիան եւ Ռուսաստանը շատ համընկնող շահեր ունեն, բայց դա չի նշանակում, որ մեր հարաբերությունները չեն կարող հետեւողականորեն սերտ եւ ռազմավարական բնույթ կրել։ Դրա համար անհրաժեշտ է միայն կողմերի լիակատար անկախություն, գիտակցված ընտրություն՝ հօգուտ համագործակցության։

Իսկ Էրդողանի առաջարկը կարելի է համեմատել Մոսկվայի կողմից Անկարային քրդերի հետ հարաբերություններում միջնորդ դառնալու առաջարկի հետ։Սակայն Ռուսաստանը չի պատրաստվում ոչ միայն խաղալ, այլ նույնիսկ շոշափել քրդական խաղաքարտը Թուրքիայի հետ հարաբերություններում։ Եվ շատ ճիշտ կլիներ, եթե Անկարան նույն կերպ վարվեր սլավոնների հետ վեճին, որովհետեւ ուկրաինական խնդիրը հավերժ չէ՝ ի տարբերություն Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի հարեւանության»,-գրում է սյունակագիրը։