44-օրյա պատերազմ. Իրական և պաշտոնական քրոնիկոն. Օր 30-րդ, Հոկտեմբերի 26

44-օրյա պատերազմից ուղիղ մեկ տարի անց, NEWS.am-ը ներկայացնում է այդ օրերի քրոնիկոնը՝ հնարավորություն տալով ավելի սթափ հայացքով գնահատել պատերազմի ընթացքն ու իրադարձությունները։

44-օրյա պատերազմ.

Օր 30-րդ՝ հոկտեմբերի 26

Ուղիղ կեսգիշերին հաղորդագրություն տարածվեց, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանըեւ Ջեյհուն Բայրամովը հանդիպել են ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Սթիվեն Բիգանի հետ և վերահաստատել իրենց երկրների հանձնառությունը կյանքի կոչելու և պահպանելու կրակի դադարեցման վերաբերյալ պայմանավորվածությունները, որոնք ձեռք են բերվել Մոսկվայում հոկտեմբերի 10-ին և վերահաստատվել հոկտեմբերի 17-ին՝ համահունչ ԱՄՆ, Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի նախագահների հոկտեմբերի 1-իհայտարարության:

ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը Ֆեյսբուքում գրել է, որ հումանիտար հրադադարն ուժի մեջ կմտնի 2020թ. հոկտեմբերի 26-ին, տեղական ժամանակով՝ 08:00-ին:

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները հայտարարություն են տարածել, որ իրենք Վաշինգտոնում հանդիպել են ՀՀ եւ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ների հետ, նաեւ մասնակցել են ԱԳ նախարարների եւ ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Սթիվեն Բիգունի հետ համատեղ հանդիպմանը:

«Ինտենսիվ բանակցությունների ընթացքում համանախագահներն ու ԱԳ նախարարները քննարկել են հումանիտար հրադադարի իրականացումը, հրադադարի պահպանմանը հետեւելու հնարավոր պարամետրերը եւ հոկտեմբերի 10-ի Համատեղ հայտարարության համաձայն՝ համապարփակ լուծման հիմնական նշանակալի տարրերի շուրջ քննարկումների սկիզբը: Համանախագահներն ու ԱԳ նախարարները պայմանավորվել են կրկին հանդիպել հոկտեմբերի 29-ին Ժնեւում, որպեսզի քննարկեն, համաձայնության գան եւ, ըստ ժամանակացույցի սկսեն բոլոր քայլերի իրագործումը, որոնք անհրաժեշտ են ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման համար՝ համաձայն Ադրբեջանի եւ Հայաստանի ղեկավարների ընդունած հիմնական սկզբունքների», նշված էր հայտարարությունում:

Ամերիկահայերը բողոքի զանգվածային ցույց են իրականացրել, որը մեկնարկել է աղոթքով և Նյու Յորքի Ջորջ Վաշինգտոնի անվան կամրջով անցնող արդարության երթով: Ամերիկայի «Հայ Դատի» հանձնախումբը հայտնել է, որ հազարավոր հայեր և նրանց աջակիցները հավաքվել են Նյու Յորքում և Յու Ջերսիում՝ իրազեկելով Արցախում տիրող պատերազմի և մարդասիրական ճգնաժամի մասին:

ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը Ֆեյսբուքում գրել է․

«Դոնալդ Թրամփն այսօր Նյու Հեմշիրում ակնարկեց, որ ԱՄՆ-ն կարող է ճանաչել Արցախի անկախությունը», ապա մեջբերել Թրամփի խոսքերը․

«Այստեղ ներկա է Հայաստանը, նայեք հայերին: Նրանք հիասքանչ մարդիկ են, նրանք կատաղի կռվողներ են, և գիտե՞ք ինչ, մենք մի բան կանենք նրանց օգնելու համար: Նրանք դժվար օրեր են ապրում, բայց երեկ մենք Օհայոյում հանդիպեցինք հիանալի հայերի խմբի, որոնք դրոշով էին և իրենց ոգով: Այն խնդիրները, որոնք նրանք ունեն, մահերը, մարտերը, այդ ամբողջը կկարգավորվի: Ես կարծում եմ, որ հեշտ կկարգավորվի: Վերադարձեք և ասեք ձեր ժողովրդին, որ հարցը կլուծվի: Եթե գիտես՝ ինչ ես անում, ապա ամեն ինչ հեշտ է, ինչպես Կոսովոյի դեպքում՝ Սերբիայում: Մենք դա արել ենք Կոսովոյի հետ. դուք կարո՞ղ եք ինձ հավատալ»։

Իրենց ֆեյսբուքյան էջերում նույնաբովանդակ գրառումներ են արել ԱԺ փոխխոսնակ Ալեն Սիմոնյանը եւ «Իմ քայլի» մի շարք պատգամավորներ: Ինչպես հայտնի է, Թրամփի ակնարկներն իրականություն չեն դարձել։

ԱՄՆ նախագահի՝ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ'Բրայենը շնորհավորել է Հայաստանին եւ Ադրբեջանին հրադադարի ռեժիմի մասին պայմանավորվածության կապակցությամբ:Նա հիշեցրել է, որ հանդիպել է ՀՀ եւ Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հետ Սպիտակ տանը, նախօրեին էլ հեռախոսազրույց է ունեցել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի եւ նախագահ Իլհամ Ալիեւի հետ:

Արցախի նախագահ Արահիկ Հարությունյանը Ֆեյսբուքում ողջունել է ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների մասնակցությամբ ձեռք բերված մարդասիրական հրադադարի պայմանավորվածությունը:

«Արցախի Հանրապետությունը՝ որպես ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության կողմ, հաստատում է իր պատրաստակամությունը՝ փոխադարձ հիմունքներով պահպանելու մարդասիրական հրադադարի պայմանները, որն ուժի մեջ կմտնի 2020 թ. հոկտեմբերի 26-ին, 08:00-ին»,- գրել է նա:

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Թվիթերի իր միկրոբլոգում շնորհավորել է ՀՀ վարչապետ Փաշինյանին եւ Ադրբեջանի նախագահ Ալիեւին, «որոնք հենց նոր համաձայնության եկան կեսգիշերից սկսած պահպանել հրադադարի ռեժիմը։ Շատ կյանքեր կփրկվեն»։Նա նաեւ շնորհակալություն է հայտնել իր թիմի անդամներ Մայք Պոմպեոյին, Սթիվ Բիգանին եւ Ազգային անվտանգության խորհրդին՝ «համաձայնությունը գլուխ բերելու համար»։

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Ֆեյսբուքում գրել է․

«Ինչպես եւ համաձայնեցվել է երեկ Վաշինգտոնում, ԱՄՆ միջնորդությամբ, հայկական կողմը ժամը 08.00-ից լիարժեք կպահպանի հրադադարի ռեժիմը»։

ՄԱԿ գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը դրական է գնահատել հոկտեմբերի 26-ին հրադադարի ռեժիմի ուժի մեջ մտնելու մասին Բաքվի եւ Երեւանի պայմանավորվածության ձեռքբերումը։

Արցախի ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածել, որ Ադրբեջանի ՊՆ-ն դեռևս 08:00-ն չլրացած, շտապել է հայկական կողմին մեղադրել հրադադարը կոպտորեն խախտելու մեջ, բայց որոշ ժամանակ անց հեռացրել է այդ տեղեկությունը:

«Հաշված րոպեներ անց Ադրբեջանի ՊՆ-ն տարածեց հերթական ապատեղեկատվությունը՝ նշելով, թե հայկական ուժերը հարավային ուղղությամբ հրետակոծության են ենթարկում ադրբեջանական դիրքերը:Արցախի ՊՆ-ն հայտարարում է, որ ՊԲ-ն խստորեն հետևում է ձեռք բերված պայմանավորվածություններին, իսկ թշնամական կողմի մեղադրանքները ոչ միայն իրականության հետ որևէ առնչություն չունեն, այլև արվել են վերջինիս հետագա սադրանքների համար տեղեկատվական հող նախապատրաստելու համատեքստում», նշված էր հաղորդագրությունում:

Կանադայի ԱԳՆ ղեկավար Ֆրանսուա Ֆիլիպ Շամպայնը Թվիթերում գրել է․

«Զրուցել եմ Զոհրաբ Մնացականյանի հետ: Մենք շարունակում ենք արտաքին կողմերին կոչ անել չխառնվել հակամարտությանը և հանդես ենք գալիս ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակում համանախագահների (Ռուսաստան, ԱՄՆ և Ֆրանսիա) կողմից հակամարտության կարգավորման մեխանիզմի ստեղծման օգտին»:

ՊՆ խոսնակ Շուշան Ստեփանյանը Ֆեյսբուքում գրել է․

«Կոպտորեն խախտելով ԱՄՆ-ում ձեռք բերված հումանիտար հրադադարի մասին պայմանավորվածությունը, ադրբեջանական կողմը ժամը 8:45-ի սահմանում հրետանային կրակ է վարել Արցախի հյուսիսարևելյան մարտական դիրքերի ուղղությամբ»:

Իրանի «Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի» ցամաքային զորքերի հրամանատար Մոհամադ Պակպուրը, սահմանամերձ շրջաններ այցելության ժամանակ հայտարարել է, որ սահմաններին ցանկացած վտանգ և սպառնալիք կհանդիպի պատասխան միջոցառումների: Նա ընդգծել է, որ Իրանի ԻՀՊԿ ուժերը տեղակայվել են Իրանի հյուսիս-արեւմտյան սահմաններին, երկրի այդ տարածքները պաշտպանելու համար:Նա ընդգծել է, որ Իրանը հարգում է հարեւան երկրների տարածքային ամբողջականությունը, բայց չի կարող հաշտվել սահմանների բնույթի որեւէ փոփոխության հետ:

Նշենք, որ Արցախում պատերազմի սկզբից ի վեր Իրանի տարածքում մի քանի հրթիռ է ընկել, սակայն, ըստ ռազմական վերլուծաբանների՝ ԻԻՀ մտահոգությունը պայմանավորված էր ադրբեջանական ԶՈՒ սպառազինության մեջ առկա իսրայելական ԱԹՍ-ների՝ հետախուզական նպատակներով լայն կիրառմամբ, որոնք կարող էին դիտարկել Իրանի տարածքը:

ՊՆ խոսնակ Շուշան Ստեփանյանը հայտնել է, որ հրադադարի հերթական խախտումը գրանցվել է ժամը 09:10-ի սահմանում.

«Հակառակորդը թիրախավորել է հարավարևելյան ուղղությամբ դիրքերը` արձակելով հինգ հրետանային արկ»:

Քիչ անց Արցախի նախագահի մամուլի խոսնակ Վահրամ Պողոսյանը հայտնեց, որ ադրբեջանական կողմը հումանիտար հրադադարի մասին ձեռք բերված պայմանավորվածությունը կոպտորեն խախտել է նաև երրորդ անգամ․

«Ողջ քաղաքակիրթ մարդկության նկատմամբ Ալիևի վարչակարգի ցուցաբերած այս բացահայտ լկտի պահվածքի վերաբերյալ համապատասխան հետևություններ դեռ կարվեն, բայց այսօր մեր բոլորիս խնդիրն է պաշտպանել Հայրենիքը թուրք-ոսոխից: Մեզ համար այլընտրանք չեն թողել, իսկ այդ միակ ճանապարհը, մեզ պետք է ուղեկցի միայն դեպի հաղթանակ»,-նշել է նա:

Արցախի ԱԻՊԾ-ն հայտնել է, որ ժամը 8։00-ից հետո հանրապետության խաղաղ բնակավայրերում համեմատաբար հանգիստ է։

«Հանրապետության բնակավայրերում մինչ այս ժամը պահպանվում է հումանիտար հրադադարի ռեժիմը»։

Այս հաղորդագրությունը տարածվել է Վարամ Պողոսյանի գրառումից րոպեներ անց՝ 9։45-ին։

9։50-ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Ֆեյսբուքում գրեց, որ հայկական կողմը շարունակում է խստորեն պահպանել հրադադարի ռեժիմը:

Արցախի նախագահի մամուլի խոսնակ Վահրամ Պողոսյանը Ֆեյսբուքում գրել է․

«Տիգրանակերտ. արքայից արքայի քաղաքն առաջին պատերազմի ժամանակ ազատագրվել է, իսկ այս անգամ կտոնի հայ ժողովրդի նոր հաղթանակը: Այս պատմական ժամանակահատվածում, սա, իրապես, մեր վերջին պատերազմն է, որը համազգային ջանքերով պարտավոր ենք կրկին հաղթելու»:

Վահրամ Պողոսյանը չի պարզաբանել, թե ինչու է հանկարծ հիշել Տիգրանակերտը եւ ինչպես էր այն տոնելու․․․ նոր հաղթանակը։

ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել է, որ Ռուսաստանը դեմ է ռազմական ճանապարհով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության լուծման հնարավորության վերաբերյալ դիրքորոշմանը։

Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում: