44-օրյա պատերազմ. Իրական և պաշտոնական քրոնիկոն. Օր 25-րդ. Հոկտեմբերի 21

44-օրյա պատերազմից ուղիղ մեկ տարի անց, NEWS.am-ը ներկայացնում է այդ օրերի քրոնիկոնը՝ հնարավորություն տալով ավելի սթափ հայացքով գնահատել պատերազմի ընթացքն ու իրադարձությունները։

44-օրյա պատերազմ.

Օր 25-րդ՝ հոկտեմբերի 21

Կեսգիշերից հետո առավոտյան 10-ին ճակատից հրապարակվեց պաշտոնական առաջին լուրը։ ՊՆ խոսնակ Շուշան Ստեփանյանը գրեց, որ Արցախի ՊԲ ՀՕՊ ստորաբաժանումները հարավային ուղղությամբ ժամը 8:30-ի սահմաններում խոցել են հակառակորդի ինքնաթիռ։

«Իրավիճակը հարաբերական կայուն-լարված է»,- հավելել էր նա:

Արցախի Արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայությունից հայտնեցին, որ Ադրբեջանը շարունակում է թիրախավորել Արցախի խաղաղ բնակավայրերը: Լուսադեմին Մարտակերտը՝ հարակից գյուղերով, նորից հայտնվել է թշնամու նշանակետում: Նախօրեին հակառակորդը նույն ուղղությամբ կիրառել էր ավիացիա, ռմբակոծել քաղաքացիական ենթակառուցվածքները:

Մամուլը գրել էր, որ նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանի հետ մեկ ժամ տեւած հանդիպումից հետո Արցախի նախկին նախագահներ Բակո Սահակյանն ու Արկադի Ղուկասյանը այցելել են Սերժ Սարգսյանին։ Ապա երեքով միասին գնացել են Ռոբերտ Քոչարյանի մոտ։ Ավելի ուշ Բակո Սահակյանն ու Արկադի Ղուկասյանն այցելել են Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին։ Հավանաբար, նրանք ՀՀ նախկին նախագահներին պատմել են Փաշինյանի հետ իրենց հանդիպման մանրամասները:

Երկրորդ նախագահի գրասենյակի ղեկավար Վիկտոր Սողոմոնյանը հաստատել է, որ նախօրեին Նախագահ Քոչարյանը հանդիպումներ է ունեցել Արցախի պաշտոնաթող Նախագահներ Արկադի Ղուկասյանի և Բակո Սահակյանի հետ՝ վերջիններիս նախաձեռնությամբ։ Տեղի է ունեցել նաև հանդիպում ՀՀ երրորդ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի մասնակցությամբ։ Քննարկումների թեման բնականաբար մեկն է՝ Արցախը։

Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանն աշխատանքային այցով մեկնել է Բրյուսել՝ հանդիպելու ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգի, Եվրամիության արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելի, Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի, բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաների հետ: Նրանց հետ Հայաստանի նախագահը նախատեսում է քննարկել Արցախի նկատմամբ Ադրբեջանի սանձազերծած ռազմական ագրեսիայի և դրանում Թուրքիայի բացահայտ ներգրավվածության հետ կապված հարցեր: Նախագայի նպատակը ՆԱՏՕ-ի և եվրոպական կառույցների՝ Թուրքիայի հանդեպ ճնշման հասնելն է, որպեսզի այն դուրս գա հակամարտությունից, ինչը հնարավորություն կտա հրադադար հաստատել:

ՀՀ նախագահի հրամանագրով «Մարտական խաչ» 1-ին աստիճանի շքանշանով են պարգեւատրվել Վյաչեսլավ Վալերեւիչ ՈՍԿՈՎՍԿԻՆ, թիվ N զորամասի հրամանատար, գնդապետ (հետմահու), Վահագն Արամի ԹՈՒՄԱՍՅԱՆԸ, թիվ N զորամասի հրամանատարի տեղակալ, փոխգնդապետ (հետմահու), «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով՝ Տիգրան Արծվիի ԱՇՈՏՅԱՆԸ, թիվ N զորամասի հրամանատարի տեղակալ, փոխգնդապետ, Զոհրաբ Հրաչիկի ՔՈՉԱՐՅԱՆԸ, թիվ N զորամասի սպա, կապիտան (հետմահու), Ցոլակ Սամվելի ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ, թիվ N զորամասի սպա, ավագ լեյտենանտ (հետմահու):

Կանադայի Տորոնտո քաղաքում հայերը լուռ ակցիա են արել. նրանք փողոցում պարաններին ու գետնին կանաց, երեխաների արյունոտ շորեր են կախել: Հնչել է հոգեւոր երաժշտություն: Իսկ ակցիայի մասնակիցների ձեռքին կան պաստառներ հետեւյալ բովանդակությամբ. «Երեխաներ են մահանում», «Ճանաչեք Արցախ», «Դպրոցներ են ռմբակոծվում», «Հայաստանն ուզում է խաղաղություն, Ադրբեջանն ուզում է պատերազմ, Թուրքիան ուզում է ցեղասպանություն», «Կանադա, խոսիր»:

Երեւանում քաղաքացիները բողոքի ակցիա են իրականացրել ՀՀ-ում Գերմանիայի դեսպանատան դիմաց եւ պահանջել դատապարտել թուրք-ադրբեջանա-ահաբեկչական ագրեսիան ընդդեմ Արցախի, ճանաչել Արցախը, տնտեսական ու ռազմական պատժամիջոցներ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի նկատմամբ: Ակցիայի մասնակիցների ձեռքին եղել են պաստառներ. «Ճանաչեք Արցախը», «Ցեղասպանություն այլեւս երբեք», «Մարդկային կյանքերը նշանակություն ունեն», «Ոչ Հոլոքոստին, ոչ ցեղասպանությանը»:

Ռազմաճակատի դրության մասին օրվա առաջին հաղորդագրությունը տարածվեց ժամը 11-ին։ Արցախի ՊԲ-ից հայտնեցին, որ գիշերվա ընթացքում արցախա-ադրբեջանական հակամարտության գոտում իրադրությունը եղել է հարաբերական կայուն-լարված:

«Առանձին հատվածներում շարունակվել են փոխհրաձգությունները, հրետանային մենամարտերը: Լուսադեմին, կրկին խախտելով հումանիտար հրադադարի մասին պայմանավորվածությունները, թշնամական ուժերը կրակի տակ են առել Մարտակերտ քաղաքի ու շրջակա գյուղերի քաղաքացիական ենթակառուցվածքները: Ներկայում տեղային նշանակության մարտեր են ընթանում ճակատային գծի հյուսիսային և հարավային ուղղություններում: ՊԲ հակաօդային պաշտպանության ստորաբաժանումների կողմից հարավային հատվածում խփվել է հակառակորդի մեկ ինքնաթիռ: Օպերատիվ-մարտավարական իրադրությունը գտնվում է ՊԲ ստորաբաժանումների վերահսկողության ներքո»:

Ռազմարդյունաբերության կոմիտեի նախագահ Արտակ Դավթյանը, որը նշանակվել է Սյունիքում պաշտպանական աշխատանքների համակարգող, ասել է, որ Ադրբեջանն արդեն հարվածներ հասցրել է Հայաստանի տարածքում զինվորական ենթակառուցվածքների որոշակի տարրերի, որի մասին բարձրաձայնվել է:

«Նախօրեին Սյունիքում աշխատել են մեր ՀՕՊ միջոցները, իրենք փորձել էին անօդաչու թռչող սարքով մուտք գործել Հայաստանի տարածք, ոչնչացվել են, դրանով հարցը ավարտվել է: Սա առաջին դեպքը չէ: Մեր ՀՕՊ համակարգերը բավականին արդյունավետ աշխատում են, չնայած, հակառակորդն էլ արդեն դասեր է քաղել եւ փորձում է այլ հնարքներ օգտագործել, որպեսզի կատարի իր խնդիրը եւ չխոցվի»,- ասել է նա:

Իրանում ՀՀ դեսպանությունը հատված է ներկայացրել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հարցազրույցից «Իրան» օրաթերթին:

«Միջազգային մակարդակով հաստատվել է, որ ռազմական գործողություններին մասնակցելու նպատակով Սիրիայից վարձկան ահաբեկիչներ են տեղափոխվում տարածաշրջան Թուրքիայի միջոցով, որը լրջագույն վտանգներ է ստեղծում տարածաշրջանի համար: Ցավոք տարածաշրջանային երկրներն այս իրողությանը չեն դրսեւորել լուրջ հակազդեցություն: Կասկածից վեր է, որ արտաքին ահաբեկիչների ներկայությունը ստեղծելու է այնպիսի սպառնալիքներ, որոնց տարածաշրջանային հետեւանքներն ապագայում են երեւալու: Տարածաշրջանային երկրները պետք է ավելի լուրջ մոտենան այս խնդրին»,- նշել է Նիկոլ Փաշինյանը:

ՊՆ ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը, հոկտեմբերի 21-ի իր առաջին գրառմամբ, ծաղրել է Իլհամ Ալիեւին.

«Այ բալամ, հազար ասինք քեզ խաբում են. մեկ Հադրութ են գրավում, մեկ չգիտեմ ինչ, հիմա էլ քեզ զեկուցել են, հայկական բանակի խոցված զենքերի տեսակները։ Հազար ասինք մենք «Ուրագան» չունենք։ Բայց դա հեչ, պարզվում է մենք միջմայրցամաքային բալիստիկ «Յարս» հրթիռ ունեինք բայց չգիտեինք»:

Washington Post-ի սյունակագիր Դեվիդ Իգնատիուսը գրել է, որ Ադրբեջանի կողմից թուրքական եւ իսրայելական արտադրության անօդաչու թռչող սարքերի օգտագործումը փոխել է հավասարակշռությունը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունում` ստիպելով տոկուն, մարտադաշտում կոփված հայերին պաշտպանության անցնել:

«Ահա մի պարզ առաջարկ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյին, որն ուրբաթ պետք է հանդիպի Հայաստանի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ. Ղարաբաղում դեպի իրական բանակցություններին ու կայունության տանող ճանապարհը կարող է սկսվե անթռիչք գոտու ստեղծումից անկլավի վրա` ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի եւ Ֆրանսիայի համաձայնությամբ: Պոմպեոյի առջեւ լուրջ մարտահրավեր է կանգնած: Ռուսաստանը եւ Ֆրանսիան այս ամիս հրադադարի մասին երկու համաձայնագիր կնքեցին, սակայն երկուսն էլ ձախողվեցին: Անհրաժեշտը պլանն է, որն այս երեք հզոր տերություններին ուղղակիորեն կներգրավի ղարաբաղյան հակամարտության մեջ եւ հարթակ կտրամադրի` ինքնիշխանության եւ փախստականների հիմնական խնդիրները լուծելու համար»,- գրել է հոդվածի հեղինակը:

Ռուսաստանի ԱԳ փոխնախարար Անդրեյ Ռուդենկոն հայտարարել է, որ Ռուսաստանը ողջունում է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի եւ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի Մոսկվայում հանդիպելու ցանկությունը։

«Մենք տեսել ենք այդ հաղորդագրությունները։ Ողջունում ենք առաջնորդների հանդիպելու եւ խաղաղության հասնելու ցանկությունը»,- ասել է դիվանագետը։

ՊՆ մամուլի խոսնակ Շուշան Ստեփանյանը գրել է, որ երեք շաբաթում մեր հայրենակիցները աշխարհի 60 երկրներից Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամին 4.5 միլիոն դոլար են նվիրաբերել:

«Ձեր փոխանցած գումարը շատ կարևոր է. այն կծառայի մեր հերոսներին ու նրանց ընտանիքներին հատուցումներ կատարելու նպատակով»,- գրել է նա։

ԵԿՄ նախկին ղեկավար Մանվել Գրիգորյանը բժիշկների պահանջով ռեանոմոբիլով շտապ տեղափոխվել է Հայաստանի ԲԿ-ներից մեկի վերակենդանացման բաժանմունք: Նրա պաշտպան Լեւոն Բաղդասարյանը նշել է.

«Արցախի հերոս, գեներալ-լեյտենանտ Մանվել Գրիգորյանը հոկտեմբերի 7-ից գտնվում է Արցախում: Այնտեղ գտնվելու առաջին օրվանից, համագործակցելով Արցախի ռազմա-քաղաքական բարձրագույն իշխանության հետ, իր ղեկավարած ստորաբաժանումների մի մասը գտնվել է առաջնագծի ամենաթեժ կետում՝ ոսոխին մատնելով խուճապի և մի քայլ ետ չնահանջելով, մյուս մասը զբաղվել է N բնակավայրի ինքնապաշտպանական գործողություններով՝ ամուր պահելով տվյալ առաջնագծի թիկունքը: Ցավոք, ծանր հիվանդությունները և հիվանդությունների բացասական դինամիկան, որոնք առողջապահության նախարարի և դատարանի անգործության շնորհիվ այդպես էլ հնարավոր չեղավ արտերկրում բուժել, այս ընթացքում ավելացրեցին ուղեկցող հիվանդությունները՝ բերելով ինքնազգացողության կտրուկ վատացման»:

Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում: