Սրացում՝ Հայաստանի համար անհարմար պահին

1in.am-ը գրում է.

Ռուսաստանը փակել է իր ներկայացուցչությունը ՆԱՏՕ-ում և խզել դաշինքի հետ ունեցած դիվանագիտական կապերը: Դա տեղի է ունեցել այն բանից հետո, երբ ՆԱՏՕ ղեկավարությունը հետ է ուղարկել ՌԴ ներկայացուցչության մի քանի դիվանագետների, որոնց համարել է ծպտյալ հետախույզներ:

Ռուսաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության լարման հերթական դրվագը համընկնում է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի Հարավային Կովկասի հարցերի նոր հատուկ ներկայացուցիչ Խավիեր Կոլոմինայի ռեգիոնալ այցին: Կոլոմինան հոկտեմբերի 19-ին Ադրբեջանից մեկնել է Վրաստան, իսկ 20-ին Վրաստանից կայցելի Հայաստան: Ինչպես արդեն անդրադարձել էինք նրա սպասվող այցին, Հայաստանն ու ՆԱՏՕ-ն ունեն թերևս փոխադարձաբար հնչեցնելիք հարցեր և փոխադարձ հասկացվածության խնդիրներ: Միաժամանակ, այդ ամենը կարևոր է Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության այսպես ասած էքզիստենցիալ նշանակության տեսանկյունից, մասնավորապես Հայաստանի համար, որը ներկայումս ունի անվտանգային միրջավայրի առավելագույնս հավասարակշռման և բազմազանեցման կենսական անհրաժեշտություն: Այդ առումով սակայն, ՆԱՏՕ ԳՔ հատուկ ներկայացուցչի Հայաստան այցի շեմին Ռուսաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության սրացումը սրում է մտահոգությունն ու անհանգստությունն առ այն, թե դա որքանով կազդի Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության արդյունավետության վրա: Այն, որ ՌԴ-Արևմուտք 2013 թվականից բորբոքված լարվածությունը թողել է իր ազդեցությունը և էապես սառեցրել հյուսիսատլանտյան դաշինքի հետ Երևանի գործակցության ծավալն ու տեմպը, ակնառու է: Միաժամանակ, կասկածից վեր է, որ Հայաստանը խոշոր հաշվով զգացել է այդ իրավիճակի հետևանքը ռեգիոնալ անվտանգային համակարգի համապատկերում: Միևնույն ժամանակ, խնդիրը լոկ անվտանգային ռեգիոնալ համակարգի վրա ունեցած ազդեցությունը չէ:

Բանն այն է, որ Հայաստան-ՆԱՏՕ գործակցությունը տարիներ շարունակ էապես նպաստել է Հայաստանի զինված ուժերի համակարգի կառավարման գործընթացում արդիականության տարրերի ներդրմանը: Իհարկե դրանք չեն ստացել ինստիտուցիոնալ, համակարգային բնույթ, բայց այդտեղ նաև իր ազդեցությունն է թողել հենց քաղաքական միջավայրի փոփոխությունը: Մինչդեռ, զինված ուժերի կառավարման մեթոդաբանական արդիականացումը թվում է ոչ ուղղակի, սակայն էական ազդեցություն ունի անվտանգության ամբողջական, համալիր արդիականացման և երկրի անմիջական պաշտպանունակության գործում: Ավելին, թերևս կա մեծ հավանականություն, որ այդ առումով Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերությունը թիրախավորվել է նաև միտումնավոր, այն ռազմա-քաղաքական գործընթացի համատեքստում, որ հյուսվում էր Հայաստանի և Արցախի շուրջ եվրասիա-թյուրքական աշխարհաքաղաքական ծրագրի տրամաբանությամբ, որ ամրագրվել էր Մոսկվայի ռեգիոնալ քաղաքականության հիմքում: Առկա իրավիճակում թերևս ռացիոնալ չի լինի մտածել այն մասին, որ հնարավոր է Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության էական վերբեռնում: Այդ իմաստով կա անցնելու երկար, բավականին բարդ ճանապարհ, ինչը պահանջելու է ժամանակ, համբերություն, և իհարկե մասնագիտական որակների վրա հիմնված դիվանագիտական-քաղաքական աշխատանք: Բայց, շատ կարևոր է այն սկսելը, թեկուզ փոքր քայլերից, բայց գործընկերային պատասխանատվությամբ, առանց ավելորդ պատրանքների և փոխադարձ կամ ինքնախաբեության դրսևորումների: