Հայաստանը տարածաշրջանային զարգացումներում ուղղակի խաղից դուրս է մնացել․ թուրքագետ

Թուրքիայի և Իրանի հարաբերությունը մոտեցել են «կարմիր գծին»։ Այս մասին Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց թուրքագետ Անդրանիկ Իսպիրյանն՝ անդրադառնալով Իրան-Թուրքիա հարաբերությունների սրացումներին։

Միևնույն ժամանակ թուրքագետը նկատեց, որ վերջին 15 տարիների ընթացքում Թուրքիայի և Իրանի միջև նման «կարմիր գծեր»-ին մոտենալու դեպքեր շատ են եղել՝ կապված Իրաքի, Սիրիայի և հիմա էլ՝ «թուրքական միջանցքի» հետ։

«Իրանն անմիջապես արձագանքեց, քանի որ թե′ Թուրքիան, թե′ Ադրբեջանը երկար տարիներ Իրանի հյուսիսային թյուրքախոս ատրպատականների շրջանում իրականացնում են քարոզչություն և հատուկ ծառայություններն իրականացնում են բավականին լայնածավալ աշխատանք՝ ընդդեմ Իրանի։ Այս ամենն Իրանի վերահսկողության տակ էր և հիմա էլ կարծես «համբերության բաժակը» լցվել է և փորձում է գործուն քայլերով ցույց տալ, որ տարածաշրջանում Իրանը դեռևս իրավիճակի տերն է»,- ասաց Իսպիրյանը։

Անդրադառնալով հարցին, թե մինչև ո՞ւր կարող են հասնել իրանա-թուրքական հարաբերությունների սրացումը և արդյո՞ք տարածաշրջանում նոր պատերազմի հավանականություն կա, վերլուծաբանը նշեց.

«Կարծում եմ ՝ պատերազմի չի հասնի։ Հակառակ դեպքում այն վատ ազդեցություն կունենա Հայաստանի համար։ Նույնիսկ եթե Հայաստանը մասնակից չլինի ռազմական բախմանն, այդուհանդերձ, Հայաստանը լրջորեն կտուժի։ Մեզ մոտ անկայուն վիճակ է, հետևաբար կարող են լինել Ադրբեջանի կամ Թուրքիայի կողմից անկանխատեսելի քայլեր՝ ուղղված Հայաստանի դեմ։ Իհարկե, ստեղծված իրավիճակը վտանգավոր է Հայաստանի համար»։

Այս համատեքստում թուրքագետը նշեց, որ անհասկանալի է հայ հասարակության զգալի մասի «ուրախությունը»՝ իրանա-թուրքական հարաբերությունների լարվածության մասով։

«Հասարակության զգալի մասը, այդ թվում՝ հայտնի քաղաքական գործիչներ, իշխանության ներկայացուցիչներ չեն գիտակցում վտանգը։ Իրանն առաջին հերթին իր համար է անում՝ փորձում է կանխել «թուրքական միջանցքը»։ Այդ միջանցքով լուրջ վտանգ կա կորցնելու երկրի հյուսիսային մասը։ Այս առումով Հայաստանի, Ռուսատանի շահերը համընկնում են Իրանի շահի հետ»,- ընդգծեց Իսպիրյանը։

Անդրադառնալով Հայաստանի վարած քաղաքականությանը տարածաշրջանային արագ զարգացող իրավիճակի ֆոնին, Անդրանիկ Իսպիրյանն անբավարար գնահատեց իշխող քաղաքական վերնախավի կողմից տարվող քայլերը։

«Տարածաշրջանային զարգացումների հետ կապված պրոֆեսիանալ վերլուծություններ և մոտեցումներ չեն իրականացվում։ Տեսնում ենք, որ դիվանագիտական կորպուսի և իշխող ուժի մեջ կան տարաձայնություններ։ Կարծես՝ այդ հակասությունների պատճառով դիվանագիտական կորպուսը չի կարողանում լիարժեք իրականացնել իր գործառույթները։ Արդյունքում՝ Հայաստանը տարածաշրջանային զարգացումներում ուղղակի խաղից դուրս է մնացել, ցավոք սրտի»,- ընդգծեց մեր զրուցակիցը։