Քաղաքական ճգնաժամի խորքային հաղթահարման բանալին

1in.am-ը գրում է.

Հայաստանի նոր խորհրդարանի աշխատանքային առաջին երկու շաբաթներն արդիականացրին Հայաստանում քաղաքական ճգնաժամի հաղթահարման վերաբերյալ հարցադրումները, որ հնչում էին հունիսի 20-ից հետո՝ արտահերթ ընտրությունը հաղթահարե՞ց քաղաքական ճգնաժամը, թե՞ ոչ: Ըստ քաղաքական նպատակահարմարության և պատկերացումների, ընդդիմությունն ու իշխանությունը տալիս են այդ հարցի վերաբերյալ տարբեր գնահատականներ:

Խնդիրը սակայն շատ ավելի խորն է և բնորոշ ոչ միայն հետպատերազմական, այլ թերևս հետհեղափոխական Հայաստանին: Բանն այն է, որ հետհեղափոխական Հայաստանում վերացել է քաղաքական իշխանության լեգիտիմության ճգնաժամը, և ձևավորվել է քաղաքական ընդդիմության լեգիտիմության ճգնաժամ: Այդպիսով, Հայաստանում վերացել է, կամ զրոյացել է լեգիտիմ իշխանափոխության հնարավորությունը, ինչը ցանկացած պետության համար առանցքային, հիմնարար նշանակության գործոն է, եթե այդ պետությունն ընտրում է ոչ թե բռնատիրության, ավտորիտարիզմի և ամբողջատիրության, այլ ազատ զարգացման ճանապարհը:

Եվ առավել ևս, եթե խոսքը պետությունների մասին է, որոնք ժամանակակից աշխարհում չունեն էլ ավտորիտարիզմի կամ ամբողջատիրության բավարար և կայուն ռեժիմի համար անհրաժեշտ ռեսուրս: Հայաստանն այդ պետությունների շարքում է, այլապես մինչ 2018 թվականը գոյություն ունեցած հիբրիդային ռեժիմը՝ կիսաավտորիտար, կիսաամբողջատիրական, կիսաժողովրդավարական, կշարունակեր իր գոյությունն ավելի երկար: Այդպիսով, հեղափոխությունից հետո, և արդեն նաև ծանր պատերազմից հետո Հայաստանում շարունակվում է լեգիտիմ իշխանափոխության հնարավորության դեֆիցիտը, ինչը խորքային առումով քաղաքական ճգնաժամի հիմքերից է: Հունիսի 20-ի ընտրությունը կամ դրան նախորդած ամիսների այսպես կոչված քաղաքական պայքարը ոչ թե նպաստել է, այլ խորացրել այդ խնդիրը:

Հետևաբար, Հայաստանում քաղաքականության խորքային ճգնաժամի հաղթահարման բանալին շարունակում է գտնվել այդ դաշտում՝ երկրում լեգիտիմ իշխանափոխության մեխանիզմի ձևավորում, այլ կերպ ասած՝ հանրայնորեն ընդունելի, ինստիտուցիոնալ ընդդիմության ձևավորում, որը կունենա կայուն սոցիալական և գաղափարական բազա և կլինի ռևանշի ներքին մղումներից և անձնական հանգամանքներով պայմանավորված այլ բարդույթներից զերծ:

Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի