Սահմանադրական փոփոխությունը չպետք է լինի քաղաքական կուսակցությունների կոնսենսուսի առարկա, Սահմանադրությունը օբյեկտիվ իրողություն է. Վարդան Այվազյան

1991 թվականին Հայաստանի Հանրապետության անկախության վերականգնմամբ անխուսափելի դարձավ նոր՝ ազգային սահմանադրության ընդունումը: Սահմանադրությունը ընդունվեց 1995թ. հուլիսի 5-ի համաժողովրդական հանրաքվեով՝ հետագայում հանրաքվեներով (2005, 2015) թվականներին ենթարկվելով փոփոխությունների և Սահմանադրության ընդունումից հետո հուլիսի 5-ը դարձավ պետական տոն՝ Սահմանադրության օր: Այսօր Tert.am-ի հետ զրույցում սահմանադրագետ Վարդան Այվազյանը անդրադարձավ գործող Սահմանադրությանը, սահմանադրական համակարգին, գործող դրույթներին, Սահմանադրության լեգիտիմությանը և բարեփոխումներին՝ ընդգծելով՝ Սահմանադրական համակարգը երբեք առողջ չի եղել և հենց բարեփոխումներն են քայքայել սահմանադրական համակարգը:

«Սահմանադրականության փոփոխությունը, բարեփոխումը նպատակ է հետապնդում կատարելագործել պետության, կառույցի որակականությունը, այսինքն՝ առկա է խնդիր պետական իշխանության համակարգում, սահմանադրական փոփոխություններով դա կարգավորվում է, իսկ մեզ մոտ սահմանադրական փոփոխությունները ոչ թե այդ նպատակով են իրականացվել, այլ իրականացվել են ընթացիկ իշխանության հարմարավետությունը մեծացնելու նպատակով և դրա համար բոլոր փոփոխությունները միտված են եղել ոչ թե պետության համակարգային որակի բարձրացմանը, այլ ընթացիկ իշխանության հարմարավետության բարձրացմանը»,- նշեց սահմանադրագետը:

Վարդան Այվազյանը ընդգծեց՝ յուրաքանչյուր սահմանադրական փոփոխությունից հետո վատթարացել է սահմանադրական համակարգի «առողջությունը» և հավելեց՝ սահմանադրական փոփոխությունները իրականացրել են ոչ կոմպետենտ անձինք:

«Փոփոխությունները իրականացրել են մարդիկ, որոնք չունեն մեծ իրավական պաշար Սահմանադրության սիստեմատեխնիկայի վերաբերյալ, այսինքն՝ ինչպես պետք է գրվի Սահմանադրություն, և ստացվում է գեղեցիկ, բայց ոչինչ չասող բառակույտ, իսկ Սահմանադրությունը գեղեցիկ բառերի սիմֆոնիա չէ, այլ հստակ, փոխգործակցող, համակարգային ամբողջականություն կազմող փաստաթուղթ է»,- ասաց Վարդան Այվազյանը:

Սահմանադրագետը նաև ընդգծեց, որ մեր Սահմանադրության մեջ կան շատ հակասական դրույթներ, որոնք հայեցակարգային առումով հակասության մեջ են մտնում և դառնում անհեթեթությունը: Նա անդրադարձավ նաև Սահմադրության 1-ին հոդվածին:

«Այդ հոդվածը ամրագրում է, որ Հայաստանը ժողովրդավարական պետություն է, բայց մեր Սահմանադրության մեջ բազմաթիվ դրույթներ սահմանում են այս կամ այն պաշտոնատար անձի անձեռնմխելիությունը, օրինակ՝ ԱԺ պատգամավորի անձեռնմխելիությունը, և երբ հարցնում ես Սահմանադրությունը գրողներին, թե ինչու՞ կա նման դրույթ, պատասխանում են՝ որպեսզի պատգամավորը չենթարկվի հետապնդման, արդյո՞ք իրեն ժողովրդավարական պետություն հռչակող պետությունը կարող է թույլ տալ հետապնդել իր ժողովրդի ընտրյալին, սա դառնում է իրավական անհեթեթություն կոնցեպտուալ առումով»,- ասաց Այվազյանը:

Սահմանադրագետը տեղեկացրեց, որ կան դրույթներ, որոնք արտագրված են Գերմանիայի Սահմանադրությունից, մեր Սահմանադրության մեջ ձևակերպումը թերի է:

«Նշվում է՝ մարդը բարձրագույն արժեք է, սա արտագրել են Գերմանիայի Սահմանադրությունից, բայց կոնցեպտուալ տեսանկյունից չեն հասկացել և չեն արտագրել հիմնական գաղափարը, թե որտեղից է գալիս, որ մարդը բարձրագույն արժեք է: Գերմանիայի Սահմանադրությամբ մարդը բարձրագույն արժեք է, որովհետև այդ երկրի Սահմանադրության պրիամբուլան ամրագրում է՝ մարդը աստվածային ծագում ունի, ինչպես նաև դա ամրագրում է Շվեյցարիայի Սահմանադրությունը»,- ընդծեց նա:

Վարդան Այվազյանը նշեց, որ Հայաստանում Սահմանադրական փոփոխությունները քաղաքական են և չունեն իրավական հիմք: «Սահմանադրական փոփոխությունը չպետք է լինի քաղաքական կուսակցությունների կոնսենսուսի առարկա, Սահմանադրությունը օբյեկտիվ իրողությունն է՝ անկախ նրանից՝ դա քեզ դուր է գալիս, թե՝ ոչ»,- ասաց Այվազյանը:

Սահմանադրագետը անդրադարձավ ՀՀ Սահմանադրության լեգիտիմությանը և նշեց, որ լեգիտիմությունը որակական հատկանիշների ամբողջությունն է, որոնք Սահմանադրությանը իրավունք են տալիս հանդես գալ որպես Սահմանադրություն:

«Սահմանադրությունը լեգիտիմ է, եթե այն տեղավորվում է Սահմանադրականության որակական չափանիշների մեջ և այդ առումով մեր Սահմանադրությունը լեգիտիմ համարել չի կարելի, քանի որ Սահմանադրության համար նախատեսված որակի չափանիշներին չի համապատասխանում»,- ասաց Վարդան Այվազյանը: