Պետդեպը զեկույցում անդրադարձել է ԼՂ-ում հայկական մշակութային և կրոնական ժառանգության, Շուշիի ու Մեխակավանի հայկական եկեղեցիների նկատմամբ ադրբեջանական վանդալիզմին

ԱՄՆ պետքարտուղարությունը Կրոնական ազատության մասին տարեկան զեկույցի Ադրբեջանի բաժնում անդրադարձել է նաև Արցախյան պատերազմին և այդ երկրի վերահսկողության տակ անցած հայկական մշակութային և կրոնական ժառանգության նկատմամբ վանդալիզի մասին մտահոգություններին։

«Աշնանային մարտական գործողություններից հետո կրոնական կառույցների վրա հարձակումների և վանդալիզմի ֆոնին Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած հայկական մշակութային և կրոնական ժառանգությունը պաշտպանելու առնչությամբ հայ պաշտոնյաները, կրոնական առաջնորդներն ու քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները մտահոգություն են հայտնել»,-ասված է զեկույցում։

Ինչպես նշվում են զեկույցի հեղինակները, հակամարտության ընթացքում Human Rights Watch-ը հաղորդել է հոկտեմբերի 8-ին Շուշիում գտնվող Սուրբ Ամենափրկիչ տաճարի վրա ադրբեջանական ուժերի երկու առանձին հարձակումների մասին:

«Հարձակման ժամանակ տեղում աշխատող լրագրողները հայտնել են, որ եկեղեցին խոցվել է անօդաչուից՝ երկու հրթիռի գերճշգրիտ հարվածներով։ Չկա որևէ ապացույց, որ այդ տարածքն օգտագործվել է ռազմական նպատակներով։

Հոկտեմբերի 26-ին տված հարցազրույցում նախագահ Իլհամ Ալիևը հերքել էր եկեղեցու նպատակաուղղված ռմբակոծությունը՝ հայտարարելով, որ այն պատահաբար է պայթեցվել կամ արվել է հենց հայերի կողմից։ Հայ կրոնական գործիչներն ադրբեջանական ուժերին մեղադրում են Շուշի քաղաքում վերահսկողություն հաստատելուց հետո Սուրբ Ամենափրկիչ տաճարը պղծելու համար»,-ասված է զեկույցում, որտեղ նշվում է, որ համացանցում տարածված լուսանկարներում և տեսանյութերում երևում է մշակութային ու կրոնական կառույցների նկատմամբ հարձակումներն ու վանդալիզմը։

Հոդվածում անդրադարձ է կատարվում նաև Դադիվանք վանական համալիրի՝ ՌԴ խաղաղապահների կողմից պաշտպանությանը։ Նշվում է, որ Հայաստանում մտավախություն կա, որ, գտնվելով ադրբեջանցիների վերահսկողության տակ, եկեղեցու ոչնչացումն անխուսափելի կլիներ։

Զեկույցում խոսվում է նաև Շուշիի Կանաչ ժամի նկատմամբ իրականացված վանդալիզմի մասին։

«Հայկական ԶԼՄ-ները հաղորդել են, որ ինչպես աշնանային մարտերի ժամանակ, այնպես էլ դրանից հետո, Ադրբեջանի զինված ուժերի ներկայացուցիչները միտումնավոր հարձակվել են պատմական, կրոնական և մշակութային նշանակության հուշարձանների վրա: Նոյեմբերի 14-ին մի մարդ, որին տեղական լրատվամիջոցները նույնականացրել են որպես ադրբեջանցի, Facebook-ում տեսանյութ է հրապարակել՝ ցուցադրելով Շուշիում գտնվող Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցու ոչնչացված գմբեթները և զանգակատունը»,- ասվում է զեկույցում։

Զեկույցի հեղինակները նաև նշում են, որ համացանցում տարածվել են տեսագրություններ, որոնցում ադրբեջանցի զինվորները պղծել և վնասել են Մեխակավանի Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցին, այդ թվում՝ կոտրել են եկեղեցու խաչը:

Անդրադառնալով, ընդհանուր առմամբ, Ադրբեջանում կրոնական հանդուրժողականության մթնոլորտին՝ զեկույցի հեղինակները նշում են՝ տեղի իրավապաշտպան խմբերը և այլ կազմակերպություններ հաղորդում են, որ կառավարությունը շարունակում է ֆիզիկապես ծաղրել և ձերբակալել կրոնական ակտիվիստներին։