Հայաստանը պետք է քաղաքական որոշում կայացնի, Ադրբեջանի հետ սահմանները որոշվեն, բայց եթե ՀՀ-ն այդ գործընթացում ներգրավվի, կնշանակի, որ ընդունում է Արցախի կորուստը․ Ալեքսանդր Խրամչիխին
Ռուսաստանցի ռազմական փորձագետ, վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինի խոսքով՝ Ադրբեջանը կարողացել է անցնել Հայաստանի սահմանը և այնտեղ դիրքավորվել, քանի որ դեռևս Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանները հստակ որոշված չեն։
Նա Tert.am-ի հետ զրույցում նկատեց, որ երկար ժամանակ եղել են սահմաններ Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև, այսինքն՝ ոչ մի սահման էլ չի եղել, իսկ հիմա քանի որ այդպես չէ, կարող են լինել տարբեր միջադեպեր։
«Դժվար է ասել, թե ադրբեջանական կողմը միտումնավոր, թե ոչ միտումնավոր է հայտնվել Հայաստանի տարածքում։ Հարցն այն է, որ ոչինչ լրջորեն որոշված չէ, դրա համար էլ Ադրբեջանը կարող է և՛ ոչ միտումնավոր դա անել, և այո՛, կարող է միտումնավոր անել՝ օգտվելով հենց փաստից, որ սահմաններն իրականում որոշված չեն»,- ասաց նա։
Հիշեցնենք, որ մայիսի 12-ին Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցած Անվտանգության խորհրդի արտահերթ նիստում քննարկվել են Սյունիքի մարզի Սև լիճ տեղանքում ստեղծված իրավիճակը և հետագա քայլերը:
Նիկոլ Փաշինյանն իր խոսքում, մասնավորապես, նշել էր. «Այսօր առավոտյան Ադրբեջանի զինված ուժերն այդ տեղանքում հատել են Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը և խորացել մինչև 3,5 կիլոմետր, ըստ էության, փորձ են անում պարփակել Սև լիճը:
Իհարկե այս գործողություններն անհանդուրժելի են Հայաստանի Հանրապետության համար, որովհետև դա ոտնձգություն է Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ և իհարկե առանձին քննարկման առարկա է, թե ինչու և ինչպես է հնարավոր դարձել նման գործողությունը, բայց պետք է արձանագրել, որ սա իր բնույթով, ըստ էության, դիվերսիոն անցում է»:
Անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի Անվտանգության խորհրդի նիստին արված հայտարարություններին, Ադբեջանին ուղղված մեղադրանքներին, թե եղածը համարվում է դիվերսիոն ներթափանցում ՀՀ տարածք, Ալեքսանդր Խրամչիխինը նշեց, որ նա պարզապես իր «աշխատանքն է» արել, պետք է մեղադրեր։
«Հիմա պետք է լուծել սահմանների ճշգրիտ տեղորոշման հարցը, իսկ թե որքանով է դրան պատրաստ Հայաստանը, ինձ դժվար է ասելը, քանի որ Ադրբեջանի համար դա տեխնիկական հարց է, իսկ Հայաստանի համար, անխոս, քաղաքական է, քանի որ եթե Հայաստանն այդ գործընթացում ներգրավվի, նշանակում է, որ ընդունում է, որ Ղարաբաղը վերջնականապես կորցրել է»,- ասաց նա։
Ալեքսանդր Խրամչիխինի խոսքով, իհարկե, Հայաստանը կարող էր հարցը ուժային տարբերակով լուծել, ՀՀ տարածք անցած ադրբեջանցի զինծառայողներին գերեվարեր, սակայն հարց է, թե որքանով է նա դրան պատրաստ։
«Հիմա Հայաստանը գտնվում է ոչ այնքան ուժեղ դիրքում, և ընդունվում են հիմնականում քաղաքական բնույթի որոշումներ։ Իսկ թե որքանով է Հայաստանը պատրաստ ևս մեկ առճակատման Ադրբեջանի հետ, արդեն ավելի վատ պայմաններում, քան նախկինում էր, հարց է»,- ասաց նա։
Իսկ դիտարկմանը, թե որքանով է ինքը հնարավոր համարում, որ Հայաստանը իր պետական սահմանների ներսում եղած տարածքները հանձնի Ադրբեջանին, նա պատասխանեց, որ նորից այստեղ քաղաքական հարց է առաջանում, թե որքանով Հայաստանը կցանկակա Ադրբեջանի հետ բանակցություններ վարել սահմանների հստակ որոշման վերաբերյալ, որից հետո արդեն կկարողանա պնդել, թե որոնք են իր սահմանները։
Անդրադառնալով այս իրավիճակում Ռուսաստանի ներգրավվածությանը, նա նշեց, որ դրա հնարավորությունը կա թեկուզ տեխնիկական առումով․ Մոսկվան կարող է ներկայացնել Սովետական շրջանի քարտեզները, ըստ որոնց, պետք է հստակեցվեն սահմանները։
«Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի քաղաքական առումով ներգրավվածությանը, ապա կարծում եմ ՝ ավելի հնարավոր է, որ այո, ներգրավվի, քան հակառակը, բայց երաշխավորել չեմ կարող»,- ասաց նա։
Խոսելով արդեն ՀԱՊԿ-ի հնարավոր արձագանքի և միջամտության վերաբերյալ, քանի որ խոսքն արդեն վերաբերում է ՀՀ տարածքներին՝ ռուսաստանցի վերլուծաբանը նշեց, որ իհարկե, իրավաբանորեն դրանք պետք է լինեն։
«Բայց կարծում եմ, որ այս կառույցի մյուս անդամ երկրները կփորձեն անցնել թեմայի կողքով և ամեն ինչ թողնել Ռուսաստանի վրա»,- ասաց նա։