Ինչո՞ւ է Սաուդյան Արաբիան փորձում վերանայել Իրանի հետ հարաբերությունները․ Tehran Times

Իրանական Tehran Times թերթն անդրադարձ է կատարել Իրանի և Սաուդյան Արաբիայի միջև հարաբերությունների հնարավոր բարելավմանը։ Թերթը կասկածի տակ է դնում Իրանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու Սաուդյան Արաբիայի իրական նպատակները և նշում, որ այն կարող է լինել թե՛ իրական ցանկություն, թե աշխարահաքաղաքական պայմանների ազդեցությամբ պայմանավորված անհրաժեշտություն։

Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածը՝ կրճատումներով․

Վերոնշյալ հարցերի պատասխաններն ուսումնասիրել են իրանցի մի շարք վերլուծաբաններ և լրատվամիջոցներ այն բանից հետո, երբ մամուլում տեղեկություններ են հայտնվել Իրանի և Սաուդյան Արաբիայի պաշտոնյաների անմիջական հանդիպումների մասին։

Պաշտոնական մակարդակում Բաղդադում կայացած գաղտնի բանակցությունները ո՛չ հերքվել, ո՛չ էլ հաստատվել են Իրանի և Սաուդյան Արաբիայի կողմից, հակառակ նրան, որ իրանցի որոշ պաշտոնյաներ ակնարկել են, որ բանակցությունների մասին լուրերը ճիշտ են:

«Մենք միայն ուզում ենք Իրանի հետ լավ և հստակ հարաբերություններ ունենալ: Մենք չենք ցանկանում, որ Իրանի հետ կապված իրավիճակը բարդ լինի: Ընդհակառակը, մենք ուզում ենք, որ այն բարգավաճի և աճի, քանի որ մենք Իրանում մեր շահերն ունենք, և նրանք իրենց շահերն ունեն Սաուդյան Արաբիայում, ինչը տարածաշրջանն ու ամբողջ աշխարհը բարգավաճման և աճի հասցնելն է», - հեռուստատեսությամբ տված իր հարցազրույցի ընթացքում ասել է Սաուդյան Արաբիայի արքայազն Մուհամմադ բին Սալմանը և հույս հայտնել, որ երկիրը կկարողանա հաղթահարել իրանա-սաուդական հարաբերությունների վրա ազդող որոշ մարտահրավերներ և «լավ ու դրական հարաբերություններ հաստատել» Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ:

Իրանը ողջունել է Սաուդյան Արաբիայի դիրքորոշման փոփոխությունը. երկրի արտաքին գործերի նախարարության մամուլի խոսնակ Սաիդ Ղաթիբզադեն նշել է, որ Իրանը բարեկամության և տարածաշրջանային համագործակցության ճանապարհի նախաձեռնողն է։ Սակայն Իրանում կա մտահոգություն, որ արքայազն բին Սալմանի նման մոտեցումը նպատակ ունի առայժմ հանդարտեցնել հնարավոր փոթորիկը միայն։

Հայտնի է, որ վերջին շրջանում` Միացյալ Նահանգների նոր վարչակազմի օրոք, Սաուդյան Արաբիան ավելի շատ է ճնշվում ԱՄՆ-ի կողմից, ինչը հատկապես շոշափելի է Եմենում, որտեղ Սաուդյան Արաբիան պայքարում է իրանական ազդեցությունը վերացնելու համար։ ԱՄՆ-ն նույնիսկ դադարել է ռազմական օգնություն ցուցաբերել թագավորությանը Եմենի պատերազմում։

Վերոնշյալ հանգամանքներից բացի հատկանշական է նաև Իրանի միջուկային համաձայնագրին ԱՄՆ-ի հնարավոր վերադարձը, մինչդեռ հայտնի է, որ Սաուդյան Արաբիան ամեն գնով ցանկանում էր վերջ տալ այդ համաձայնագրին՝ հույսը դնելով Միացյալ Նահանգների նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարած քաղաքականության վրա։

Այս ամենի հետևանքով Սաուդյան Արաբիայի արքայազնը մեղմացրել է մի շարք հարևանների մասին իր կոշտ հռետորաբանությունը և սկսել է բարելավել հարաբերությունների Կատարի, ապա Իրանի և վերջերս նույնիսկ Եմենի «Անսարալլահ» շարժման հետ, որի դեմ պայքարում էր 2015 թվականից ի վեր։

Հայտնի է, որ Իրանի հետ երկխոսության համար բաց լինելը պայմանավորված է նրանով, որ Սաուդյան Արաբիայի մի շարք խնդիրների լուծումը պայմանավորված է Իրանի հետ հարաբերությունների վերանայմամբ։

Հետևաբար Սաուդյան Արաբիայի արքայազնը, կարծես թե, հստակեցրել է, որ այլ տարբերակ չունի, քան Իրանի հետ հարաբերությունների վերանայելը։ Այս շրջանակում թագավորության արտաքին գործերի նախարար արքայազն Ֆեյսալ բին Ֆարհանն այցելել է Կատար և Օման՝ անմիջապես իր իրանցի գործընկերոջ այցից հետո, ինչը կարող է նպատակ ունենալ Իրանի հետ երկխոսության համար բարելավելու առկա պայմանները։