Փոխգնդապետ Բեժանյանը երբեք չի ասել՝ առա՜ջ, միշտ ասել է՝ իմ հետևի՛ց․ վերջին հրամանը հոկտեմբերի 13-ին էր

Բեժանյանների կյանքը կիսվել է երկու մասի՝ հոկտեմբերի 13–ից առաջ ու հետո։ Հենց այդ օրը հերոսի մահով ընկավ ընտանիքի ավագ որդին՝ Արմեն Բեժանյանը։ Մոտ 6 ամիս է՝ Եռաբլուրը Բեժանյանների երկրորդ տունն է դարձել, որտեղ հավերժ ննջում է Արմենը։ Սփոփանքի խոսքերը, եղբոր մասին վառ հիշողություններն ու ժամանակը Իրինայի վերքերը չեն ամոքում, հակառակը՝ ցավն ավելի է խորացել։

«Եռաբլուրը մեզ համար շատ հարազատ վայր է դարձել. «չիկարելիները» չխախտել հնարավոր չէ, ասում են՝ գիշերը չի կարելի գալ, շուտ–շուտ չի կարելի գալ, ցանկացած պահի այստեղ ենք լինում, բայց ո՛չ գալն է ինչ–որ բան փոխում, ոչ՝ չգալը»,– արցունքն աչքերին ասում է Արմենի քույրը՝ Իրինա Բեժանյանը։

Արմեն Բեժանյանը Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանն էր ավարտել, ապա իր ցանկությամբ տեղափոխվել Արցախ՝ հայրենիքի սահմանների պաշտպանության նպատակով։

Փոխգնդապետ Բեժանյանը Մատաղիսի N զորամասի շտաբի պետն էր։ Պատերազմը սկսելուց հետո նրան շնորհվել էր գնդապետի կոչում ու նշանակվել զորամասի հրամանատար։ Գնդապետի ուսադիրները 35–ամյա զինվորականն այդպես էլ չհասցրեց կրել, երբ նրա մարմինը դուրս էին բերել, գրպաններում գնդապետի ուսադիրներն էին գտել։

Իրինայի խոսքով՝ եղբորը գնդապետի կոչում շնորհելու հրամանը չկա՝ անհետացել է։

Արմենի հետ վերջին կապը եղել է հոկտեմբերի 12–ի երեկոյան, զրույցը շատ կարճ է տեւել՝ «զգույշ եղիր», «ամեն ինչ լավ է, մի անհանգստացեք» խոսքերով հրաժեշտ են տվել միմյանց, հաջորդ օրը կապ հաստատել Արմենի հետ չի ստացվել, հոկտեմբերի 14–ին լսել են նրա մահվան բոթը։

«Արմենն այն հրամանատարներից էր, որը ոչ մի անգամ չի ասել՝ առաջ, միշտ ասել է՝ իմ հետեւից։ Նա առաջնորդ էր։ Հոկտեմբերի 13–ին հնչեց նրա վերջին «իմ հետեւիցը»։ Զինվորների համար ինքը միշտ հրամանատար էր, ասում էին՝ նման սպաների կարիք մենք շատ ունենք ու հիմա էլ։ Մենք էլ իր կարիքը շատ ունենք, որպես որդու, եղբոր, ամուսնու, հոր։ Նրա բացակայությունը շատ է զգացվում»,– ասում է Իրինան ու հավելելում՝ եղբայրը երկու զավակ ունի. 10–ամյա Լինան ու 6–ամյա Հայկը։

Երիտասարդ զինվորականը, ընկերոջ՝ Վահանի խոսքով, խստապահանջ էր ծառայության ու զինվորների նկատմամբ, բայց զինվորներից սիրված ու հարգված սպա էր։ Վահանը պատմում է, որ Արմենը չէր սիրում, երբ իրեն դիմում էին որեւէ զինվորի նկատմամբ ավելի ուշադիր լինելու համար. «Մի անգամ ինձ ասաց՝ «ես գիտեմ, որ իմ հետեւից շատ են խոսում, որ խիստ եմ ու պահանջկոտ, բայց երբ ես տուն եմ գնում, հանգիստ եմ լինում ու ոչ մի բանի մասին չեմ մտածում։ Այսքան ժամանակ ինչքան զինվոր եմ ընդունել, բոլորն էլ հասել են իրենց ծնողներին»։

Փոխգնդապետը Արցախի հետ շատ կապված էր. այստեղ էր ծառայում 2006

թվականից։ Արցախի ամեն մի անկյունը նրա համար շատ հարազատ ու թանկ էր։

«Արմենի զրույցները սկսվում էին Արցախից, բանակից, իր զինվորներից. նա Արցախով էր ապրում, եկեղեցիներով՝ Դադիվանքով ու Ամարասով։ Երբ Հայաստանում էր, մտովի միշտ Արցախում էր, զգում էինք, որ զուտ ֆիզիկապես է ներկա։ Արցախի հետ կապված պատկերացումները շատ էին, մտովի գծում էր Արցախի իսկական սահմանները՝ որտեղից են սկսվում դրանք ու որտեղ ավարտվում»,– պատմում է Վահանը։

Արմեն Բեժանյանը նաեւ ապրիլյան պատերազմի մասնակից էր։ Վահանի խոսքով՝ ընկերը հիացած պատմում էր, թե 18–ից 20 տարեկան տղաները որքան քաջ են եղել եւ ինչպես են հերոսական կռիվ տվել թշնամու դեմ։

44–օրյա պատերազմի ընթացքում փոխգնդապետը 3 անգամ բեկորային վնասվածք է ստացել, բայց շարունակել է կռվել թշնամու դեմ։

«Ականատես տղաներից մեկը պատմում էր, որ ծառայողական մեքենան թիրախավորել էին ականանետով եւ եթե տեսնեիք այդ տեսարանը, չէիք պատկերացնի, որ այդտեղից կարող էր մարդը ողջ դուրս գալ։ Գլխին, ձեռքին եւ ոտքին է վնասվածքները ստացել, ու չեն կարողացել նրան համոզել, որ առաջնագծից տանեն հիվանդանոց, տեղի բուժակների օգնությամբ է վերքերը մշակել։ Ասել է՝ իմ զինվորներին մենակ չեմ թողնի եւ չեմ իջնի»,– պատմում է Վահանը։

Արմեն Բեժանյանն, ըստ Վահանի տեղեկությունների՝ զոհվել է այն ժամանակ, երբ փորձել է ծառայակիցներին հանել շրջափակումից։ Նրա մարմինը դուրս է բերվել զոհվելուց 33 օր անց՝ նոյեմբերի 15–ին։

Հայրենիքն ամեն ինչից վեր դասող Արմենի հարազատներին դժվար է երեւակայել, որ եթե նա ողջ լիներ՝ ինչպե՞ս կընդուներ Արցախի հետ տեղի ունեցածը։

«Ես չեմ կարող պատկերացնել, թե ինչպես կարող էր Արմենը հաշտվել տեղի ունեցածի հետ։ Եթե ողջ լիներ ու այս ամենը տեսներ, ուղղակի անհնարին է պատկերացնել իր ապրումները, որովհետեւ ինքը կյանքում չէր պատկերացնում, որ հնարավոր է նման կարգավիճակ ստանա Արցախը, իր երազանքներից էր՝ Արցախը տեսնել իր իրական սահմաններով»,– հավելում է Վահանը։

Արմեն Բեժանյանը, Արցախի նախագահի հրամանագրով, հետմահու պարգեւատրվել է «Մարտական խաչ» երկրորդ աստիճանի շքանշանով։