Սկսած 2020-ի 2-րդ եռամսյակից՝ ՀՀ-ում տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը դրսևորում է կայուն անկման միտում․ գնաճի զարգացումների ֆոնին ավելի արմատական քայլեր են ցանկալի․ տնտեսագետ

Հայաստանում գնաճի, տնտեսական ընդհանուր վիճակի մասին Tert.am-ը զրուցել է տնտեսական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գագիկ Վարդանյանի հետ։ Վերջինիս խոսքով՝ սկսած 2020-ի երկրորդ եռամսյակից, կապված կորոնավիրուսի համավարակի հետ, ՀՀ-ում տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը դրսևորել է կայուն անկման միտում, ինչը շարունակվել է մինչև 2021 թվա­կանի փետրվար ամիս՝ կազմելով 5.3 %:

- Պարո՛ն Վարդանյան, ինչո՞վ է պայմանավորված ներկայիս գնաճը:

- Գործոնները բազմաթիվ են՝ յուրաքանչյուր ապրանքախմբի համար՝ յուրահատուկ: Ներմուծվող ապրանքների գնագոյացման ժամանակ այլ կառուցակարգեր են գործում, տեղականի վրա՝ այլ, թեպետ նման սահմանազատումը պայմանական է: Իսկ, օրինակ, էներգակիրների գնագոյացումն ընդհանրապես տարբերվում է առօրյա սպառման ապ­րանքների գնագոյացումից:

Սպառողական գների փոփոխությունները, սովորաբար, արտացոլում են ազգային և համաշխարհային տնտեսությունների իրադրությունը. տնտեսական վերելքի ժամա­նակ, գները բարձրանում են, իսկ անկումների ժամանակ՝ նվազում: Տնտեսական ճգնաժամերին հաջորդող վերելքի սկզբում ավելի արագ բարձրանում է հանքա­հումքային արտադրանքի նկատմամբ պահանջարկը՝ հանգեցնելով նաև գների բարձրաց­մանը: Սա տնտեսական իրադրության պարբերաշրջաններին բնորոշ երևույթ է:

Հետևաբար, ՀՀ-ում գնաճին նպաստող գործոնների երկու խումբ է առանձնանում՝ ներքին և արտաքին: Ներկայիս գնաճն ինչ-որ չափով պայմանավորված է գնաճային սպասումներով, որոնք առաջացել են ի պատասխան միջազգային որոշ կազմակերպությունների և փորձագետների գնահատումների՝ կապված համաշխարհային մասշտա­­բով սննդամթերքի առաջարկի նվազման, այսինքն՝ սննդամթերքի որոշ տեսակ­ների հնարավոր պակասուրդի հետ: Էներգակիրների մասով նկատված գնաճը պայմանավորված է ինչպես նավթի գների աճով, այնպես էլ հայկական դրամի արժեզրկմամբ, ինչը որոշակիորեն ազդել է նաև ներմուծվող մյուս ապրանքատեսակ­ների գների վրա: Այդուհանդերձ, դրամի արժեզրկումը դրական է արտահանման համար:

-Ներքին ի՞նչ գործոններ են ներկայում նպաստել գնաճին, և ինչպե՞ս դա կանդրադառնա երկրի տնտեսության, մարդկանց սոցիալական վիճակի վրա:

-Ներքին գործոնների շարքում էական են այնպիսի ցուցիչները, ինչպիսիք են տնտեսական ակտիվությունը, գործազրկության մակարդակը, ամբողջական պահանջարկի մակար­դակը: Արդեն մեկ տարի է, ինչ ՀՀ-ում նշված ցուցիչների նշանակությունները վատանում են: Այսպես, սկսած 2020-ի երկրորդ եռամսյակից, կապված կորոնավիրուսի համավարակի հետ, ՀՀ-ում տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը դրսևորել է կայուն անկման միտում, ինչը շարունակվել է մինչև 2021 թվա­կանի փետրվար ամիս՝ կազմելով 5.3 %: 2020-ին տնտեսական անկումը կազմել է 7.6 %: Անշուշտ, այդ միտումներն ավելի են ուժեղացել սեպտեմբերի վերջին սանձազերծված պատերազմի հետևանքով:

Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում: