Երևան, 19.Մարտ.2024, 00:00 |
1 $ = 000.0 Դրամ 1 = 000.0 Դրամ 1 = 00.00 Դրամ
Ֆրանսիայի Ինտերպոլի կողմից հետախուզվողը հայտն... Իսրայելի զինվորականները վերահսկողության տակ ե... Սպասվում է G2 կատեգորիայի գեոմագնիսական փոթոր... Պատմության մեջ առաջին անգամ անցկացվել է մարտա... Էրդողանը շնորհավորել է Պուտինին Երևանում շուրջ 2000 հասուն և արժեքավոր ծառ կտ... Քաղաքացիներն ապօրինի զենք-զինամթերք են կամավո... Գորիսում մարտաֆիլմ հիշեցնող «ռազբորկայի» հիմն... 30-ամյա վարորդը Mercedes-ով բախվել է հողաթմբե... Ուրախ եմ, որ այս կեղծավորի պաշտոնավարման ժամկ... Աջափնյակի դատարանի հարևանությամբ բախվել են «N... Վրաստանի Խորհրդարանի կրթության, գիտության և ե... Հայ դատի հանձնախումբն ԱՄՆ Կոնգրեսում քննարկու... Մոլդովայի նախագահը մտադիր է հոկտեմբերին ԵՄ-ին... Փաշինյանը տիկնոջ հետ Համազգային թատրոնում ներ... ԵՄ երկրները պետք է նպատակ ունենան կրկնապատկել... Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ-ների միջև քաղաքական խ... Խաչատուրյանը ֆրանսիացի մտավորականների հետ քնն... Սփյուռքի վերակազմավորումը անհետաձգելի անհրաժե... ՆԱՏՕ-ն Ռումինիայում կառուցում է Եվրոպայում դա... Սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնու... Ի գիտություն ենք ընդունում ՌԴ նախագահական ընտ... Գուտերեշն Իսրայելին կոչ է արել ապահովել մարդա... ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը 2 եղբայր վիճել են տաքսու վարորդի հետ, հարվածն... Եթովպիայում Հայաստանի դեսպանն իր հավատարմագրե... «Արարատ»-ի ֆուտբոլիստ Արմեն Նահապետյանին այսօ... Եգիպտոսը հաստատել է, որ իր պատվիրակությունը Կ... Նարեկ Մկրտչյանը հանդիպել է ԱՄՆ միջազգային զար... Մաքսանենգության և մաքսային կանոնների խախտման ... Պակիստանն ավիահարվածներ է հասցրել Աֆղանստանու... Պեկինը կողմ է համաժողովի անցկացմանը, որին կաջ... ՀՀ ԱԳՆ պատվիրակությունը Բրյուսելում մասնակցել... Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճ... Ալիևն օկուպացված Ստեփանակերտում վառել է Նովրո... Ստոլտենբերգը հուսով է, որ Վրաստանը կդառնա ՆԱՏ... Թշնամու խնդիրն է՝ կտրել Իրան-Հայաստան-Վրաստան... ՔՊ խմբակցության նիստին քննարկվել են բռնի տեղա... Ո՞վ է սեփականաշնորհել և 2.6 մլն դոլարով վաճառ... Ալիևը շնորհավորել է Պուտինին Չինաստանի ԱԳՆ-ն շնորհավորել է Պուտինին Արցախցիների վերադարձի հարցում Հայաստանի իշխան... Հայտնաբերվել և կալանավորվել է Գորիսում երեք ա... ԵՄ ԱԳ նախարարները կքննարկեն Հայաստանին աջակցե... ՀՀ-ն պատրաստ է սերտացնել ԵՄ-ի հետ հարաբերությ... Վարդենյաց լեռնանցքում խիտ մառախուղ է Երևանի 28 փողոցում վերգետնյա մալուխները կանցկ... Ջեյհուն Բայրամովն ու Լուիս Բոնոն քննարկել են ... Նիգերիայում ավազակներն առևանգել են ավելի քան ... 40-ից ավելի ՀԿ-ներ պահանջում են չհրաժարվել մի... ՄԻՊ գրասենյակի նկատմամբ գոհունակության ցուցան... Քաղաքացին քարով հարվածել է կառավարության շենք... ՊԵԿ-ը ներդրել է վարչական իրավախախտումների վեր... ՀՀ-ում ՌԴ նախագահական ընտրություններին մասնակ... Հայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասո... Արագաչափեր վնասած 35-ամյա տղամարդը ձերբակալվե... Փաշինյանը տավուշցիներին հայտնել է, որ 4 գյուղ... Հայաստանը ռուսական հեռուստաալիքների հեռարձակո... Քանաքեռավանի գազալցակայանում տեղի ունեցած պայ... 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալներ՝ մաթեմատիկայի միջա... Բելգորոդի մարզում հայտնել են մեկ շաբաթում գնդ... Շիրակի մարզպետարանի 2 աշխատակից կալանավորվել ... Խիստ նկատողություն է տրվել Տավուշի մարզի նոտա... Նիկոլ Փաշինյանը Կիրանցում հանդիպել է բնակիչնե... Հայաստանը գործադրում է բոլոր ջանքերը՝ պահ առա... Շորթման մեղադրանքով հետախուզվողը հայտնաբերվել... Ովքեր են շնորհավորել Վլադիմիր Պուտինին վերընտ... ԱՄՆ կոնգրեսում արցախյան վերջին պատերազմն անվա... Հայաստանը Եվրոպա է, բայց «Եվրոպան» մեզ պաշտպա... «Պարեկներին հրահանգեք, որ իրենք էլ ամրակապվեն... Հյուսիսային Կորեան բալիստիկ հրթիռներ է արձակե... ԿԸՀ ներկայացուցիչները դիտարկել են ԱՄՆ նախագահ... Հայաստանի և Ղազախստանի ԱԳ նախարարները ստորագր... Վերջին 3 օրում գրանցվել է 32 ՃՏՊ, 1 մարդ զոհվ... Հայաստանը և Ղազախստանը քննարկում են համատեղ ձ... Նեթանյահուն Շոլցի հետ հանդիպումից հետո պատրաս... Հայաստանը և Ղազախստանը հնարավորություն ունեն ... Զանգեզուրի միջանցքը նույնպես պետք է բաց լինի․... Գյումրիի ոստիկանները հետախուզվողին հայտնաբերե... Ընդմիջումից հետո մենք ամեն ինչ շտկելու ենք. Մ... ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը կոչ է անում Ադրբեջա... Հանրային հեռուստաընկերությունը կունենա համապե... Կհստակեցվի սպանդային մթերքի և մսամթերքի մակնշ... Պուտինը պարտվել է Երևանում, հաղթել՝ Գյումրիու... Տիգրանաշենի ոլորանում իրանական բեռնատարը բախվ... Ընթանում է Հայաստանի և Ղազախստանի արտաքին գոր... Փաշինյանը Ոսկեպարում հանդիպում է Ոսկեպարի, Բա... ՄԱԿ-ի Թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայք... Սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվ... Հայաստանի հավաքականն անցկացրեց առաջին մարզում... Երևանի Պարույր Սևակ փողոցում փետրվարի 24-ին տ... Հաստատվել է կարմրուկով վարակման 165 դեպք Պուտինը հավաքել է ձայների ավելի քան 87,33 տոկ... ԱԳՆ-ում մեկնարկել է Հայաստանի և Ղազախստանի ԱԳ... Ոստիկանությունը վարորդներին հորդորում է ամրակ... Ղազախստանի ԱԳ նախարարը Հայաստանում է (լուսանկ... Պուտինն առաջին անգամ խոսել է Նավալնիի մասին Ինքնասպանության 11 փորձ, հրդեհի 140 դեպք, 42 ... Հաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե Հովհաննի... Հակակոռուպցիոն դատարանի վճռով պետությանը կփոխ...

«Հայաստանի ինչին է պետք Էրբիլում գլխավոր հյուպատոսության բացումը»․ Regnum-ը` «Մեծ Քուրդիստան» աշխարհաքաղաքական նախագծի և «հայկական հարցի» կապի մասին

Ռուսական Regnum լրատվական գործակալությունը հրապարակել է հոդված, որում հեղինակը՝ կովկասագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Ստանիսլավ Տարասովը, անդրադարձ է կատարել Իրաքյան Քուրդիստանում ՀՀ հյուպատոսության բացմանը, դրա տակ թաքնված քաղաքականությանն ու տարածաշրջանային հնարավոր զարգացումներին։

Ստորև ներկայացնում ենք հեղինակի հոդվածը․

Էրբիլում տեղի է ունեցել Հայաստանի գլխավոր հյուպատոսության բացումը: Արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Արտակ Ապիտոնյանի՝ Իրաքյան Քուրդիստանի մայրաքաղաք երկօրյա այցը նախատեսված էր հենց այս իրադարձության օրերին: Նրան ընդունել է ինքնավարության վարչապետ Մասրուր Բարզանին, որը ողջունել է Գլխավոր հյուպատոսության բացումը` «տարբեր ոլորտներում երկկողմ հարաբերությունների հետագա ամրապնդման» համատեքստում:

Ի դեպ, այցի ընթացքում Ապիտոնյանը Էրբիլում ներկա է գտնվել նաև հայկական մշակութային կենտրոնի բացմանը: Եթե ընդհանուր առմամբ գնահատենք այս իրավիճակը, ապա Իրաքյան Քուրդիստանի մայրաքաղաքը վաղուց հարուստ դիվանագիտական կյանքով է ապրում՝ շատ առումներով գերազանցելով նույնիսկ Բաղդադին: Ներկայում այնտեղ գործում է 40 օտարերկրյա գրասենյակ, այդ թվում` գլխավոր հյուպատոսություններ, պատվո հյուպատոսություններ, դեսպանություններ, կապի գրասենյակներ, միջազգային կազմակերպություններ և ՄԱԿ-ի հետ կապված գործակալությունների գրասենյակներ: Դա պայմանավորված է նրանով, որ առաջին անգամ Մերձավոր Արևելքի նորագույն պատմության մեջ ինքնավարությունը ոչ միայն հնարավորինս մոտ է կանգնած անկախությանը, այլև նկատելի ազդեցություն է ունեցել քրդական ազգային-ազատագրական շարժման վերելքի վրա այլ երկրներում, այդ թվում` էթնիկ Քուրդստանի մեծ մասում (Թուրքիա, Սիրիա, Իրան): Ինչ էլ որ ասվի, քրդական խնդիրն արդեն իր տեղն ունի տարածաշրջանի ապագա հնարավոր աշխարհաքաղաքական վերակազմավորման տարբեր սցենարներում: Ըստ այդմ, արտաքին աշխարհի շատ խաղացողներ իրենց դիվանագիտական ներկայությունն են ապահովել Էրբիլում ՝ «մատը զարկերակի վրա պահելու նպատակով», քանի որ նրանք ունեն սեփական «քրդական քաղաքականությունը»:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ավելի ստույգ` հայերին, ապա նրանք, ի տարբերություն շատ այլ պետությունների և ժողովուրդների, քուրդերի հետ ընդհանուր և շատ դժվար պատմություն ունեն: Բավական է հիշել, որ 1920 թվականի Սևրի պայմանագիրը ենթադրում էր այսպես կոչված «փաթեթային լուծում»` Մեծ Հայաստանի ստեղծման և Օսմանյան կայսրության ավերակների վրա քուրդերի պետականության ապահովման համար: Այս առնչությամբ, թուրքական «Յենի Սաֆաք» հրատարակությունը գրում է, որ «Սևրի ստվերը շարունակում է սավառնել ժամանակակից Թուրքիայի վրա» և դաշինքը, որը ներառում է Հայկական պետականությունն ու նախապայմաններ ստեղծում քրդական պետականության ստեղծման համար, իրենից ներկայացնում է այնպիսի «աշխարհաքաղաքական խառնուրդ», որը որոշակի պայմաններում և հանգամանքներում կարող է պայթեցնել ամբողջ տարածաշրջանը: Այդ պատճառով, մեր կարծիքով, Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը, որը դեռևս 2017 թվականին էր Էրբիլում Հայաստանի գլխավոր հյուպատոսություն բացելու մասին որոշում կայացրել, ձեռնպահ է մնացել նման քայլից՝ չցանկանալով Թուրքիայի հետ լրացուցիչ բարդություններ ստեղծել:

Հիմա, երբ Հայաստանը պարտվել է Ղարաբաղյան պատերազմում, իրավիճակը փոխվել է, և ամեն ինչ սկզբունքորեն տանում է Անկարայի և Երևանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների վերականգնման: Հետևաբար, Թուրքիան, Էրբիլում Հայաստանի գլխավոր հյուպատոսության ի հայտ գալը, դժվար թե որպես ապակայունացնող գործոն ընկալի, հաշվի առնելով Երևանի ներկայիս խիստ սահմանափակ տարածական զարգացումը:

Իրաքյան Քուրդիստանում հայկական ոչ մեծ համայնք կա: Ըստ որոշ տվյալների, ներկայում Իրաքյան Քուրդիստանում բնակվում է շուրջ 15-16 հազար հայ: Չնայած կան նաև այլ տեղեկություններ: Որոշ փորձագետների կարծիքով, «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման զինյալների կողմից Հյուսիսային Իրաքի մի շարք շրջանների գրավումից, ԱՄՆ-ի ռազմական ինքնաթիռների կողմից Դոհուքի շրջանի ռմբակոծությունից և եզդիների դաժան ցեղասպանությունից հետո, եզդիները և քրիստոնյաները՝ հայեր, ասորիներ, խալդիներ և այլք, զանգվածաբար փախել են տարածաշրջանից։ Եվ հիմա Իրաքում մոտ 4-ից 5 հազար հայ է ապրում, որոնց զգալի մասն ապրում է Իրաքի հարավում՝ Բաղդադում և Բասրայում: Սակայն նույնիսկ այնտեղից նրանց դուրս մղեցին։ Իրաքահայերի մի մասը տեղափոխվել է Եվրոպա և Կանադա:

Այսօր Իրաքում նրանք կորցրել են իրենց պատկանող տնտեսական և քաղաքական ազդեցության զգալի մասը: Հարցը հռետորական բնույթ ունի. նախագահ Սերժ Սարգսյանի վարչակազմը հնարավորություն ունեցե՞լ է ինչ-որ կերպ ազդել այդ գործընթացների վրա: Սակայն փաստը մնում է փաստ, որ ՀՀ արտգործնախարարությունն այս խնդիրը ընդհանրապես հրապարակայնորեն չի քննարկել, և Երևանի համար հիմա երկրում, ինչպես նաև բուն Էրբիլում, դժվար է գտնել հայրենակիցների, որոնք կարող են առևտրատնտեսական համագործակցության հաստատման գործում միջնորդի դեր ստանձնել: Այլ հարց է, որ հյուպատոսական անձնակազմը գոնե սկզբում կվերլուծի «տարածաշրջանի ամենանյարդային կետում» առկա իրավիճակը: Ինչո՞ւ։ Որովհետև հայ փորձագետների շրջանում կա տեսակետ, ըստ որի, եթե ԱՄՆ-ն շարունակի իրականացնել «Մեծ Քուրդիստան» աշխարհաքաղաքական նախագիծը, ապա «հայկական հարցը վերջնականապես կփակվի»: Եվ այս դեպքում «ավելի լավ է լավ հարաբերություններ պահպանել Թուրքիայի հետ և փորձել, ժամանակ ձգել՝ տեսնելու, թե ինչ տեղի կունենա»:

Սակայն պետք է նշել Իրաքում Հայաստանի դիվանագիտական ներկայության ամրապնդման բուն փաստը, և սպասել գործընթացի` այս կամ այն ուղղությամբ փոփոխությանը: Հայ փորձագետներից մեկի համաձայն` «Հայաստանն ուշացել է Էրբիլում գլխավոր հյուպատոսություն բացելու որոշման հարցում առնվազն 10-12 տարով»: Եվ ի՞նչ կտա այսօր այս քայլը: Կտեսնենք»։

դիտվել է 301 անգամ
Ֆրանսիայի Ինտերպոլի կողմից հետախուզվողը հայտն... Իսրայելի զինվորականները վերահսկողության տակ ե... Սպասվում է G2 կատեգորիայի գեոմագնիսական փոթոր... Պատմության մեջ առաջին անգամ անցկացվել է մարտա... Էրդողանը շնորհավորել է Պուտինին Երևանում շուրջ 2000 հասուն և արժեքավոր ծառ կտ... Քաղաքացիներն ապօրինի զենք-զինամթերք են կամավո... Գորիսում մարտաֆիլմ հիշեցնող «ռազբորկայի» հիմն... 30-ամյա վարորդը Mercedes-ով բախվել է հողաթմբե... Ուրախ եմ, որ այս կեղծավորի պաշտոնավարման ժամկ... Աջափնյակի դատարանի հարևանությամբ բախվել են «N... Վրաստանի Խորհրդարանի կրթության, գիտության և ե... Հայ դատի հանձնախումբն ԱՄՆ Կոնգրեսում քննարկու... Մոլդովայի նախագահը մտադիր է հոկտեմբերին ԵՄ-ին... Փաշինյանը տիկնոջ հետ Համազգային թատրոնում ներ... ԵՄ երկրները պետք է նպատակ ունենան կրկնապատկել... Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ-ների միջև քաղաքական խ... Խաչատուրյանը ֆրանսիացի մտավորականների հետ քնն... Սփյուռքի վերակազմավորումը անհետաձգելի անհրաժե... ՆԱՏՕ-ն Ռումինիայում կառուցում է Եվրոպայում դա... Սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը մտնու... Ի գիտություն ենք ընդունում ՌԴ նախագահական ընտ... Գուտերեշն Իսրայելին կոչ է արել ապահովել մարդա... ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը 2 եղբայր վիճել են տաքսու վարորդի հետ, հարվածն... Եթովպիայում Հայաստանի դեսպանն իր հավատարմագրե... «Արարատ»-ի ֆուտբոլիստ Արմեն Նահապետյանին այսօ... Եգիպտոսը հաստատել է, որ իր պատվիրակությունը Կ... Նարեկ Մկրտչյանը հանդիպել է ԱՄՆ միջազգային զար... Մաքսանենգության և մաքսային կանոնների խախտման ... Պակիստանն ավիահարվածներ է հասցրել Աֆղանստանու... Պեկինը կողմ է համաժողովի անցկացմանը, որին կաջ... ՀՀ ԱԳՆ պատվիրակությունը Բրյուսելում մասնակցել... Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճ... Ալիևն օկուպացված Ստեփանակերտում վառել է Նովրո... Ստոլտենբերգը հուսով է, որ Վրաստանը կդառնա ՆԱՏ... Թշնամու խնդիրն է՝ կտրել Իրան-Հայաստան-Վրաստան... ՔՊ խմբակցության նիստին քննարկվել են բռնի տեղա... Ո՞վ է սեփականաշնորհել և 2.6 մլն դոլարով վաճառ... Ալիևը շնորհավորել է Պուտինին Չինաստանի ԱԳՆ-ն շնորհավորել է Պուտինին Արցախցիների վերադարձի հարցում Հայաստանի իշխան... Հայտնաբերվել և կալանավորվել է Գորիսում երեք ա... ԵՄ ԱԳ նախարարները կքննարկեն Հայաստանին աջակցե... ՀՀ-ն պատրաստ է սերտացնել ԵՄ-ի հետ հարաբերությ... Վարդենյաց լեռնանցքում խիտ մառախուղ է Երևանի 28 փողոցում վերգետնյա մալուխները կանցկ... Ջեյհուն Բայրամովն ու Լուիս Բոնոն քննարկել են ... Նիգերիայում ավազակներն առևանգել են ավելի քան ... 40-ից ավելի ՀԿ-ներ պահանջում են չհրաժարվել մի... ՄԻՊ գրասենյակի նկատմամբ գոհունակության ցուցան... Քաղաքացին քարով հարվածել է կառավարության շենք... ՊԵԿ-ը ներդրել է վարչական իրավախախտումների վեր... ՀՀ-ում ՌԴ նախագահական ընտրություններին մասնակ... Հայաստանի այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասո... Արագաչափեր վնասած 35-ամյա տղամարդը ձերբակալվե... Փաշինյանը տավուշցիներին հայտնել է, որ 4 գյուղ... Հայաստանը ռուսական հեռուստաալիքների հեռարձակո... Քանաքեռավանի գազալցակայանում տեղի ունեցած պայ... 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալներ՝ մաթեմատիկայի միջա... Բելգորոդի մարզում հայտնել են մեկ շաբաթում գնդ... Շիրակի մարզպետարանի 2 աշխատակից կալանավորվել ... Խիստ նկատողություն է տրվել Տավուշի մարզի նոտա... Նիկոլ Փաշինյանը Կիրանցում հանդիպել է բնակիչնե... Հայաստանը գործադրում է բոլոր ջանքերը՝ պահ առա... Շորթման մեղադրանքով հետախուզվողը հայտնաբերվել... Ովքեր են շնորհավորել Վլադիմիր Պուտինին վերընտ... ԱՄՆ կոնգրեսում արցախյան վերջին պատերազմն անվա... Հայաստանը Եվրոպա է, բայց «Եվրոպան» մեզ պաշտպա... «Պարեկներին հրահանգեք, որ իրենք էլ ամրակապվեն... Հյուսիսային Կորեան բալիստիկ հրթիռներ է արձակե... ԿԸՀ ներկայացուցիչները դիտարկել են ԱՄՆ նախագահ... Հայաստանի և Ղազախստանի ԱԳ նախարարները ստորագր... Վերջին 3 օրում գրանցվել է 32 ՃՏՊ, 1 մարդ զոհվ... Հայաստանը և Ղազախստանը քննարկում են համատեղ ձ... Նեթանյահուն Շոլցի հետ հանդիպումից հետո պատրաս... Հայաստանը և Ղազախստանը հնարավորություն ունեն ... Զանգեզուրի միջանցքը նույնպես պետք է բաց լինի․... Գյումրիի ոստիկանները հետախուզվողին հայտնաբերե... Ընդմիջումից հետո մենք ամեն ինչ շտկելու ենք. Մ... ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը կոչ է անում Ադրբեջա... Հանրային հեռուստաընկերությունը կունենա համապե... Կհստակեցվի սպանդային մթերքի և մսամթերքի մակնշ... Պուտինը պարտվել է Երևանում, հաղթել՝ Գյումրիու... Տիգրանաշենի ոլորանում իրանական բեռնատարը բախվ... Ընթանում է Հայաստանի և Ղազախստանի արտաքին գոր... Փաշինյանը Ոսկեպարում հանդիպում է Ոսկեպարի, Բա... ՄԱԿ-ի Թմրամիջոցների և հանցավորության դեմ պայք... Սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվ... Հայաստանի հավաքականն անցկացրեց առաջին մարզում... Երևանի Պարույր Սևակ փողոցում փետրվարի 24-ին տ... Հաստատվել է կարմրուկով վարակման 165 դեպք Պուտինը հավաքել է ձայների ավելի քան 87,33 տոկ... ԱԳՆ-ում մեկնարկել է Հայաստանի և Ղազախստանի ԱԳ... Ոստիկանությունը վարորդներին հորդորում է ամրակ... Ղազախստանի ԱԳ նախարարը Հայաստանում է (լուսանկ... Պուտինն առաջին անգամ խոսել է Նավալնիի մասին Ինքնասպանության 11 փորձ, հրդեհի 140 դեպք, 42 ... Հաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե Հովհաննի... Հակակոռուպցիոն դատարանի վճռով պետությանը կփոխ...
Ամենաընթերցվածը
website by Sargssyan