Ասում են՝ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունում «Մեղրի» բառը չկար, իսկ «Շուռնուխ» կամ «Խծաբերդ» բառերը կայի՞ն.Ռուբեն Մելիքյան

Այն լուրերը, որ սկսած երեկվանից տարածվում են եւ այսօր առանձին անուղղակի ապացույցներով ինչ-որ առումով նաեւ հաստատվում են, ցույց են տալիս, որ մենք իրավունք չունենք այս պահին լռել եւ պարտավոր ենք պարզաբանումներ պահանջել առաջին հերթին Արդարադատության նախարարությունից այն մասին, թե արդյոք այն փաստաթուղթը, որի մասին խոսք է գնում, Արդարադատության նախարարությունում գտնվում է, թե չի գտնվում, եւ այն պարզապես մեկ նախադասությամբ հերքումը, որին ես այսօր առավոտյան ծանոթացա, ամենեւին բավարար չէ նրա համար, որ մենք հանգստանանք, ասենք՝ լավ, այդ լուրը իրականությանը չէր համապատասխանում։ Այս մասին այսօր՝ հունվարի 8-ին Արդարադատության նախարարության շենքի առջև հավաքի ժամանակ ասաց «Իրավական ուղի» ՀԿ համահիմնադիր Ռուբեն Մելիքյանը։

«Մենք հենց այստեղից հայտարարում ենք, որ Արդարադատության նախարարությունում աշխատող գործընկերները հնարավորություն ունեն իջնել ներքեւ եւ մեր աչքերի մեջ նայելով փորձեն հերքել այդ՝ գնալով ավելի շատ ճշմարտանման դարձող լուրը։ Ինչի մասին է խոսքը․ երեկ մամուլում տարածվեց լուր այն մասին, որ հունվարի 11-ին պատրաստվում է ստորագրվել հերթական ստորացուցիչ պայմանագիրը Ադրբեջանի հետ, եւ այդ պայմանագրի տեքստը արդեն պատրաստ է, գտնվում է Արդարադատության նախարարությունում։ Մենք շատ ճշմարտանման ենք դա համարում, որովհետեւ իսկապես մարդիկ չեն գնում բանակցելու առանց նախագիծ ունենալու։ Մենք իրավունք ունենք ունենալու այդ փաստաթղթի տեքստը եւ հասկանալու, թե ինչ է կատարվում, թե ինչ է մեզ սպասվում, այլ ոչ թե օրինակ Շուռնուխ գյուղի բնակիչների պես մի օր քնենք, մյուս օրը հասկանանք, որ գյուղը այլեւս մեզ չի պատկանում։ Կամ օրինակ Հայաստանի Հանրապետության այն քաղաքացիների պես, որ մի օր կարող է զարթնեն եւ տեսնեն, որ իրենց արոտավայրերը եւ այլն այլեւս չեն պատկանում Հայաստանի Հանրապետությանը։

Ուզում եմ անդրադառնալ կարճ ժամանակ առաջ վարչապետի պաշտոնը դեռեւս զբաղեցնող անձի կողմից կատարված գրառմանը, որը եւս, կարծում եմ, անուղղակիորեն հաստատում է, որ իսկապես գոյություն ունի ինչ-որ թղթին հանձնված փաստաթուղթ, եւ այդ փաստաթուղթը որոշակի հստակ պայմաններ է նախատեսում։ Այնտեղ խոսվում էր այն մասին, որ նոյեմբերի 9-10-ի հայտարարության մեջ «Մեղրի» բառը ընդհանրապես չկար, հիմա ես ուզում եմ հարց ուղղել՝ «Շուռնուխ» բառ կա՞ր «Խծաբերդ» բառը կա՞ր, արդյոք կա՞ր տեղեկություն Որոտանի մերձակա տարածքների վերաբերյալ եւ այլն։ Ընդհանրապես անհասկանալի է, թե ինչպես ենք մենք ասում, որ այս բառը չկա, ուրեմն ամեն ինչ թվում է, թե նորմալ է, այդպես չէ։ Ես եւ շատ այլ քաղաքացիներ ցանկանում ենք հասկանալ, թե այդ փաստաթղթի բովանդակությունը ինչ է։ Կարող է մի դեպքում երթուղի լինի, մյուս դեպքում միջանցք լինի, անունները տարբեր լինեն, բայց բովանդակությունը լինի անընդունելի։

Խոսք է գնում այն մասին, որ կարծես թե կապ է դրվում այդ ստանձնելիք պարտավորության եւ ռազմագերիների վերադարձի հարցի միջեւ։ Հարգելիներս, բա այդ դեպքում նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը ինչի՞ մասին էր։ Այնտեղ արդեն հստակ նշված էր, որ ռազմագերիները պետք է վերադառնան, հիմա այսինքն մենք նորից այդդ պայմանը բանակցո՞ւմ ենք։ Ինչպե՞ս ստացվեց, որ մեր բոլոր պարտավորությունները կատարվեցին, բայց ռազմագերիները ոչ միայն չվերադարձան, այլեւ նրանց թիվը ավելի մեծացավ։ Ավելին, մենք մեր ոչ միայն ռազմագերիներին, այլեւ այլ անձանց, որոնք որ պահվում էին Հայաստանում, այդ թվում՝ սպանության համար դատապարտված անձանց շատ արագ փոխանցեցինք Ադրբեջանին։ Ադրբեջանը շարունակում է պահել ռազմագերիներին։ Այսինքն մենք ընդունում ենք, որ նոյեմբերի 9-ի համաձայնությունը չի կատարվել եւ չի կատարվելու, եւ նոր պահանջնե՞ր են դրա համար դրվելու։ Այս բոլորը նոր հարցեր են, որոնք որ էլ ավելի կարեւոր են դարձնում մեր պահանջը՝ հրապարակել ստորագրման ենթակա փաստաթուղթը, որը ամենայն հավանականությամբ գոյություն ունի, ամենայն հավանականությամբ նաեւ գտնվում է այս շենքում, եւ այդ պատճառով ենք մենք այստեղ գտնվում եւ մենք իրավուքն ունենք իմանալ այդ փաստաթղթի բովանդակությունը, այն վերաբերում է բոլորիս։ Մենք վերջին շրջանում ունենք խստագույն խնդիր տեղեկատվության մատչելիության հետ, մի բան, որը մեր մտքով երբեք չէր անցնի։ Անգամ պետական գաղտնիք է հայտարարվել պատերազմի զոհերի, անհետ կորածների, ռազմագերիների թիվը։ Մեր քաղաքացիներին տեղեկատվություն չի տրվում, որը ոչ միայն անորոշություն է առաջացնում, այլեւ դրա հետ մեկտեղ տարբեր մանիպուլյացիաներ կարող են լինել։ Վստահությունը պարզապես լավ երեւույթ չէ, դրա նպատակն այն է, որպեսզի մարդիկ իմանան, որ մենք ունենք օրինակ 5000 զոհ, ոչ թե 10000 զոհ կամ 2000 զոհ, մենք պետք է հարգանքով վերաբերվենք այդ մարդկանց, այդ բոլոր անունները մեզ համար պետք է հասանելի լինեն եւ մենք պետք է անընդհատ հարգանքի տուրք մատուցենք։ Մենք պետք է իմանանք, թե քանի անհայտ կորածների հարազատներ ունենք։ Օրինակ, մեզ հետ կապվում են արտասահմանից, ասում են՝ ցանկություն ունենք ինչ-որ ծրագրեր իրականացնել անհետ կորածների ընտանիքների հետ, զոհվածների ընտանիքների հետ, մենք չունենք ամբողջական տեղեկատվություն՝ որքան են այդ մարդիկ, ինչպես մենք կարող ենք մեր միջոցները ճիշտ ծախսել, որպեսզի կարողանանք մարդկանց այդ օգնությւոնը հասցնել։

Այն հանգամանքը, որ այսօր առավոտյան այդ ամենից հետո մենք տեսնում ենք, որ ոստիկանությունը հսկայական ուժերով պաշտպանում է Արդարադատության նախարարությունը, դա անուղղակի ապացույց է, որը մի փոքր մեծացնում է հավանականությունը, որ դա ճշմարիտ է։ Երկրորդը, այսօր Նիկոլ Փաշինյանը որոշակի տեղեկատվություն է ներկայացնում, որը շատ նման է ի դեպ այն գրառմանը, որը նոյեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերն էր արել, որտեղ որ փորձում էր լղոզված ձեւով ներկայացնել, դա եւս մի ապացույց է այն բանի, որ մենք ունենք իրավիճակ, երբ փաստաթուղթը ամենայն հավանականությամբ պատրաստ է եւ փաստորեն ինչ-որ մի մասի վրա ուշադրություն է դարձվում՝ այ տեսեք՝ «Մեղրի» բառը չկա, ինչո՞ւ է դրա մասին խոսում վարչապետը, այդ հանգամանքները մեծացնում են մեր վստահությունը այն բանում, որ իրականում այդ փաստաթուղթը գոյություն ունի։ Ասում եք՝ տելեգրամյան ալիք, բա ո՞ւմ վստահենք, այսօր պետությունը օրեցօր կորցնում է իր վստահությունը։ Մենք 44 օր վստահեցինք Արծրուն Հովհաննիսյանին, նրան բոլոր վստահողները չեմ ուզում ասել՝ ինչպես են հիշում այդ անձնավորությանը։ Մենք չենք ուզում երկրորդ արծրունական իրականություն ստանալ։

Կարեւոր է նաեւ, թե դա միջազգային պայմանագի՞ր է լինելու, թե նորից հայտարարություն։ Մենք պահանջում ենք, որ եթե փաստաթուղթը գոյոթյուն ունի, այն հրապարակվի, եթե գոյություն չունի, թող համոզիչ հերքեն, իրենք են իրենց խոսքի արժեքը զրոյի հավասարեցրել, անձամբ ինձ եւ այստեղ հավաքված անձանց չի բավարարում։ Եթե պարզվի, որ այս լուրը իրականությանը համապատասխանել է, եթե պարզվի, որ Արդարադատության նախարարությունը շարունակում է իր գործունեությունը, այս մարդիկ թող իմանան, որ իրավաբանական համայնքում նրանք անցանկալի անձ են լինելու»,– ասաց նա։