Մի պահից դատավորները վճռական «ոչ» ասացին որևէ մեկի «սրտի» դատավորը լինելուն և իրականացրին արդարադատություն. այժմ դատարանների համար վճռական պահ է՝ իմունային համակարգը ձևավորելու առումով. Ա. Վարդևանյան

Դատարանների համար հիմա վճռական պահ է՝ իմունային համակարգը ձևավորելու առումով: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Արամ Վարդևանյանը՝ անդրադառնալով 2020-ի ընթացքում դատական համակարգի անկախության, գործունեության մասին՝ նշելով, թե այդ իմունային համակարգին կփորձեն դիմադրել իշխանությունները:

Նա նշեց՝ դատական համակարգի անկախությունը չափվել է աղմկահարույց գործերով, որոնցում ակհայտ էր իշխանական ցանկությունն ու վճռականությունը՝ կոնկերտ ելքեր տեսնելու մասով:

«Մենք տեսանք դեպքեր, երբ կոնկրետ դատավորներ հակադրվեցին այդ գայթակղություններին, պահանջներին, ճնշումներին: Նժարի վրա էր կա՛մ կայացնել իրական արդարադատություն, կա՛մ լինել որևէ մեկի «սրտի» դատավոր: Ականտես եղանք՝ ինչպես են դատավորները դրան վճռական «ոչ» ասում և իրականացնում արդարադատություն»,-ասաց փաստաբանը:

Նրա պնդմամբ՝ դատարանները կալանավորումների միջնորդությունները մերժելիս պատճառաբանվածության այնպիսի բարձր ստանդարտ են սահմանում, որ միջազգային փորձում նման բան դժվար կլինի տեսնել: «Եղել են դատավորներ, որոնք կարողացել են վճռական լինել, չվախենալ ճնշումներից և իսկապես արդարադատություն իրականացնել»,-ասաց նա՝ ներկայացնելով Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Ալեքսանդր Ազարյանի օրինակը:

Ըստ Վարդևանյանի՝ շատ կարևոր էր, որ մի պահի դատարանները կարողացան ամբողջությամբ ձերբազատվել թե՛ քաղաքական իշխանության, թե՛ Դատախազության, թե՛ քննչական մարմինների ճնշումներից:

«Սա իսկապես շատ կարևոր էր, և մենք այսօր տեսնում ենք մի դատական համակարգ, որի մասին փորձում են «քննադատություններ» ներկայացնել դատախազները, Դատախազությունը՝ ֆեյսբուքյան գրառումներով: Եթե նժարին դրվի ներկայացված միջնորդությունը և դատարանի որոշումը, հասկանալի կլինի, թե ինչ խայտառակ վիճակում է գտնվում Դատախազության և քննչական մարմինների՝ իրավունքի նկատմամբ մոտեցումը, և ինչ բարձր նշաձող են սահմանում դատարանները: Այժմ պետք է խոսել դատական համակարգի ձևավորվող իմունային համակարգի մասին՝ ի պատիվ Առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանների և Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավորների»,-ասաց փաստաբանը:

Վերջինս ընդգծեց՝ այն, որ դատավորները մերժում են ձերբակալությունների իրավաչափության, կալանավորման վերաբերյալ դատախազների, քննիչների միջնորդությունները և բավարարում են պաշտպանական կողմի դիրքորոշումները, նորմալ արդարադատության մաս է:

«Օրինակ՝ Ազարյանի կողմից պաշտպանների ներկայացրած դիմումների բազմաթիվ մերժումներ կան, բայց ոչ ոք դրանց մասին բացասականը չի խոսում, քանի որ դրանք էլ են պատճառաբանված: Դատարանները արդարադատություն են իրականացնում: Ցավալիորեն մենք 2,5 տարվա ընթացքում հետ ենք սովորել այդ միջավայրին, և տպավորություն է առաջանում, թե սա արտառոց մի բան է. սա ուղղակի իրական, նորմալ վիճակն է, որին դիմակայելու համար իշխանություններն ամեն ինչ արել են՝ է՛լ հրապարակավ սպառնալիքներ, է՛լ պատգամավորների կողմից ցուցումներ դատախազներին, է՛լ վարչապետի կոնկրետ գնահատականներ կոնկրետ քրեական գործերով: Այս պայմաններում մենք հեռվացել ենք իրական արդարադատության միջավայրից: Հույս ունեմ՝ այս պահից մի ջրբաժան է, որ դատարաններ թույլ չեն տալու իրենց նկատմամբ միջամտություններ և ճնշումներ, որոնք քաղաքական իշխանությունն ամեն օր է փորձում անել»,-ասաց Վարդևանյանը:

Անդրադառնալով ՍԴ-ի շուրջ ընթացքող դեպքերին՝ Վարդևանյանը տեսակետ հայտնեց, որ դրանք ևս վկայում էին քաղաքական իշխանության՝ իրական, անկախ դատական համակարգ ունենալու ցանկության բացակայության մասին:

«Այն ամենը, ինչ կատարվեց ՍԴ-ի նկատմամբ, կարծես թրիլլեր ֆիլմի սցենար լիներ, և այդ պայմաններում ՍԴ-ի բացառիկ վարքագիծը իրավական մշակույթի ձևավորման մասով ևս շատ կարևոր էր: Մենք տեսանք՝ ինչպես կարելի էր Սահմանադրություն փոխել մի քանի ժամի ընթացքում՝ սահմանադրական կարգը խախտելով»,-նկատեց փաստաբանը:

Խոսելով Բարձրագույն դատական խորհրդի գործունեության մասին՝ փաստաբանը կարևորեց՝ ԲԴԽ-ն նոր մարմին է, որը պետք է դեռևս որոշակիորեն վերաիմաստավորի իր դերակատարումը դատավորների անկախության երաշխավորման համար:

«Խնդիրներ, իհարկե, եղել են, ինքս բազմաթիվ անհամաձայնություններ ունեցել եմ, բայց դրանք հիմա ավելի նվազ եմ դիտարկում, քան այն, ինչ բարձարայնեց ԲԴԽ նախագահը նոյեմբերի 19-ին՝ կոչով դիմելով դատավորներին: Դա առաջին քայլերից մեկն էր՝ իրական ԲԴԽ-ի ձևավորման տեսանկյունից»,-նշեց նա: