Հայաստանն ու Արցախը ձեր քաշով չէին, դուք Արցախը երբե՛ք չեք զգացել, մեր բոլոր դաշնակիցներին վանեցի՛ք մեզնից, քարոզելով միայն դատարկ հպարտություն․ Աբրահամ Գասպարյանը՝ իշխանություններին
Ղեկավարը կամ էլիտան հասարակությա՛ն ծնունդն է, այնպես ինչպես բանակը, քաղաքական կամ հասարակական մնացած բոլոր ինստիտուտները: Այսինքն՝ վատի ու լավի առկայությունը պայմանավորված է մեզնով: Որքան կիրթ ու ռացիոնալ լինի հասարակությունը, այդպիսի ղեկավարություն էլ կունենա, «Արմնյուզ» հեռուստաընկերությամբ հեռարձակվող «Երեկոյան լուրեր Աբրահամ Գասպարյանի հետ» հաղորդման ժամանակ ասել է հեղինակը՝ Աբրահամ Գասպարյանը։
«Ճիշտ է՝ միշտ չէ, որ այդ բանաձևը գործում է, միշտ չէ որ մեր դեպքում երկրի ղեկավարի պաշտոնում տեսել ենք մեր ցանկալի թեկնածուին, քանի որ ընտրական ինստիտուտը մշտապես կեղծվել է, կոռումպացված եղել, այդուհանդերձ՝ այդ հարցում հասարակությունն է՛լ է մեղավոր: Եթե պիտի լուծում գտնենք, պիտի շիտակ խոսենք, ինքներս մեզ հետ անկեղծ լինենք: Հենց փորձեցինք մեր խնդիրների պատճառները փնտրել մեզնից դուրս, ստացվելու է՝ դարձ ի շրջանս յուր…ոչ մի բան էլ չի փոխվելու: Հիմա 30 տարի նույն տեղում դոփում ենք և պետք է ի վերջո ընդունենք, որ մենք չենք կարողանում ձևակերպել խնդիր կամ հարցադրում՝ ի՞նչ որակներ պիտի ունենա պետության ղեկավարը»,– ասել է նա:
Հեղինակը նշել է, որ այսքան ժամանակ մտածել ենք, որ կգա կամ կընտրենք մի ղեկավարի, որը միանգամից կլուծի բոլորիս խնդիրները, իսկ եթե չարեց՝ ուրեմն վատն է: «Խաղադրույքը, կարծում եմ, սխա՛լ ենք դնում: Գուցե փոխե՞նք այս մտածողությունը, գուցե դնենք առաջնահերթություններ, ամրագրենք դրանց օրենքներով և խնդիր լուծենք: Հասկանում եմ, որ խնդիր դնողը կուսակցություններն են կամ քաղհասարակությունը…գուցե նրանց խաղի կանոննե՞րը փոխենք…սրանք հարցադրումներ են, որոնք պատրաստի լուծումներ չեն, պիտի փորձաքննություն անցնեն: Բայց ինչ էլ լինի արդյունքը՝ մեկ բան է պետք ֆիքսել՝ լիդերը, որպես այդպիսին, ընդունելի կերպար չդարձա՛վ մեր հասարակությունում, քանի որ՝ չարդարացրեց ակնկալիքները: Այստեղից հետևություն՝ պետք է աշխատել ծրագրերի՛ վրա, երկիրը ոտքի կանգնեցնող պրոյեկտների կամ ռազմավարությա՛ն վրա, այն ընդունել ի գիտություն և պետության ղեկավարին, պայմանականորեն ասեմ՝ նշանակել այդ ծրագրի պահակ կամ գործիք…եթե չարդարացրեց իրեն, կհեռանա կամ կհեռացվի»,– ասել է նա:
Ըստ հեղինակի՝ առաջին հայացքից դժվար իրագործելի է թվում, բայց բոլոր նպատակները՝ դժվարությա՛մբ են իրականացվում: Նրա խոսքով՝ հիմա մեր հասարակությունը հերթական պառակտման շրջափուլում է: «Քաղաքացի Նիկոլ Փաշինյանն արդեն կորցրել է հանրային վստահության երբեմնի պաշարը՝ հիմնականում հողատուի խարանը կամավոր վերցնելու համար: Ասում եմ կամավոր, որովհետև եթե որևէ ուժ այս աշխարհում նրան ճնշեր ու պարտադրեր Արցախի հանձնումը, նա կես ակնարկով կխոսեր հանրության հետ և ամենաթունդ ընդդիմադիրը կկանգներ վարչապետի կողքին, որովհետև խնդիրն առնչվում է հայրենի հողին: Չարեց, ուրեմն՝ չեն ճնշել: Հակառակը՝ բոլոր չափումներով հանգում ենք եզրակացության, որ նա ծրագրվա՛ծ է աշխատել այդ պարտականությունը կատարելու համար: Դե եթե, ինչպես իշխանության ագիտպրոպն է տարածում, եթե Արցախի հանձնումը մեր պետության երեք նախկին նախագահներն են կազմակերպել ու գցել Փաշինյանի գրպանը…այստեղ են ասել՝ թող չվերցներ…ո՞վ էր խանգարում, կամ ո՞վ կուզեր դավաճանի պիտակը կամավոր կրել»,– ասել է նա:
Ըստ նրա՝ իշխանությունն ինքն իրե՛ն է խայտառակում՝ ասելով, որ նախկիննե՛րն են ծախել։ «Է ծախել են, մերժեիք…հա՝ մենակ չասեք՝ դրա համա՛ր էր, որ վարչապետն ասաց՝ ես սկսում եմ իմ կետից, հետո տեսավ, որ չի ստացվում, ստիպված գնաց հանձնելու քայլին: Այս թեզն, ի դեպ, ավելի՛ խայտառակ է անում իշխանությանը, քանի որ հերթական ապացույցն է, որ իշխող քաղաքական թիմը չգիտե ինչ բան է պետությունն ու գլուխ չի հանում ո՛չ քաղաքականությունից, ո՛չ դիվանագիտությունից, ո՛չ էլ սովորել է մեր պատմության սխալներից: Իսկ գիտե՞ք ինչու իշխանությունը չի ուզում սովորել պատմությունից և միայն կոկորդ ճղելով է զբաղված…քանի որ իշխանությունը պատմություն չգիտե՛, քանի որ նրա համար Հայաստանի ու հայ ժողովրդի պատմությունն սկսվում ու ավարտվում է Քաղաքացու օր կոչվող թյուրիմացությամբ, քանի որ կարդալ չի՛ սիրում և ուզում էր երկիր ղեկավարել ՖԲ-ի լայվերով: Հայրենիքի նկատմամբ ձեր սերը, հարգելի իշխանություն, շատ պլատոնական է, մակերեսային ու կենացային: Քանի որ հայրենասերն առաջին հերթին իր հայրենիքը ճանաչողն է, իր քար ու քռայի համար ցավ զգացողը, վիզ դնողը, եռագույն դրոշը տեսնելիս՝ բջիջներով փշաքաղվողը, ոչ թե ազգի ինքնասիրության ու արժանապատվության վրա ոտքերը սրբողը, իր տարածքը թշնամուն զիջողը, դրա համար արդարացում ու պատրվակ փնտրողը…դուք հայրենասեր չեք, որովհետև այսքանից հետո է՛լ սեռահասունության շեմը նոր հատած պատանու համառությամբ՝ կառչած եք ձեր աթոռին, ավելին՝ ուզում եք մեզ դնել անմեղսունակի տեղ ու համոզել, որ դուք ճիշտ եք, ժողովուրդն էլ սխալ: Հայաստանը ձեր քաշով չէր, Արցախը ձեր քաշով չէր: Դուք Արցախը երբե՛ք չեք զգացել, դուք չգիտե՛ք ինչ է նշանակում Շուշի, չգիտե՛ք ի՞նչ է նշանակում Հադրութը հայ ժողովրդի համար …արցախահայության մտավորականության կենտրո՛նն է Հադրութը, որը տալով թուրքին, ուզեցիք մեզ հասկացնել, որ մեր ազգին կիրթ ու մտավոր ներուժ պետք չէ, մեր պետության էլիտան պիտի լինի հայհոյող, դատարկ խոսքեր շռայլող, ճղճղան ու թույլիկ»,– ասել է նա։
Դիմելով իշխանություններին՝ Աբրահամ Գասպարյանը նշել է, որ նրանց գնալուց հետո պետական ինստիտուտները զրոյից պիտի հավաքվեն, տնտեսություն պիտի զարգանա, պաշտպանական համակարգ, իրավունք, էներգետիկա։ «Այս ամենը մի կողմ…կգան ուժեղ մենեջերներ ու կուղղեն…բայց ամենավտանգավորը հոգու սո՛վն է, որ թողեցիք, պարապ ոգին, ժողովրդի հավաքական կամքը, որ կարող էիք ուղղորդել դեպի ազգայի՛նը, համամարդկայի՛նը, պետակա՛նը, կարող էիք գավառական հայրենասիրությունը դարձնել ժամանակակից ազգասիրություն ու պետականասիրություն…բայց դուք նախընտրեցիք ամենավատը, դուք Արևմուտքից բերեցիք ամենախեղվածը, մերժվածը և դա մատուցեցիք իբր ժամանակակից ու արժեքավոր, այնինչ՝ ընդամենը մոդայի հետևի՛ց էիք ընկել…Սասունցի Դավիթ էպոսի ֆինանսավորման համար մեր պետությունը 5 տարի մշակույթի վարպետներին պահում էր իր դռների առաջ՝ ներողություն արտահայտությանս համար՝ շան տեղ չդնելով, մի կոպեկ փող չտալով, սա ասում եմ, որպեսզի նաև նախկին իշխանություննե՛րն էլ հիշեն իրենց ավերածության մասնաբաժինը, նրանց անտարբերությունը, իշխանությունից արբենալու երազախաբությունը…իսկ դուք՝ էլի՛ ասացիք, որ փող չունենք, բայց 20 մլն դրամ հատկացրիք՝ ում մասին ֆիլմ նկարելու կամ ինչ թեմայով ներկայացում բեմադրելու համար»,– ասել է նա:
Աբրահամ Գասպարյանը նշել է, որ իշխանությունները ՏՏ ոլորտն օգտագործեցին իրենց իմիջը բարելավելու, «ֆեյքերի» աշխարհում թագավորելու, ոչ թե, օրինակ, տիեզերքում արբանյակ ունենալու և թշնամու շարժին հետևելու համար: «Այստեղ հավասարապես մեղավոր ենք բոլորս: Եկեղեցին էլ: Այո: Որովհետև իր լռությամբ ու պասիվությամբ՝ վանեց հոտին իրենից՝ ակամայից դուռը բացելով հոգեորսության գայլերի համար: Իսկ հիմա՝ չի կարողանում դրանց դեմն առնել, քանի որ նրանք ֆինանսավորվում են դրսից և պարզունակ ժողովրդին յեղ ու բրինձ տալով՝ հոգի՛ն է գերի վերցնում: Հարյուրավոր օրինակներ կարող եմ թվել, որ դուք՝ այսօրվա իշխանությունն ու ձեր նախկինները պիտի ու կարո՛ղ էիք անել ու չարեցիք, բայց հիմա դրա ժամանակը չէ: Ինձ մի՛ բան է հուզում…ինչպե՞ս ենք մեր ժողովրդի զավակներին հուսահատության ճիրաններից դուրս բերելու, ինչպե՞ս ենք համոզելու, որ հավատա՛ն մեր վաղվա օրվան, չարտագաղթե՛ն, որ չսակրալիզացնեն մարդկանց, փրկիչ չփնտրե՛ն…դուք նպաստեցիք, որպեսզի մարդիկ ձեզնից կուռք սարքեն, պաշտեն նրան՝ առանց հասկանալու, որ այդ կուռքը կարող է խաբել իրենց, կարող է ջարդվել և մարդկանց հոգում սով առաջանա:
Հասկանում ե՞ք ինչ մեծ վնաս հասցրիք, գիտակցում ե՞ք, որ դուք ծաղրեցիք ժողովրդին, օտար գործակալների միջոցով ապազգային ծրագրերը մտցրիք պետական համակարգ և «դեմոկրատիա» գոռացող խեղկատակների՛ն վստահեցիք բարեփոխումներ իրականացնելու կարևոր պարտականությունը: Եվ այդ խամաճիկները ձեր ստվերի տակ արեցին ամենավատը՝ մեր ժողովրդին թմրեցրին, թուքումուր ուտելով արեցին իրենց սև գործը, ձեր սեղանին դրեցին հարյուրավոր սպաների ցուցակներ, որպեսզի կոռուպցիայի անվան տակ՝ հեռացնե՛ք նրանց պաշտոններից: Հետո էլ որ պատերազմն սկսվեց կամ ձեր այդ խեղկատակները հրահրեցին՝ մենք մնացինք առանց սպայակազմի: Ու չասեք՝ ես մեղավոր չեմ, պրն Փաշինյան…դու՛ք բերեցիք այդ ապազգային թերմացքին, դո՛ւք հովանավորեցիք նրանց, տեղավորեցիք փափուկ աթոռների վրա և մի ամբողջ ֆեյքային ինդուստրիա դրեցիք նրանց տրամադրության տակ, որպեսզի ծաղրեն ազգայինի մասին խոսողին: Դուք գիտե՞ք ինչ արեցիք…ժողովրդի զգացմունքների վրա խաղալով՝ նրան դարձրիք խոսքի գերի, այդ նախկին-ներկա դիսկուրսով ձևավորեցիք քաղաքական աղանդ, որը չի՛ մտածում, միայն հայհոյում է, չի՛ աշխատում, միայն պահանջում է…դուք ստեղծեցիք քաղաքական ինկվիզիցիայի համար տրիբունալ, որի հետևանքները մե՛նք ենք քաշելու: Դուք մեր պետության բոլոր դաշնակիցներին վանեցի՛ք մեզնից, քարոզելով միայն դատարկ հպարտություն, որը պետական ու ազգային շահի հետ ոչ մի աղերս չունի: Դուք Չինաստանի, Իրանի ու Ռուսաստանի նման պետությունների հետ խոսեցիք իմաստակի՛ կեցվածքով և ձեզ թվաց, որ այդ ամենը կարող եք անել, քանի որ խորհրդարանում ունեք մեծամասնություն և ժողջանը սիրում է ձեզ: Համոզվեցի՞ք, որ սերը քաղաքական կատեգորիա չէ, հասկացա՞ք, որ պետք չէ՛ կուռքեր ստեղծել, որ ձեր վախվորած պատգամավորների համա՛ր անգամ դուք մեկ եք, միայն թե իրենց համար տաք լինի»,– ասել է նա:
Աբրահամ Գասպարյանը նշել է, որ անցած տարի, երբ Ադրբեջանն իր բանակցային թիմում հայտագրեց այսպես կոչված՝ Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի ներկայացուցչին, առաջին քայլը, որ պիտի Փաշինյանն աներ՝ պատերազմին պատրաստվելու հրաման տա՛լն էր, այդ ներկայացուցչի անձի մասին տեղեկության հավաքագրումը, մեր դիվանագիտական դեսանտում այդ մարդու հայ տարբերակի ներգրավումը, որը կլինի կիրթ, լեզուներ, պատմություն ու դիվանագիտություն իմացող, իր պետության շահերը գերակայող խելացի երիտասարդ, ոչ թե Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ հարաբերությունների դոսիեն կվստահեք այդ չափանիշերին միայն տարիքայինո՛վ համապատասխանող մարդուն:
«Հիմա ու ընդհանրապես՝ այդպիսի մարդկանց մասին խոսելու ոչ ժամանակ, ոչ էլ տարածք ունեմ տրամադրելու, բայց զուտ հիշեցնելու համար՝ մեր իշխանությունն այդ փաթեթը վստահել էր՝ ընդամենը ՀԿ-ների հետ աշխատելու փորձ ունեցող, դրամաշնորհներով աշխատող երիտասարդի, որն այս պատերազմի ընթացքում Ռուսաստանի հետ կապերն ուժեղացնելու փոխարեն, Պուտին էր հայհոյում…հրապարակավ: Այսպիսի օրինակներ մեջբերում եմ, որպեսզի ցույց տամ, որ մեր խնդիրն անձերը չե՛ն, անձերը ոչ թե կարող են կամ իրավունք ունեն, այլ՝ հաստա՛տ սխալվում են և այդ սխալը կարող է ճակատագրական լինել: Այդ սխալն էլ գործեցիք: Արցախը չկա: Մենք հետ կբերենք, ոչ ոք չկասկածի, բայց դրա համար ժամանակ է պետք, պետք է կրթվենք, զարգանանք, ուժեղանանք և դիվանագիտություն ունենանք: Փաշինյանի իշխանությունը քաղաքական մի ամբողջ բանաձև փորձեց քանդել: Մեր տարածաշրջանում 3 ծանրքաշային կա՝ Թուրքիան, Ռուսաստանն ու Իրանը: Երեքն էլ ունեն կայսերական նկրտումներ: Հարավային Կովկասը երեքի համար էլ ռազմավարակա՛ն նշանակություն ունի: Մոսկվայի համար սա «արտոնյալ շահերի ոլորտ» է…նախկին նախագահ՝ Մեդվեդև՛ն էր այդ ձևակերպումը տվել, Թուրքիայի համար՝ նեոօսմանիզմի կամ պանթյուրքիզմի ճանապարհն է կարևոր, որպեսզի հասնի մինչև կասպյան տարածաշրջան, դե Իրանն էլ՝ այդ երկուսը մերժող կամ ռուսականի հետ գործակցող, Մերձավոր Արևելքում իր դիրքերը պահող պետություն: Այս երեքից երկուսը մեր բնական դաշնակիցներն էին: Նրանց հետ վարվեցինք երեխայի տրամաբանությամբ, իսկ նրանք՝ մեզ չօգնեցին…դե Թուրքիայի մասին ընդհանրապես չեմ խոսում: Փաշինյանն ու իր թիմը չզգացին գեոպոլիտիկ այս լանդշաֆտի փոփոխությունները: Նրանց փոխարեն՝ մե՛նք վճարեցինք: Եվ ստացվեց այն հուսախաբությունը, ինչի մասին խոսում էի թողարկման սկզբում: Անձերի մեջ փրկություն չպե՛տք է փնտրենք: Մե՛նք պիտի լինենք մեր փրկությունը: Ում ուզում եք ընտրեք, ում ուզում եք՝ չթողե՛ք խորհրդարանին մոտ գա: Եթե նախկինն այսօր փողոցում է և չե՛ք ուզում նրան տեսնել իշխանության ղեկին, ուրեմն մի՛ ընտրեք նրան, եթե ձեզ համար գործող իշխանությունը վաղու՛ց է տապալվել, նրան է՛լ մի ընտրեք…ժողովրդավարությունը հենց դա է, ոչ թե անձի՛նք»,– ասել է նա:
«Երեկոյան լուրեր Աբրահամ Գասպարյանի հետ» հաղորդման ամբողջական տարբերակը կարող եք դիտել ստորև։