Շատ արագ գնում ենք դեպի իտալական տարբերակ՝ ընտրել՝ ում բուժել, ում ոչ. Կորոնավիրուսի թվերն առաջիկա օրերին դեռ կաճեն

«Երբ դպրոցները բացվեցին, բոլորը սպասում էին, որ կարողանանք ճիշտ գնահատել վիճակը դպրոցների ու բուհերի բացման պատճառով, կարիք կար հասկանալու, թե ինչ հակահամաճարակային վիճակ էր առաջանալու դրա հետևանքով։ Բայց երբ արդեն հնարավոր էր դառնում այդ գնահատումը, սկսվեց պատերազմ»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում երկրում տիրող համաճարակային իրավիճակը այսպես է մեկնաբանել Երևանի պետական բժշկական համալսարանի համաճարակաբանության ամբիոնի ավագ դասախոս, համաճարակաբան Արման Բադալյանը։

-Պարոն Բադալյան, Հայաստանում կորոնավիրուսի վարակի դեպքերը ռեկորդային են և դեռևս աճում են։ Ձեր կարծիքով այս պատկերը մեծապես պայմանավորված է պատերազմակա՞ն իրավիճակով, զորահավաքով ու դրանից բխող մնացած հանգամանքներով։։ Բնականաբար հիմա հստակ հասկանալ, թե դպրոցների, բուհերի բացման գործընթացը ինչքանով ազդեց թվերի վրա, դժվար է։ Իրավիճակը կտրուկ փոխվեց։ Սկսվեց պատերազմը, զորահավաք, թաղումներ, հոգեհանգիստներ և այլ արարողություններ, որոնք ինտենսիվացնում են համաճարակային պրոցեսը։ Ընդ որում այդ արարողությունները՝ հոգեհանգիստ, հուղարկավորություն և այլն, ըստ էության, անվերահսկելի, դժվար կառավարելի են այս օրերին։ Մեծ հաշվով այն հակահամաճարակային միջոցառումները որոնք արվում էին, հիմա էլ են արվում, պահպանվում են, բայց ծավալը բավական կրճատվել է և դրանից էլ արդյունավետությունը ընկնում է։ Այս թվերի, այս ցուցանիշների դեպքում պետությունը պետք է գնա լոկդաունի, բայց պետությունը հիմա դա չի կարող անել, քանի որ գտնվում է պատերազմի մեջ։

- Երբ դպրոցները բացվեցին, բոլորը սպասում էին, որ կարողանանք ճիշտ գնահատել վիճակը դպրոցների ու բուհերի բացման պատճառով, կարիք կար հասկանալու, թե ինչ հակահամաճարակային վիճակ էր առաջանալու դրա հետևանքով։ Բայց երբ արդեն հնարավոր էր դառնում այդ գնահատումը, սկսվեց պատերազմ: Հետևաբար իրավիճակն ամբողջությամբ մնում է մեր գիտակցության վրա, մենք պետք է ճիշտ գիտակցենք ամեն ինչ և թույլ չտանք, որ վարակն էլ ավելի տարածվի։ Բնական է, հավաքույթները, միջոցառումները լինելու են, քանի որ ամբողջ կառավարել շատ դժվար է, բայց այդ ամբողխ մեջ յուրաքանչյուր մարդ պետք է հասկանա, որ այս իրավիճակում երկու թշնամու դեմ ենք մարտընչում՝ կենսաբանական ու արտաքին թշնամու։ Եվ որպեսզի չվերջացնենք թուրքի անավարտ գործը պետք է կարողանանք զսպենք այս վարակի տարածումը։ Այսօր հիվանդանոցները ծայրահեղ ծանրաբեռնված են աշխատում, և եթե առաջին ալիքի ժամանակ կարողացանք իտալական տարբերակից խուսափել, ապա հիմա շատ արագ գնում ենք հենց դեպի իտալական տարբերակ։ Դա կարող է լինել վաղը, կամ մի քանի օր հետո։

-Իտալական տարբերակ ասելով նկատի ունեք ընտրել՝ ում բուժել, ում ոչ։

-Ոչ միայն ում բուժել, ինչպես Իտալիայում, այլև վարակը կբարդացնի նաև հիվանդության կլինիկական ընթացքը յուրաքանչյուր հիվանդի, յուրաքանչյուր վիրավոր զինվորի մոտ։ հետևաբար այսօր արհամարհել, չպահել տարրական կոնոնները, դա ազգի դավաճանությանը հավասարազոր վիճակ է։ Ամեն մարդ իր խղճի առաջ պետք է պատասխան տա, պահի համաճարակային կանոները։ Թիկունքւոմ մենք պետք է մաքսիմալն անենք, որպեսզի չբարդացնենք բժիշկների աշխատանքն ու վիրավոր զինվորների կլինիկական ընթացքը։

-Իսկ թվերի այս աճը մինչև երբ կշարունակվի և ի վերջո երբ ենք հասնելու այդ կոլեկտիվ իմունիտետ ասվածին։

-Ես կարծում եմ, որ առաջիկա օրերին թիվը դեռ կաճի, իսկ կոլեկտիվ իմունիտետի մասին եկեք չխոսենք, որովհետև մենք իրական պատկերը չգիտենք։ Եթե այսօր դեպքերը 60 հազարին մոտ են, ապա դա 5-ին կամ 10-ին բազմապատկելուց հետո նոր մոտ կլինի կոլեկտիվ իմունիտետի ամենանվազագույն շեմին։ Դեռ վաղ է խոսել կոլեկտիվ իմունիտետի մասին։ Հուսամ գոնե պատվաստանյութը ավելի շուտ կգա, բայց դեռ դա էլ չկա։ Հետևաբար, կրկնում եմ, մենք պետք է գիտակցենք, որ առողջապահական համակարգը գերծանրաբեռնված է։

-Իսկ Ձեր ուսումնասիրոթյունները ինչ են ցույց տալիս՝ վիրուսի գործունեության, ընթացքի մեջ ինչ որ փոփոխություներ եղել են։ Վիրուսը նույն կերպ վտանգավո՞ր է ու բա՞րդ ընթացք ունի ինչ առաջին ալիքի դեպքո՞ւմ։

-Մենք հստակ տեսնում ենք, որ երբ թվերը սկսեց շատանալ, շատացան նաև մահերը։ Եվ եթե տենդենցն այսպես պահպանվեց, ապա մահերը էլի կաճեն։ Ես մի տենդենց նկատում եմ, որ 50 տարեկանից ցածր մահացածները որեւէ խրոնիկ հիվանդություն չեն կրում։ Այսինքն բավական լուրջ գործընթաց է ու անելիք շատ ունենք։