Կոնդ թաղամասը կառուցապատելը շատ բարդ է, պատմական միջավայրը գրեթե չի պահպանվել, անհրաժեշտ է հայեցակարգ մշակել

Երևանի վերնակուլյար թաղամասերից ամենահին ու միակը Կոնդ թաղամասն է, որը պատմական արժեք ունի։ Կոնդի տեսքը՝ փողոցների կառուցվածքը, քաղաքային հյուսվածքը, անփոփոխ մեզ է հասել 18-րդ դարից: Այն ձևավորվել է առանց ճարտարապետական նախագծերի, ժամանակի ընթացքում: Կիրճի գլխին, բլրակի վրա փռված Կոնդը հին քաղաքի ամենաբարձր կետում ունեցել է շահավետ դիրք ու բարենպաստ կլիմա: Բլրի գագաթին մեկ և երկու հարկանի տներ են եղել, ստորոտի հատվածում ապրել են մեծահարուստները: Հետագայում Կոնդի փեշերին գծվել են խորհրդային փողոցները, որտեղ ազնվականների «ապարանքների» փոխարեն կառուցվել են տներ` մտավորականների և արվեստագետների համար:

Տարիներ առաջ «Երևաննախագիծ» ինստիտուտում մշակվել էր Կոնդ միկրոշրջանի հատակագիծը: Նախագծով նախատեսված էր կառուցել հիմնականում բարձրահարկ շենքեր: Սակայն «Երևաննախագիծ» ինստիտուտի, ինչպես նաև կառուցապատման մյուս նախագծերը մինչ օրս չիրագործվեցին տարատեսակ խնդիրների պատճառով։ Ճարտարապետները տարբեր կարծիքներ ունեն Կոնդ թաղամասի կառուցապատման վերաբերյալ։

Ի դեպ, նշենք, որ ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը Երևան քաղաքի Կոնդ թաղամասի պատմաքաղաքաշինական միջավայրի և զբոսաշրջային ենթակառուցվածքների զարգացման ուղղությամբ տարվող աշխատանքները համակարգող աշխատանքային խումբ ստեղծելու և դրա կազմը հաստատելու մասին որոշում է ստորագրել։

Ճարտարապետների միության նախագահ Մկրտիչ Մինասյանը գտնում է՝ թաղամասը կարելի է օգտագործել միայն զբոսաշրջային նպատակներով։ Նախկինում նման կարծիք էր հայտնել նաև Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Արթուր Մեսչյանը։ «Եթե կառուցապատում, ապա միայն զբոսաշրջային նպատակով, ուրիշ նպատակ չի կարող լինել։ Նման բազմաթիվ առաջարկներ են եղել Կոնդում մեծ կառույցներ ստեղծելու համար։ Դեռևս Խորհրդային միության ժամանակ մեր ճարտարապետներից մեկը նախագիծ ներկայացրեց թաղամասի վերակառուցման համար, բայց հետո դա տեղի չունեցավ, քանի որ այն շատ բարդ էր։ Ոչ մի սեփականատեր իր ոչ մի քառակուսի մետրը չէր զիջում, որ ճանապարհ անցներ։ Դժվար հարց է սա»,- մեզ հետ զրույցում ասաց ճարտարապետը։

Կոնդ թաղամասի կառուցապատումը շատ բարդ աշխատանք է, շեշտում է Մինասյանը, պետք է հայեցակարգ մշակել, հստակեցնել, թե որ ուղղությունով պետք է առաջ գնալ։ «Պետք է այդ հայեցակարգով հասկանալ, թե ինչ պետք է արվի թաղամասի հետ, պահվի պատմամշակութային արժեքը, որպես հուշարձան պահպանվի և այլն։ Պետք է հայեցակարգ մշակել, թե թաղամասը ինչպես կարելի է «ռեանիմացիա» անել։ Ես դեռևս չգիտեմ, հավանաբար քննարկումների արդյունքում կլինի։ Կոնդ թաղամասի մեծ մասն արդեն չկա, եղածն էլ բնակիչների կողմից արդեն փոշիացվել է։ Նախ և առաջ պետք է որոշվի, քննարկման դրվի հայեցակարգի մշակումը, թե մենք ի՞նչ պետք է անենք, ի՞նչ ուղղություն ընտրենք, ի՞նչը պահենք։ Մեծ մասին թվում է, թե կարելի է Կոնդը նույնությամբ վերականգնել, բայց այնտեղ վնասված տեղեր կան, բարձրահարկեր կան, շատ խառը վիճակ է»,- տեսակետ հայտնեց միության նախագահը։

Ճարտարապետների միության նախագահը նշեց, որ նոր են սկսել ուսումնասիրել ու նախագծեր առաջարկել Կոնդի կառուցապատման ծրագրերի մասով։ «Տեսեք, առանց հայեցակարգ դժվար է որևէ նախագիծ առաջարկել։ Ամեն ճարտարապետ կարող է իր առաջարկը ունենալ ու ներկայացնել, բայց հնարավոր է, որ դա բոլորովին հնարավոր չլինի իրականացնել ու ուժ չստանա։ Պետք է հայեցակարգ մշակել»,- վստահ է Մկրտիչ Մինասյանը։

Ճարտարապետը դժվարացավ ասել, թե այսօր Կոնդ թաղամասի պատմամշակութային հուշարձանների, պատմական միջավայրի քանի տոկոսն է պահպանվել, քանի որ տարածքում բազմաթիվ նոր շենքեր են ավելացել։ «Ուղղակի պետք է տեսնել, թե տարածքում որ հատվածները, որ փողոցներն են հետաքրքրություն ներկայացնում, դրանց միջոցով նաև հարակից հատվածները կառուցապատել, բերել նախկին տեսքի։ Շատ դժվար գործ է»,- ընդգծեց ճարտարապետ Մկրտիչ Մինասյանը։ Նա հավելեց, որ Կոնդ թաղամասի կառուցապատման հաստատված կոնկրետ առաջարկ չկա, պարզապես կա ուսումնասիրություն, թե թաղամասի վիճակն ինչպիսին է ու ինչ կարելի է այնտեղ իրականացնել։ «Ես հիմա նոր եմ ծանոթանում դրան։ Սա նախագիծ է, որով կկարողանանք հասկանալ, թե ինչ մոտեցում ցուցաբերենք թաղամասի հարցում»,- իր խոսքը եզրափակեց Ճարտարապետների միության նախագահը։

Աղբյուրը՝ 1in.am