Ադրբեջանական գեներալի ոչնչացման բացառիկ օպերացիան՝ հայկական ԱԹՍ-ով. Հայաստանը հաղթեց «դրոնների պատերազմում»

Հայկական արտադրության անօդաչուները հուլիսյան բախումների ժամանակ ստացան մարտական մկրտություն, և դրանցով իրականացված առաջին իսկ գործողության շրջանակներում հայկական զինուժը ոչնչացրեց ադրբեջանական բանակի գեներալ Հաշիմովին, գնդապետ Միրզոևին և այլ բարձրաստիճան զինվորականների, այս մասին գրում է «Առաջին լրատվական»-ը:

Իրապես սա կարելի է համարել ոչ միայն Հայկական բանակի փայլուն հաջողությունը, այլև Հայաստանի ռազմարդյունաբերության նոր նվաճումը, նոր բարձունքը:

Պայքարը Ղարադաշի շուրջ կշարունակվի

Մոտ երկու շաբաթ առաջ՝ հուլիսի 12-ին, Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանական Հանրապետության սահմանագոտու հյուսիս-արևելյան հատվածում բռնկված զինված հակամարտության հրդեհը դեռ ամբողջությամբ չի մարել, և ըստ ամենայնի՝ պայքարը ՀՀ Տավուշի մարզի Մովսես և Չինարի գյուղերի սահմանագծին գտնվող ռազմավարական բարձունքի՝ հայտնի Ղարադաշ (Սևաքար) սարի շուրջ դեռ երկար կշարունակվի: Պատճառները շատ պարզ են ու ակնհայտ:

Նախ, ինչպես փաստում են ուսումնասիրողները՝ նախկին Խորհրդային Հայաստանի (ՀԽՍՀ) վարչական սահմաններով Ղարադաշը մտել է Հայաստանի տարածքի մեջ, հետևաբար ՀԽՍՀ-ի իրավահաջորդ Հայաստանի Հանրապետության օրինական տարածքն է, որը, սահմանամերձ շատ այլ տարածքների հետ միասին, այսօր օկուպացված է ադրբեջանական զինուժի կողմից:

Երկրորդը, Ղարադաշը ռազմավարական նշանակություն ունեցող բարձունք է, որը գերիշխող դիրք ունի Տավուշի սահմանամերձ մի քանի գյուղերի տարածքների նկատմամբ, ու քանի դեռ այն ամբողջությամբ չի ազատագրվել ադրբեջանական օկուպացիայից, ուղղակի սպառնալիքը ինչպես Մովսեսի, Այգեպարի, Չորաթանի և Չինարիի բնակիչների, այնպես էլ հայ դիրքապահների ֆիզիկական անվտանգությանը շատ ավելի մեծ է լինելու: Այնպես որ, ենթադրում ենք, որ ՀՀ Զինված ուժերը կփորձի զարգացնել իր վերջին հաջողությունները և տրամաբանական ավարտին հասցնել «Սև սարի» լիարժեք ազատագրման գործը: Առավել ևս որ Հայկական բանակն ունի բոլոր իրավունքները դա անելու համար:

Այդ մասին Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում նշել է ՀՀ Պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչ, ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանը՝ ընդգծելով, որ «ՀՀ Զինված ուժերը Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանի տարածքում կատարում են որոշակի խուսավարումներ, դիրքային բարելավումներ, որոշակի տեղաշարժեր, որը իրականացնելու լիարժեք իրավունք ունենք: Դա մե՛ր՝ Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանների ներսում է»:

Իսկ սա նշանակում է, որ դիրքային պայքարը Ղարադաշի շրջանում մեծ հավանականությամբ շարունակվելու է և կարող են լինել նոր լուրջ սրացումներ: Ըստ էության, այն այսօր էլ է ընթանում, բայց ավելի պակաս ինտենսիվությամբ, քան ս. թ. հուլիսի 12-16-ի ժամանակահատվածում էր:

Հուլիսյան մարտերից մենք դուրս ենք գալիս հաղթանակած

Բայց չնայած այս հանգամանքին՝ թե՛ Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը, թե՛ լրատվամիջոցները, փորձագետներն ու մեկնաբանները սկսել են ամփոփել հուլիսյան իրադարձությունների արդյունքները՝ փորձելով գնահատել ու հասկանալ ինչպես ներկա իրավիճակը, այնպես էլ Հայաստանի ռազմական ու քաղաքական ձեռքբերումները:

Մասնավորապես, նման անդրադարձ է արել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: ՀՀ կառավարության հուլիսի 23-ի նիստին Փաշինյանը հայտարարել է, որ «հուլիսյան մարտերից մենք դուրս ենք գալիս հաղթանակած, բայց անհրաժեշտ է կատարել նաև որոշակի հետևություններ»: Եվ ներկայացրել է 7 կետ Ղարաբաղյան հիմնախնդրի և Ադրբեջանի հետ հակամարտության վերաբերյալ:

Երեք կարևոր կետեր

«Առաջին լրատվական»-ը նույնպես անդրադառնում է հուլիսյան բախումների մի քանի կարևոր ասպեկտների: Մեր նախորդ հոդվածում առանձնացրել էինք երեք առանցքային բաղադրիչներ՝

. Դիրքային պայքարը Ղարադաշի շուրջ,

. Դրոնների պատերազմը,

. Գեներալ Հաշիմովի ոչնչացման օպերացիան հայկական ուժերի կողմից:

Նախորդ վերլուծության մեջ մանրամասն անդրադարձանք Ղարադաշի բարձունքի հետ կապված բոլոր կարևոր հարցերին և հայկական զինուժի դիրքերի բարելավմանը նշված հատվածում: Այս անգամ կվերլուծենք մյուս երկու կետերը:

«Դրոնների պատերազմ». Ապրիլին և Հուլիսին

Եվ այսպես, ռազմական գործողություններ անօդաչուներով (անօդաչու թռչող սարքեր՝ ԱԹՍ) և պայքար անօդաչուների դեմ, կամ այլ խոսքերով՝ «Դրոնների պատերազմ» հայ-ադրբեջանական ռազմական գործողությունների թատերաբեմում:

Հանրահայտ «Ֆորբս» ամսագրի հեղինակ Դեյվիդ Հեմբլինգը (David Hambling), իր հոդվածում անդրադառնալով Ադրբեջանի վերջին միջուկային սպառնալիքներին, հենց այդպես է անվանել հուլիսյան բախումները հայկական և ադրբեջանական զինված ուժերի միջև՝ «Դրոնների պատերազմ (‘‘Drone War’’) Կովկասում»: Եվ, իսկապես, անօդաչուները այս անգամ էլ զգալի դերակատարում ունեցան հայ-ադրբեջանական զինված հակամարտության ընթացքում:

Ընդհանրապես, դրոնները, ռոբոտները, բարձր տեխնոլոգիաները այսօր չափազանց կարևոր դեր են խաղում ժամանակակից պատերազմներում, և բնականաբար, դրանցից անմասն չէր կարող մնալ նաև հայ-ադրբեջանական կամ ղարաբաղյան կոնֆլիկտը: Հայաստանում երևի թե բոլորն էլ գիտեն, որ Ադրբեջանը նկատելի առավելություն է ունեցել այս ոլորտում հայկական կողմի նկատմամբ՝ բայց ոչ թե շնորհիվ սեփական ուղեղների կամ գիտատեխնիկական, տեխնոլոգիական ինչ-որ նվաճումների, այլ պարզապես շնորհիվ իր հսկայական ֆինանսական միջոցների, որոնցով ադրբեջանցիները, հատկապես վերջին 10 տարիներին, Իսրայելից գնել են նորագույն, տարբեր տեսակների ԱԹՍ-ներ և վարձել իսրայելցի բարձրակարգ մասնագետների, ինստրուկտորների, որոնք սովորեցնում են նրանց կառավարել և կիրառել այդ անօդաչուները:

Ադրբեջանական կողմը խաղարկեց իսրայելական անօդաչուների խաղաքարտը 2016 թ. ապրիլին իր նախաձեռնած լայնածավալ հարձակման ժամանակ՝ այս զորատեսակը օգտագործելով ոչ միայն հետախուզական նպատակներով, այլև իբրև հարվածային ուժ, օդային հարձակման միջոց (ՕՀՄ) և փորձելով դրանցով հասնել արդյունքի: Եվ պետք է ասել, որ ադրբեջանական կողմը կարողացավ դրանցով ռազմական որոշակի էֆեկտ ապահովել: Անօդաչուներն այն ժամանակ լուրջ գլխացավանք էին դարձել հայկական զինուժի համար, և հայ զոհերից շատերը սպանվել են հենց հարձակողական ԱԹՍ-ների հարվածներից:

Առավել մանրամասն` սկզբնաղբյուրում: