Անընդունելի է «տապոռով» նման հարց լուծել. ՍԴ նախկին անդամը՝ Սահմանադրական փոփոխությունների մասին

Առանց հանրաքվեի, առանց Սահմանադրական դատարանի դիրքորոշման և նախագահի ստորագրության փոխելով Սահմանադրությունը՝ հեղինակազրկվում է մայր օրենքը, ոտնահարվում իրավունքի նկատմամբ հարգանքը։ Նման տեսակետ NEWS.am–ի հետ զրույցում հայտնել է ՀՀ սահմանադրական դատարանի նախկին փոխնախագահ, իրավաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վոլոդյա Հովհաննիսյանը՝ մեկնաբանելով ԱԺ–ի կողմից ընդունված սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը, համաձայն որի՝ կդադարեցվեն 12 տարուց ավելի պաշտոնավարած Սահմանադրական դատարանի դատավորների լիազորությունները, իսկ Հրայր Թովմասյանն այլևս ՍԴ նախագահ չի լինի։

«Նման քայլերով երկրում խարխլվում է իրավամտածողությունը, ոտնահարվում իրավունքի նկատմամբ հարգանքը, որը հետևանքներ է առաջացնելու։ Եթե ինչ–որ մեկը խախտում է իրավունքը, դա մեկ ուրիշի համար կարող է հիմք հանդիսանալ, որ մտածի, թե ինքն էլ կարող է նույնն անել։ Օրենքին, իրավունքին, Սահմանադրությանը պետք է վերաբերվել Աստվածաշնչի պես, այսինքն պետք է հավատաս դրան։ Իրական ժողովրդավարական պետությունն այն է, երբ մարդը գիտակցված հարգում է Սահմանադրությունը, քանի որ հասկանում է, որ դա առաջին հերթին իր ընտանիքին է պետք, հետո նոր՝ պետությանը»,–ասաց ՍԴ նախկին դատավորը։

Վոլոդյան Հովհաննիսյանի խոսքով՝ պետության գլխավոր խնդիրը պետք է լինի մարդկանց մոտ Սահմանադրության նկատմամբ հարգանք սերմանելը, ոչ թե այն ոտնահարելը։

«Մարդը պետք է գիտակցի, որ հարգում է Սահմանադրությունը նրա համար, որ իր երեխաները իրավական երկրում ապրեն, որ վաղվա ապագան ապահով լինի, սակայն երբ տեսնում են, որ Սահմանադրության հիմնական երաշխավորներն ու պահապաններն են այն խախտում, մարդիկ մտածում են՝ քանի կոպեկ արժե իր կողմից այն պահելը»,–ասաց նա։

Անդրադառնալով իշխանության այն պնդումներին, թե այս քայլով նպատակ ունեն ՍԴ–ն համալրել պրոֆեսիոնալ և անաչառ դատավորներով՝ Վոլոդյա Հովհաննիսյանն արձագանքեց.

«Ես ճանաչում եմ բոլոր այն դատավորներին, որոնցից ցանկանում են ձերբազատվել. բոլորն էլ պարկեշտ, պրոֆեսիոնալ գիտակներ են, պետականության զգացողությամբ օժտված մարդիկ, և նրանք որևէ անգամ քայլ չեն կատարի, որը կվնասի երկրին, պետությանը, հայրենիքին կամ իրավակարգին։ Ասում են՝ մեզ պետք են պրոֆեսիոնալ, անաչառ դատավորներ, ովքե՞ր են նրանք, ցույց տվեք այդ պրոֆեսիոնալներին։ Այո, կան պրոֆեսիոնալներ, սակայն նրանք չեն գա ՍԴ»,–ասաց նա։

ՍԴ նախկին դատավորի համոզմամբ՝ առկա են բոլոր հիմքերը, որպեսզի ՍԴ դատավորները, սպառելով ներպետական միջոցները դիմեն ՄԻԵԴ։

«Ներկայումս խախտվել է Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրով նախատեսված պարտավորությունները Եվրոպայի խորհրդի առջև։ Ցանկացած քաղաքացի պարտավոր է նպաստել, որ պետության պարտավորությունները բարեխիղճ կատարվեն, այսինքն ոչ թե դատի են տալիս պետությանը, այլ օգնում, որպեսզի պետությունն իր պարտավորությունները կատարի»,–ասաց պրոֆեսորը։

Վոլոդյա Հովհաննիսյանի խոսքով՝ Հայաստանի Հանրապետության հեղինակությունը Սահմանադրական արդարադատության առումով Եվրոպայում լավագույններից մեկն է և հետագայում երկար ժամանակ կպահանջվի՝ վերականգնելու մեր երկրի միջազգային հեղինակությունը։

Իրավաբանը փաստեց, որ նախկինում միջազգային կոնֆերանսներում տարբեր պետությունների ներկայացուցիչներ հղում են կատարել Հայաստանի Սահմանադրական դատարանի հայտնած իրավական դիրքորոշումներին և դրական լույսի ներքո ներկայացրել Հայաստանի սահմանադրական արդարադատությունը։

Անդրադառնալով Ազգային ժողովի կողմից հապճեպ հրավիրված արտահերթ նիստում Սահմանադրության փոփոխությունների աղմկահարույց նախագիծն առանց ընդդիմության ներկայության, միաձայն ընդունելու հանգամանքին, Հովհաննիսյանը նկատեց, որ այս խմբակցությունը պատմության մեջ մնալու է, որպես որպես իրավունքն ու Սահմանադրությունը ոտնահարած ուժ։

«Մի՞թե այդ 89 պատգամավորների մեջ չկար մեկը, որը այլ դիրքորոշում և կարծիք ուներ, կամ ձևի համար ասեին` մի քանիսդ դեմ կամ ձեռնպահ քվեարկեք։ Էնպես չէ, որ նախկինները խախտումներ թույլ չեն տվել, սակայն մեկի սխալը մեկ ուրիշի կողմից կոպիտ սխալով ուղղելը ճիշտ չէ, կարելի էր այլ լուծումներ գտնել, սակայն անընդունելի է այդպիսի «տապոռով լուծել հարցը»»,–ընդգծեց Հովհաննիսյանը։

Հիշեցնենք, որ Ազգային ժողովը երեկ՝ հունիսի 22–ին հապճեպ հրավիրված արտահերթ նիստում երկու ընթերցումներով ընդունեց Սահմանադրության փոփոխությունների աղմկահարույց նախագիծը: Իշխող ուժը ներկայացրել է օրինագիծը, ինքը քննարկել, ինքն էլ քվեարկել, քանի որ «Լուսավոր Հայաստանն» ու ԲՀԿ–ն քվեարկությանը չէին մասնակցել՝ հայտարարելով գործընթացի ապօրինի լինելու մասին։ Սահմանադրական արդեն ընդունված փոփոխությամբ՝ դադարեցվում են ՍԴ այն դատավորների լիազորությունները, որոնք պաշտոնավարել են 12 տարուց ավելի: Մնացած դատավորները շարունակում են պաշտոնավարել մինչեւ կլրանա նրանց ՍԴ դատավորի պաշտոնում 12 տարին: Սա ՍԴ ներկայիս կազմը փոխելու՝ իշխանությունների հերթական փորձն է, նախկին մի քանի տապալված փորձերից, այդ թվում՝ չյկայացած հանրաքվեի նախաձեռնությունից հետո։ Դրա արդոունքում կընտրվրի ՍԴ երեք նոր անդամ, իսկ Հրայր Թովմասյանն այլևս ՍԴ նախագահ չի լինի։