HRW. Հայաստանի իշխանությունները մինչեւ վերջ չեն քննում իրավապահ մարմինների բռնության դեպքերը
Հայաստանի կառավարությունը սկսել է բարեփոխումների հավակնոտ ծրագրի իրականացումը, սակայն իրավապահ մարմինների կողմից անցյալում կատարված բռնության եւ անհամաչափ ուժի կիրառման դեպքերի քննությունը սահմանափակ է մնացել: Այս մասին նշված է Human Rights Watch 2020 համաշխարհային զեկույցում:
Զեկույցի համաձայն՝ «շարունակվել են սեռական կողմնորոշման եւ գենդերային նույնականացման հիմքով բռնությունն ու խտրականությունը, սահմանափակ հնարավորություններով մարդկանց խտրականություններն ու սեգրեգացիան եւ ընտանեկան բռնությունը»:
«Հայաստանի ոստիկանությունն ունի գերազանցապես խաղաղ ցույցերը ցրելու ժամանակ ուժի անպատժելի, անհամաչափ կիրառման հարուստ փորձ»,- նշում են Human Rights Watch-ի փորձագետները՝ հիշեցնելով ցուցարարների եւ ոստիկանության բախումների հետեւանքով 2008 թվականի մարտի 1-ի իրադարձությունները:
Սակայն 2016 եւ 2015 թվականներին խաղաղ ցուղցարարների ու լրագրողների դեմ ոստիկանության կողմից ուժի անհամաչափ կիրառման քննությունները մնում են կասեցված: Իշխանությունները պնդում են, որ չեն կարողանում պարզել մեղավորների անձը, նշված է զեկույցում:
Human Rights Watch-ի փորձագետներն անդադարձել են նաեւ շրջակա միջավայրի հարցին եւ հիշեցրել 2019 թվականի օգոստոսին բնապահպանական բողոքի ցույցերի մասին ընդդեմ Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի արդյունահանման վերականգնման: Ըստ զեկույցի՝ ոստիկանությունը թույլ չի տվել անցկացնել բողոքի ակցիա՝ կարճ ժամանակով ձերբակալելով 6 ցուցարարի:
Ըստ Human Rights Watch-ի՝ Հայաստանում մարդու իրավունքների հարցերի թվում է մնում նաեւ ընտանեկան բռնության խնդիրը:
«Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ 2019 թվականի առաջին կեսի ընթացքում իշխանությունները քննել են ընտանեկան բռնության 331 քրեական գործ, այդ թվում՝ 176 նոր գործ: Նրանք առաջադրել են 209 պաշտոնական մեղադրանք եւ 45 գործ դատարան ուղարկել»,- նշել են հեղինակները՝ հավելելով, որ «իշխանությունները դեպքերի մեծ մասում չեն պաշտպանում ընտանեկան բռնությունից տուժած կանանց եւ երեխաներին՝ սպառնալիքի տակ դնելով նրանց կյանքը եւ բարօրությունը»:
Փորձագետները նաեւ նշում են, որ Հայաստանում կա ընտանեկան բռնությունից տուժածների համար միայն մեկ ապաստարան, եւ չնայած նրան, որ կան 10-13 մարդու համար նախատեսված եւս մեկ ապաստարան բացելու ծրագրեր, Հայաստանը զգալիորեն հետ է մնում մինչեւ 10 000 մարդու համար ապաստարան բացելու մասին Եվրոպայի խորհրդի առաջարկներից:
Այնուամենայնիվ, Հայաստանում առաջընթաց կա. որոշ մանկական հաստատություններ վերածվել են ընտանեկան խնամքի հասարակական կենտրոնների: Փորձագետները նաեւ նշում են իրենց իրավունքները պաշտպանող սեռական փոքրամասնությունների եւ ակտիվիստների նկատմամբ բռնության դեպքերի մասին:
Նշվում է, որ իրենց սեռական կողմնորոշվածությունը հանրայնացնելու եւ խտրականության ենթարկվելու վախը շատերին թույլ չի տալիս հայտնել իրենց դեմ ուղղված հանցանքների մասին:
«2019 թվականի հունվարից օգոստոս ամիսներին «Pink Armenia» կազմակերպությունն ու այլ կառույցներ, որոնք պաշտպանում են ԼԳԲՏ-հանրության շահերը, հայտնել են Հայաստանում բռնության 17 դեպքերի մասին՝ սեռական կողմնորոշվածության եւ գենդերային ինքնության հիմքով»,- նշվում է զեկույցում:
Փորձագետներն անդրադարձել են նաեւ Ստամբուլյան կոնվենցիայի վավերացման շուրջ քննարկումներին: Նրանց խոսքով՝ տվյալ հարցում հաճախ օգտագործվում են ատելություն պարունակող արտահայտություններ, սակայն Վենետիկի հանձնաժողովը 2019 թվականի հոկտեմբերին փորձագիտական եզրակացություն հրապարակեց այն մասին, որ «Ստամբուլյան կոնվենցիան չի հակասի երկրի Սահմանադրությանը»: