Հայաստանի համար Ռուսաստանը եվրոպական քաղաքակրթության անբաժանելի մասն է. Նիկոլ Փաշինյանը լայնածավալ հարցազրույց է տվել Կոմերսանտին

ՀՀ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լայնածավալ հարցազրույց է տվել «Կոմերսանտ» թերթին:

Վարչապետը՝ մեկնաբանելով ռուսական ORSIS ընկերության հայցը մերժելու պատմությունը, ասել է, որ դա ոչ աննախադեպ երևույթ է։ ORSIS-ը ցանկանում էր մասնակցել Հայաստանում զենքի գնման տենդերին։

«Դա տենդեր է, դա առաջարկության, պահանջարկի հարց է։ Մեկնաբանելու բան չկա։ Ռազմատեխնիկական համագործակցության ոլորտում Ռուսաստանը Հայաստանի թիվ մեկ գործընկերն է։ Այդպես է եւ այդպես էլ կլինի։ Այդ ծավալի մեջ իրավիճակը մեկ ընկերության հետ եւ մեկ գործարքով չեմ կարծում, թե այդքան շոշափելի է, որ մենք դա այժմ պետք է քննարկեկք»,- ասել է Փաշինյանը։

Այն նկատառմանը, որ այդ թեման վերջին օրերին շատ է շոշափվում Հայաստանի եւ Ռուսաստանի նորություններում, Փաշինյանն արձագանքել է․ «Եկեք տեսնենք, թե ինչ էր կատարվում տեղեկատվական հարթակում վերջին կես տարում՝ կապված մեր երկրների հարաբերությունների հետ։ Բոլորը ապոկալիպսիս էին կանխատեսում։ Սակայն հարաբերությունները շատ լավ զարգանում են, եւ շատ լավ զարգանում են իմ անձնական հարաբերությունները Ռուսաստանի նախագահի, վարչապետի հետ։ Հայաստանի բարձրաստիճան բոլոր պաշտոնյաների հարաբերությունները շատ լավ են զարգանում ռուսաստանցի գործընկերների հետ»։

«Օրսիս-Արմս»-ը ռուսական ORSIS ընկերության դուստր-ձեռնարկությունն է եւ 2017-ից գրանցված է Հայաստանում։ Ընկերության համահիմնադիրներն են Գեւորգ Մանուկյանը եւ Արթուր Գալստյանը։ «Օրսիս-Արմս»-ը երկար ժամանակ ԶՈՒ-ին սպառազինություն եւ օպտիկական սարքեր է մատակարարել։ Սակայն հերթական տենդերի ժամանակ ընկերությանը մերժել էին՝ տենդերի պայմաններին չհամապատասխանելու հիմնավորմամբ։ Շրջանառվում են կարծիքներ, որ ընկերությունը կեղծ փաստաթղթեր է ներկայացրել։ 

Ինչ վերաբերում է հայ-ռուսական հարաբերություններին, Հայաստանի համար Ռուսաստանը եվրոպական քաղաքակրթության անբաժանելի մասն է։ Սա ոչ միայն մեր ժամանակակից ընկալումն է, սա մեր պատմական ընկալումն է, ասել է նա:

Պատասխանելով այն հարցին՝ կարո՞ղ են արդյոք ԵՏՄ-ն եւ ԵՄ-ն որեւէ կերպ համագործակցել, թե դատապարտված են հակամարտել միմյանց հետ, Փաշինյանն ասել է․ « Հոկտեմբերի 25-ին մենք պայմանագիր կնքեցինք Սերբիայի հետ, Սերբիայի եւ ԵՏՄ-ի միջեւ»։ Այն դիտարկմանը, թե Սերբիան ԵՄ անդամ չէ, վարչապետը նշել է․ «Այո, այո։ Պայմանագիրն ազատ առեւտրի մասին էր։ Կա շատ մեծ հավանականություն, որ Սերբիան ԵՄ անդամ դառնա։ Եւ ի՞նչ կլինի այդ ժամանակ։ Դա շատ լավ է, քանի որ մեզ համար համագործակցությունը այն մոտեցումն է, որը մենք բոլորս պետք է ի ցույց դնենք։ Մենք, Հայաստանը, այդպես չենք ընկալում իրավիճակը, թե պետք է ընտրություն կատարենք Եվրոպայի եւ Ռուսաստանի միջեւ։ XVIII դարում հայկական վերնախավի ներկայացուցիչներն աշխատում էին այն ուղղությամբ, որ Ռուսաստանը գա մեր տարածաշրջան։ Ինչո՞ւ էր դա տեղի ունենում։ Որովհետեւ այն ժամանակ հայկական վերնախավի ներկայացուցիչները իրավիճակն ընկալում էին այնպես, որ Ռուսաստանը կգա մեր տարածաշրջան եւ իր հետ եվրոպական արժեքներ կբերի։ Ռուսաստանը մեզ համար եվրոպական երկիր է։ Հայաստանը նույնպես եվրոպական երկիր է, Բելառուսը նույնպես եվրոպական երկիր է»։

Փաշինյանի խոսքերով, եվրոպական շատ առաջնորդներ ասում են, թե Ռուսաստանի հետ նորմալ հարաբերություններ հաստատելն իրենց համար առաջնահերթություն է։ Հստակեցնող այն հարցին, թե այդ մասին նրանք ասո՞ւմ են մասնավոր զրույցներում, վարչապետը պատասխանել է, թե «նրանք ինձ դա պաշտոնական զրույցներում են ասում»։ «Սակայն մեզ համար Արեւելք-Արեւմուտք ընտրություն չկա։ Մենք ԵՏՄ անդամ ենք, եւ մենք համընդգրկուն եւ ընդլայնված գործընկերության մասին պայմանագիր ունենք ԵՄ-ի հետ։ Ռուսաստանը դեմ չէ ԵՄ-ի հետ մեր համագործակցությանը, իսկ ԵՄ-ն դեմ չէ ԵՏՄ-ին մեր անդամակցությանը»։

Այն հարցին, թե համարո՞ւմ է Փաշինյանը, որ 2008թ․ Վրաստանում հակամարտությունը, 2014թ․ Ուկրաինայի արեւելքում հակամարտությունը Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի մրցակցության արդյունք է, վարչապետը պատասխանել է, որ չի մեկնաբանի այդ երկրներում իրադարձությունները։ «Ուզում եմ կրկին ընդգծել եւ շատ եմ ուզում, որ մեր բոլոր թանկագին ռուսաստանցիներն արձանագրեն այդ փաստը։ 2018թ․ Հայաստանում փոփոխություններ տեղի ունեցան։ Տեղի ունեցավ ոչ բռնի, թավշյա, ազգային հեղափոխություն։ Ինչո՞ւ այն ստացվեց ոչ բռնի։ Կա կարեւոր պատճառ։ Որովհետեւ չկար որեւէ արտասահմանյան ուժ, որը ներգրավված լիներ այդ գործընթացում։ Չկար որեւէ գեոքաղաքական նախադրյալ։ Անձամբ ես եւ մեր թիմը թույլ չտվեցինք որեւէ օտարերկրյա գործոնի միջամտություն մեր ներքին գործընթացին։ Այդ իսկ պատճառով մեզ մոտ ամեն ինչ այդպես ստացվեց։ Եւ մենք ասել ենք, որ մենք արտաքին քաղաքականության մեջ մտափոխություն չենք ունենա։ Ես ասել եմ, որ մեր հեղափոխության մեջ չկա որեւէ գեոքաղաքական նախադրյալ։ Դա հարյուր տոկոսանոց ճշմարտություն է, եւ ոչ ոք չի կարող հակառակը ապացուցել, որովհետեւ հակառակը պարզապես գոյություն չունի»։

Օրերս նաև լրատվամիջոցները հաղորդեցին, որ Հայաստանը և Ռուսաստանը աշխատում են հուշագրի վրա, որը երաշխավորում է Հայաստանում գործող կենսալաբորատորիաների հասանելիությունը ռուսաստանցի մասնագետներին։ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է նաև այս հարցին՝ ասելով՝ «Այո, մենք աշխատում ենք հուշագրի վրա։ Սակայն անցյալ տարի ձեզ հետ մեր զրույցից հետո իմ անձնական հանձնարարությամբ թույլատրվել է ռուս մասնագետների մուտքն այդ օբյեկտներ, որպեսզի համոզվեն, որ դրանք Ռուսաստանի համար որևէ սպառնալիք չեն ներկայացնում։ Դրանք ընդհանրապես որեւէ ռազմական նպատակ չունեն, դրանք կենսալաբորատորիաներ են, որոնք օգտագործվում են միայն բուժական նպատակներով։ Կարծում եմ՝ մեր ռուսաստանցի գործընկերները դրանում համոզվեցին։ Այդ լաբորատորիաները Հայաստանի սեփականությունն են, դա շատ կարեւոր է։ Իմիջիայլոց, այդ լաբորատորիաներն արժեքավոր են եւ կարեւոր են Հայաստանի համար։ Մենք շնորհակալ ենք նաեւ մեր ամերիկյան գործընկերներին այն բանի համար, որ նրանք աջակցեցին Հայաստանին, ֆինանսավորեցին այդ ժամանակակից լաբորատորիաները, որոնց աշխատանքը ուղղված է Հայաստանի կենսաբանական անվտանգության ապահովմանը։

Մենք դեռեւս աշխատում ենք հուշագրի տեքստի վրա։ Այդ փաստաթղթի գլխավոր նպատակը բոլոր կողմերի շահերի պահպանումն է, որպեսզի ոչ ոք, ոչ մի մեր գործընկեր այդ լաբորատորիաների հետ կապված մտավախություն չունենա»,- ասել է Փաշինյանը։

Վարչապետը անդրադարձել է նաև Ադրբեջանի՝ ԵՏՄ անդամակցության հարցին:

Պատասխանելով այն հարցին, թե ինչպիսին կլինի Երևանի դիրքորոշումը, եթե Ադրբեջանը հայտարարի ԵՏՄ-ում դիտորդ-երկիր լինելու ցանկության մասին, Փաշինյանն ասել՝ «Թող ասի, հետո կտեսնենք»:

Այն հստակեցմանը, թե «այսինքն շեմքից կասեք ոչ», Փաշինյանը պատասխանել է․ «Երբ ասի, այն ժամանակ էլ կքննարկենք։ Թե ինչպիսին են մեր հարաբերությունները Ադրբեջանի հետ, գաղտնիք չէ։ Այնպես որ, տվյալ պահին ես ընդհանրապես դա չեմ ուզում քննարկել»։

Հարցին, թե նա պարբերաբար ուշադրություն է հրավիրում այն իրավիճակի վրա, որ Հայաստանի հետ միասին ՀԱՊԿ-ին անդամակցող երկրներից Ադրբեջանին զենք է մատակարարվում, վարչապետը նշել է, որ դա համարում է ՀԱՊԿ-ի արդյունավետության հարց։ Ո՞րն է Հայաստանի թիվ մեկ նպատակը ԵՏՄ-ում։ Կազմակերպությունն ավելի արդյունավետ դարձնելը։ Եւ ես ուրախ եմ, որ ԵՏՄ-ում Հայաստանի նախագահությունը շատ արդյունավետ ստացվեց։ Անձամբ ինձ եւ մեր կառավարությանը հաջողվեց կոնկրետ ներդրում ունենալ, որպեսզի ԵՏՄ-ն ավելի շատ գործընկերներ ունենա աշխարհում։ Եւ մենք կշարունակենք աշխատել այդ ուղղությամբ։

Նույնը վերաբերում է ՀԱՊԿ-ին։ Ո՞րն է այստեղ նպատակը։ Անել մեզնից կախված ամեն բան, որ ՀԱՊԿ-ը, որպես կազմակերպություն, որպես անվտանգության համակարգ, որը շատ կարեւոր է Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ մյուս անդամ-երկրների համար, առավել արդյունավետ դառնա։ Եւ մենք միասին աշխատում ենք դրա համար։ Դա հեշտ աշխատանք չէ, սակայն ես շատ ուրախ եմ, որ քննարկումների արդյունքում ՀԱՊԿ-ը իրոք կդառնա առավել արդյունավետ ե՛ւ Հայաստանի, ե՛ւ Ռուսաստանի, ե՛ւ մնացածների համար»։