Անդրանիկ Քոչարյանը՝ Վիտալի Բալասանյանի և Սերժ Սարգսյանի հնարավոր հարցաքննությունների մասին

Արցախի Անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Վիտալի Բալասանյանը ապրիլյան պատերազմի ժամանակ իրավունք չուներ հրամաններ տալու, դա ավելի շատ նման է PR գործողությունների, որը բանակի կառավարման հետ որևէ աղերս չուներ։ Այս մասին այսօր՝ հոկտեմբերի 10-ին, լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ ապրիլյան պատերազմի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը։

Հարցին՝ արդյոք Վիտալի Բալասանյանը հրավիրվել է հանձնաժողով, Քոչարյանն ասաց, որ նա վաղուց զորացրվել է ՊՆ-ից, և պաշտոն ստացել Արցախի Հանրապետությունում միայն ապրիլյան դեպքերից հետո.

«Այսօրվա մեր հանձնաժողովի քննվելիք նյութին որևէ առարկայական բան կամ օգտակար բան Բալասանյանը չի կարող փոխանցել, քանի որ ինքը պատասխանատվություն չի կրել այդ ժամանակվա զինված ուժերի գործողությունների համար։ Չնայած նա բազմիցս հայտարարել է, որ ինքը ապրիլի 2-ին գնացել է համապատասխան պաշտպանական շրջան և հրամաններ է իջեցրել: Նա դրա իրավունքը չուներ և ես համոզված եմ, որ այդպես չէր կարող լինել, պաշտպանական շրջանի հրամանատարին հրամայել հրետանին հանել, կրակ բացել և այլն։ Դա ավելի շատ նման է PR գործողությունների, որ բանակի կառավարման հետ որևէ աղերս չուներ»։

Անդրանիկ Քոչարյանն ասաց, եթե Վիտալի Բալասանյանը պնդի, որ ապրիլյանի վերաբերյալ մեծ տեղեկատվություն է կրում՝ զբաղեցնելով Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի պաշտոնը, բնականաբար, հանձնաժողովը կքննի, և եթե նպատակահարմար գտնի, նրան կհրավիրի հանձնաժողով.

«Բալասանյանը և այն ժամանակվա հաղթանակները կերտած շատ հրամանատարներ կարող էին իրենց աջակցությունը հայտնել, ինչպես ազատամարտից շատ շատերը գնացին առաջնագիծ, շատերն օգնեցին։ Այստեղ օգնելու շատ բաներ կա։ Բայց հիմա կարծես՝ մտել ենք Արցախ-Հայաստան խարդավանքների փուլ, և դա կարող է խանգարել այն մարդկանց, որոնք անաչառ պետք է բանակի շահերից ելնելով հանձնաժողովին տան ճիշտ և օբյեկտիվ տեղեկատվություն»։

ԱԺ ապրիլյան պատերազմի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը անկնալում է նաև, որ ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը կգա ապրիլյանի քննիչ հանձնաժողովի նիստին։ Նա ասաց, որ ԱԺ ապրիլյան պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովի նիստին ՀԱՊԿ նախկին գլխավոր քարտուղար Յուրի Խաչատուրովն այսօր չի եղել, իսկ թե ով է հրավիրված եղել Քոչարյանն ասաց. «Մարդ, որը հարստացրեց մեր տեղեկատվությունը»։

Միայն նշեց, որ հյուր է եղել ապրիլյանի ժամանակ առաջնագծում ծառայություն իրականացրած զինվոր.

«Այդ օրերին ծառայություն տարած 18 տարեկան զինվորականներին լսելն էր կարևոր, որովհետև իրենք են հենց անմիջական առաջին հարվածը ընդունել և մարտի բռնվել հակառակորդի հետ։ Այլ ապրումներ է առաջացնում նրանց լսելը, և՛ հպարտության, և՛ ցավի, երկուսն էլ համադրվում է և դա ստանում է շատ մեծ լիցք, որը մենք պիտի ծառայեցնենք հետագա նման սխալներ թույլ չտալու առումով։ Դրա համար մենք կարևորում ենք ոչ թե այն, որ կլսենք Սերժ Սարգսյանին թե Յուրի Խաչատուրովին, այլ մեզ համար կարևոր է լսել առաջնագծի զինվորներին, որովհետև իրենց ընկերները մահացել են, բայց ով էլ չի մահացել՝ ականատեսն են եղել այն ամբողջ գործողություններին»։

Հարցին՝ արդյոք հնարավո՞ր է, որ հանձնաժողովի գործունեության ժամկետը վեց ամիսից ավելի երկարաձգվի, Քոչարյանն ասաց.

«Մենք հիմա ամենահետաքրքիր փուլում ենք։ Եթե անհրաժեշտ լինի մենք կդիմենք ԱԺ-ին՝ ժամկետը երկարացնելու, որի իրավունքը մենք ունենք։ Մեր աշխատանքների ինտենսիվությունը խոսում է այն մասին, որ մենք աշխատում ենք 6 ամսյա ժամկետում՝ ունենալ մաքսիմալ տեղեկատվություն, բայց տեղեկատվությունը հարցի մի մասն է։ Սահմանափակ փորձագետների առկայությունը հնարավորություն չի տալիս, որպեսզի եզրակացությունների ամբողջ բլոկը, որոնք շատ ծավալուն են լինելու, կարողանանք տեղավորվել, եթե չկարողանանք… Դրա համար հանձնաժողով որոշեց, որ խորհրդատուների ինստիտուտ սահմանվի։ Խորհրդատուներից մեկն էլ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցն է լինելու, պարզապես հիմա Սիրիա է գնացել։ Չնայած խնդիրը օգնել կամ չօգնելու մեջ չէ, այդ բարձրակարգ զինվորականները մեզ միշտ պետք է կարողանան այնպիսի տեղեկատվությամբ աջակցել, որ մենք հանկարծ սխալ եզրահանգումների վրա չշեղվենք»։

Անդրանիկ Քոչարյանն ասաց, որ այս խորհրդատուների ցանկում են նաև Վաղարշակ Հարությունյանը, Վլադիմիր Հայրապետյանը: Եվ հանձնաժողովն էլ դիմել է ԱԱԾ, որպեսզի վերականգնվի այս անձանց գաղտնիության թույլտվության հնարավորությունը. «Մի քիչ զարմանալիորեն, որոշ փաստաթղթեր ԱԱԾ-ում կան, բայց աշխատանքում դանդաղել են, և արդեն պետք է պատրաստ լինեին, որ մեր հրավիրյալները կարողանային անկաշկանդ մասնակցել մեր նիստերին։ Բայց քանի որ Վլադիմիր Հայրապետյանն էլ հանդիսանում է ՊՆ-ի խորհրդական, մյուս նիստին նրանք էլ լիարժեք մասնակցություն կունենան»։

Հարցին՝ բարձրաստիճան զինվորականները երբ պետք է գան հանձնաժողով, Քոչարյանն ասաց.

«Որևէ մեկը, որն ունի տեղեկատվություն չի կարող հանձնաժողով չհրավիրվել։ Բոլորին հրավիրելու ենք մեր հաստատած ցանկով` դեռ մի բան էլ ավել։ Ես չեմ պատկերացնում՝ ինչպես կարելի է մերժել մի հանձնաժողովի հրավեր, որը միտված է ապրիլյան դեպքերի ուսումնասիրելուն։ Նույնիսկ Սերժ Սարգսյանին եմ ակնկալում, որ չի մերժելու։ Նույնիսկ ակնկալել եմ, որ պաշտպանության նախկին նախարար Միքայել Հարությունյանը, եթե «մարտի 1-ով» լքեց Հայաստանը, ապա ապրիլյանով ինքը պետք է ձև գտնի` հանձնաժողովի հետ կոնտակտ կարողանա ապահովի, չգիտեմ, տեխնիկական ինչ-որ միջոցներով, սկայպով, որովհետև հարցեր կային, որ իրեն էլ պետք է ուղղեինք, որովհետև ինքը հանդիսանում էր այդ ժամանակ նախագահի առընթեր ռազմական գլխավոր տեսուչը»։

Անդրանիկ Քոչարյանը հայտարարեց, որ նրա այդ ժամանակվա տեղակալն արդեն հրավիրվել է հանձնաժողով և շատ կարևոր տեղեկատվություն է տրամադրել: