ՀՀ տնտեսական ցուցանիշները լավն են, ԵՏՄ-ում լավագույն ենք, բայց կան նաև մտահոգություններ. Նախկին նախարար

Իրականում տնտեսական ցուցանիշները լավն են, վատը չեն. նկատի ունեմ տնտեսական աճը եւ տնտեսական ակտիվության ինդեքսը: Այս մասին այսօր՝ հոկտեմբերի 9-ին, «Ի՞նչ անել-2 տնտեսական հեղափոխություն. ընկալումը և գործարկումը» գիտագործնական խորհրդաժողովից առաջ լրագրողների հետ զրույցում նշեց ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը:

«Տարածաշրջանում մեր ցուցանիշներով մենք բարձրերից ենք, իսկ ԵՏՄ շրջանակներում լավագույն ցուցանիշները ունենք: Բայց ես մտահոգություններ եմ բարձրացրել տնտեսական կառուցվածքի մասով, որին մեր կառավարությունը պետք է ուշադրություն դարձնի: Մեծ ուշադրություն պետք է դարձնի նաեւ երկու պահանջարկի քաղաքականություններին՝ դրամավարկային եւ հարկաբյուջետային:

Հիմա կարծես ունենք մի իրավիճակ, երբ դրամավարկային քաղաքականությունը հարմարվողականություն է դրսեւորում, այսինքն այն, ինչը չի կատարում հարկաբյուջետային քաղաքականությունը, կատարում է դրամավարկային քաղաքականությունը, որը սխալ է եւ պրոբլեմատիկ:

Այդ լիկվիդայնությունը մտնում է բանկային համակարգի միջոցով տնտեսություն, դա գնում է հիմնականում տնային տնտեսություններ, ֆինանսավորում է սպառումը եւ հիփոթեքային վարկավորումը, որը եւս երկարաժամկետ սպառում է: Այստեղ մենք ունենք տնտեսության կառուցվածքային խնդիր: Կարծես թե մենք հստակ քայլերով գնում ենք այն ուղղությամբ, ինչ որ մենք ունեցել 2002-2008 թվականներին, այն է՝ մեզ մոտ առաջնորդող է ոչ արտահանելի հատվածը»,- հայտարարեց նա:

Անդրադառնալով բնակարանաշինության խնդրին, Վարդան Արամյանը կարծում է, որ պետք է գնալ ոչ պոպուլյար քայլերի, այսինքն այն ծրագրերը, որոնք էապես նպաստում են բնակարանային շինարարությանը, պետք է վերաիմաստավորվեն: Սակայն, ըստ բանախոսի, դա վտանգավոր է:

«Այսօր այդ ոլորտում բում է տեղի ունենում: Մակրոտնտեսական ցուցանիշները դեռ չեն հասցրել դա իրենց մեջ ընդգրկել, նկատի ունեմ կապիտալ շինարարությունը եւ հատկապես բնակարանային շինարարությունը, բայց եթե դուք նայեք ձեր շրջապատում, կենտրոնում գրեթե բնակարաններ չեն մնացել, որոնք կառուցապատողները վաճառում են: Դա այդպես է, որովհետև մենք այսօրվա դրությամբ ունենք մեկ գործիք՝ եկամտային հարկի հետվերադարձի գործիքը, որը խթանում է բնակարանաշինությունը:

Եթե կառավարությունը վերաիմաստավորի բնակարանաշինությունը, հնարավոր է, հասարակության որոշ շերտերի մոտ դժգոհություն առաջանա, բայց դա ճիշտ քայլ է: Ես առաջարկում եմ՝ դրան տալ սոցիալական բնույթ: Ցանկացած գործիք, որ կիրառում ես, պետք է ունենա կամ սոցիալական բաղադրիչ, կամ տնտեսական: Այդ երկուսը իրար հակասում են: Չի կարող լինել և նա, և նա: 2016-ին, երբ ներդրվեց այս գործիքը, նպատակն էր, որ այն լինի տնտեսական և որոշակի ժամանակ հետո կառավարությունը պետք է դուրս գար այդ ծրագրից: Երբ սկզբում ներդրվել է այդ գործիքը, եկամտային հարկի վերադարձը 600-700 մլն դրամ է կազմել: Այսօր այդ թիվը տասնապատկվել է, մոտենում է 8 մլրդ դրամի: Պետք է հաշվի առնենք, որ ևս 10 տարի պետք է ապրենք դրա հետ: Այս տեմպերով հաջորդ տարի կտեսնենք 15-16 մլրդ դրամ»,-հայտարարեց նախկին նախարարը:

Նա հավելեց, որ 55 մլն դրամի շեմը, որ դրված է այդ գործիքի հիմքում, շատ բարձր է. «Կարճաժամկետ առումով մենք օժանդակում ենք մարդկանց, բայց երկարաժամկետ առումով խնդիր ենք ունենալու: Եթե դրան տալիս ենք սոցիալական բաղադրիչ, ապա այն պետք է համադրելի լինի «Բնակարան երիտասարդ ընտանիքներին» ծրագրին, այսինքն շեմը պետք է նվազի, իսկ եթե տալիս ենք տնտեսական բաղադրիչ, ապա խթանում ենք ոչ արտահանելի հատվածը:

«Կառավարության այս քաղաքականության արդյունքում սկսել են ակտիվանալ կառուցապտողների առաջարկները: Դա լավ է, բայց եթե դա իրականում արվում է կառավարության ծրագրի գործիքակազմի շրջանակներում, դա վտանգավոր է: Ես առաջարկում եմ, որ մենք թիրախավորենք խիստ կարիքավորներին:

Մենք միշտ հայտարարել ենք, որ տնտեսական քաղաքականությունը պետք է ուղղված լինի արտահանմանը, եւ դա ճիշտ է: Իսկ հիմա մենք խթանում ենք ոչ արտահանելի հատվածը, այսինքն բնակարանաշինությունը»: