Գիշերօթիկ դպրոցների փակումը Հայաստանում կապ ունի Ստամբուլյան կոնվենցիայի հետ. Հայկ Այվազյան

Հայաստանում գիշերօթիկ դպրոցների փակումը կապ ունի Ստամբուլյան կոնվենցիայի հետ։ Այս մասին սեպտեմբերի 4-ին լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց «Լույս» տեղեկատվա-վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Հայկ Այվազյանը։

Նրա խոսքով՝ Հայաստանում արեւմտյան ուժերի ճնշմամբ խնամակալության համակարգ մտցնելու փորձեր են կատարվում, որը Եվրոպայում գործում է արդեն երկար տարիներ։ «Համակարգի էությունն այն է, որ ստեղծվում են կենտրոններ, որոնք գտնվում են հասարակական կազմակերպությունների կառավարման տակ, փող են ստանում պետական բյուջեից երեխաների խնամակալության համար։ Որքան ավելի շատ երեխաներ հայտնվեն այդ կենտրոններում, այնքան ավելի շատ փող կստանան դրանք։ Եվրոպայում մի ժամանակ նույնպես ամեն բան սկսվեց պարզ կարգախոսներից ընտանեկան բռնությունից պաշտպանության մասին, բայց հիմա վիճակն այնտեղ կրիտիկական է, հատկապես սկանդինավյան երկրներում, որտեղ երեխաներին խլում են տառացիորեն չնչին պատրվակով»,- նշել է նա։

Այվազյանը հիշեցրել է, որ հունիսի 20-ին Հայաստանի աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի փոխնախարար Ժաննա Անդրեասյանը տեղեկացրել էր, որ 4 կազմակերպության հատկացվել է 0,5 մլրդ դրամ երեխաների խնամքի ցերեկային կենտրոնների կազմակերպման համար։ «Մինչ այդ, հունիսի 7-ին, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Զարուհի Բաթոյանը ստորագրել էր եռակողմ հուշագիր ընտանիքում բռնության կանխիչ միջոցների ընդունման մասին, որտեղ հուշագրի այլ կողմեր էին հանդես գալիս ԼԳԲՏ ներկայացուցիչները, մասնավորապես՝ Մարո Մաթոսյանը, Սուսաննա Վարդանյանը եւ այլք։ Հատկանշական է, որ նրանց մեջ չկան Հայ Առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչներ, թեեւ 2017-ին ընդունվել էր որոշում այն մասին, որ ՀԱԵ-ն կմասնակցի այն հարցերին, որոնք վերաբերում են ընտանեկան բռնությանը»,- նկատել է փորձագետը։

Նրա գնահատմամբ՝ կոնվենցիայի վավերացումը ենթադրում է արգելք միասեռական միությունների ազատ քարոզչությանը խանգարելու վրա։ Բացի այդ, գենդերների մասին տեղեկատվությունը պետք է ներառվի նաեւ կրթական համակարգում։ Սա նշանակում է, որ եթե ծնողներն արգելեն իրենց երեխաներին մասնակցել նման պարապմունքներին, դա կդիտարկվի որպես երեխայի կրթություն ստանալու իրավունքների խախտում։ «Հետաքրքիր է, որ 2015 թվականից անցկացվում են միջազգային հետազոտություններ այն երեխաներին պարզելու համար, որոնք գտնվում են ռիսկերի խմբում տարբեր, այդ թվում՝ սոցիալական նկատառումներով։ Պարզվել է, որ նման երեխաները Հայաստանում 85 տոկոս են կազմում։ Ստամբուլյան կոնվենցիայի ընդունման դեպքում մենք չենք կարողանա մերժել երեխաներ որդեգրել զույգերին, այդ թվում՝ միասեռական, քանի որ դա կլինի միջազգային նորմերի խախտում»,- ասել է նա։

Փորձագետը պարզաբանել է, որ կներդրվեն այնպիսի հասկացություններ, ինչպիսին են հոգեբանական եւ տնտեսական բռնությունը, այսինքն, եթե ծնողներն արգելեն երեխաներին գնալ գիշերային ակումբներ, դա կարող է դիտարկվել որպես հոգեբանական եւ տնտեսական բռնություն եւ դառնալ պատրվակ երեխային ընտանիքից խլելու համար։ «Այնպիսի հարցերով, ինչպիսին են Ամուլսարը եւ Ստամբուլյան կոնվենցիան, փորձ է արվում հարձակում գործել Հայաստանի վրա տարբեր կողմերից»,- հավաստիացրել է Հայկ Այվազյանը՝ ավելացնելով, որ առաջիկայում Հայաստանում ԵՄ գրասենյակի առջեւ բողոքի ակցիա կանցկացվի։

Հիշեցնենք, որ Հայաստանը 2018 թվականի հունվարի 18-ին Ստրասբուրգում ստորագրել է Եվրոպայի խորհրդի միջազգային համաձայնագիրը կանանց եւ ընտանեկան բռնության դեմ, որը հայտնի է Ստամբուլյան կոնվենցիա անվանումով։ Համաձայնագրի ստորագրումը միանշանակ չի ընդունվել հայ հասարակության կողմից, քանի որ կոնվենցիայի որոշ դրույթներ, մի շարք փորձագետների կարծիքով, ոչ միայն ուղղված են հայկական ավանդույթների եւ արժեքների քայքայմանը, այլեւ հակասում են երկրի Սահմանադրությանը։

Փաստաթղթի վավերացման հարցը դեռեւս խորհրդարան չի հասել։