Հակամարտության եզրին. Ինչու է Էրդողանը շտապ մեկնում Պուտինի մոտ

Թուրքիայի նախագահ Թայիփ Էրդողանը ժամանում է Մոսկվա Վլադիմիր Պուտինի հետ բանակցելու համար: Որպես այցի գլխավոր նպատակներից մեկը նշում են Իդլիբի հարցում փոխզիջման հասնելու փորձը: Անկարան շահագրգռված չէ Սիրիայի կառավարական ուժերի եւ նրանց աջակցող Ռուսաստանի հետ անմիջական բախմամբ, սակայն բանակցությունները դրանով չեն սահմանափակվի, գրում է «ՌԻԱ Նովոստին»:

Շտապ այց

Պուտինը և էրդողանը կզրուցեն երեքշաբթի՝ Ժուկովսկում «ՄԱԿՍ-2019» ավտոսրահ այցելելուց հետո:

«Վաղը նախագահին լարված օր է սպասվում: Ժուկովսկում նրանք կդիտեն համաժողովի ցուցադրությունը եւ իհարկե երկկողմ բանակցություններ կանցկացնեն», — լրագրողներին ասել է նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը: Արդեն երեկոյան Պուտինը կլինի Կազանում՝ WorldSkills առաջնության փակմանը:

«ՄԱԿՍ»-ում, որը կանցկացվի օգոստոսի 27-ից սեպտեմբերի 1-ը, ավանդաբար կներկայացնեն ոլորտի նորույթները, սակայն Էրդողանին ավելի շատ հետաքրքրում է Սիրիայի Իդլիբում իրավիճակը: Հենց այս թեմայի քննարկման համար, ոչ հեռախոսով, այլ անձամբ, Էրդողանը եւ թռչում է ՌԴ:

«Իդլիբում շարունակվում են սիրիական ռեժիմի կողմից հրադադարի խախտումները: 2 օր առաջ հեռախոսով մենք նախագահ Պուտինի հետ քննարկեցինք այս հարցը: Վաղը պատվիրակության հետ մեկնում եմ ՌԴ: Հուսով եմ, այն կլուծվի», — թռիչքից մոկ օր առաջ ասել էր Էրդողանը:

Սիրիայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբը ուրբաթ՝ օգոստոսի 23-ին, հայտարարել էր Խան Շեյխուն քաղաքի եւ Համա նահանգի հյուսիսում գտնվող մի շարք գյուղերի ազատագրման եւ դեպի հյուսիս զորքերի առաջխաղացումը շարունակելու մտադրություն մասին՝ մինչեւ երկրի ամբողջ տարածքի ազատագրումը:

Պուտինի հետ հեռախոսազրույցը, որի մասին ասել էր Էրդողանը, տեղի է ունեցել այդ ժամանակ ՝ օգոստոսի 23-ին, Անկարայի նախաձեռնությամբ: Կրեմլը նշել էր, որ առաջնորդները պայմանավորվել են ակտիվացնել Իդլիբում համատեղ ջանքերը ՝ այս տարածաշրջանից բխող ահաբեկչական սպառնալիքը վերացնելու եւ 2018 թվականի սեպտեմբերի 17-ի Սոչիի հուշագրի իրականացումը ապահովելու համար:

Էրդողանն իր հերթին ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ Սիրիայի նախագահ Բաշար Ասադի բանակի գործողությունները «ճանապարհ են բացել» երկրում մարդասիրական աղետի համար:

Իդլիբյան կաթսա

Իդլիբ նահանգը եւ նրան հարակից Համա նահանգի մասը շարունակում են մնալ Սիրիայի միակ վայրը, որտեղ դեռ գործում է զինված ընդդիմությունը:

Գրեթե մեկ տարի առաջ Մոսկվան եւ Անկարան կարողացան պայմանավորվել այս գոտում հրադադարի հաստատման շուրջ, այնտեղ հայտնվեցին թուրքական եւ ռուսական դիտակետեր: Հրադադարը, սակայն, չէր պահպանվում: Այն հաստատելու եւս մեկ փորձ էր արվել օգոստոսի սկզբին:

Օգոստոսի 1-ից 2-ը Նուր-Սուլթանում տեղի ունեցած բանակցություններից հետո Իդլիբում ուժի մեջ մտավ հրադադարի ռեժիմը: Սակայն «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ» կոալիցիայի զինյալները դա անտեսեցին: Արդեն օգոստոսի 4-ին ռուս զինվորականները արձանագրեցին Իդլիբի դեէսկալացիոն գոտում բնակավայրերի գնդակոծման 20 դեպք: Ի պատասխան օգոստոսի 5-ին Սիրիայի զինված ուժերի հրամանատարությունը վերսկսեց ահաբեկիչների դեմ գործողությունը:

Օգոստոսի 7-ին սիրիական բանակը վերականգնել էր վերահսկողությունը Արբաին քաղաքու, ՝ հյուսիս-արեւմուտքում Իդլիբին սահմանակից Համա նահանգում եւ ոչնչացրել էր 45 զինյալների: Երկու օր անց ահաբեկիչները հակագրոհել էին կառավարական զորքերի դիրքերը: Զոհվել էր տասը սիրիացի զինվոր, ավելի քան 20 մարդ վիրավորվել:

Ի վերջո սիրիական բանակին հաջողվել էր ավարտել Խան Շեյխունի շրջապատումը: Օգոստոսի 19-ին սակայն թուրքական զրահատեխնիկայի շարասյունը հատել էր Սիրիայի սահմանը եւ շարժվել դեպի պաշարված քաղաք՝ հավանաբար օգնելու նահանգում Անկարայի վերահսկողության տակ գտնվող խմբավորումներին:

Երբ սիրիական բանակը օգոստոսի 23-ի առավոտյան մտավ շրջապատված քաղաք, այնտեղ հանդիպեց միայն թուրք զինվորականներին. զինյալները գիշերը հեռացել էին շրջապատումից:

Սիրիայի սահմանին գտնվող թուրքական ուժերի առկայությունը, որոնք այնտեղ գործողություն են իրականացնում քրդական կազմավորումների դեմ, Դամասկոսը բազմիցս անվանել է անօրինական եւ Անկարային կոչ արել դուրս բերել զորքերը:

Սիրիայի եւ Թուրքիայի ուժերի անմիջական զինված բախումը, որը գնալով դառնում է ավելի իրական, կարող է վտանգել նաեւ ռուս-թուրքական հարաբերությունները: