Աննախադեպ հանրահավաք Մոսկվայում․ Պուտինը կորցնում է ամենակարևորը

Երեկ Մոսկվայում տեղի է ունեցել ամենազանգվածային հանրահավաքը՝ վերջին ութ տարիների ընթացքում։ Սախարովի անվան հրապարակում անցկացված հանրահավաքում հավաքվել է մոտ 50 հազար մարդ։ Պուտինի իշխանության դեմ տասնյակ հազարավոր մարդկանց միավորման ֆորմալ առիթն այն է, որ Մոսկվայի Դումայի ընտրական գործընթացից դուրս են թողնվել բոլոր ընդդիմադիր, նույնիսկ՝ անկախ թեկնածուները։ Սակայն ակնհայտ է, որ ռուսաստանցիների զանգվածային դժգոհության մոտիվներն ավելի բազմաշերտ են ու ամենևին էլ չեն սահմանափակվում մունիցիպալ ընտրություններով, որոնք, մեծ հաշվով, երկրի քաղաքական կյանքում բեկումնային նշանակություն չունեն։

Վերջին հուզումները շարունակվում են արդեն մեկ ամիս ու երեկվա հանրահավաքն այս համատեքստում լակմուսային նշանակություն ուներ։ Իշխանություններն այն արտոնել էին՝ թերևս հասկանալու համար, թե մոտավորապես ինչպիսի ծավալ ու արտահայտություն ունեն ընդդիմադիր տրամադրությունները։ Առանձհատուկ հարկ է նշել, որ Պուտինի իշխանությունն այս օրերին, ըստ էության, կանգնած է բավականին բարդ երկընտրանքի առաջ։ Համակարգված ռեպրեսիաները ավելի են մարգինալացնում հասարակությանը՝ ի վերջո, ճանապարհ հարթելով ավելի կոշտ հակադրության համար։ Մյուս կողմից՝ հասարակությունը կարող է իրեն ավելի ինքնավստահ զգալ, եթե հանդիպի իշխանության «փափուկ» մարտավարությանը ու համոզվի, որ հրապարակներում հավաքվելով՝ դառնում է օրակարգ թելադրող։

Պուտինի ռեժիմն առայժմ ընտրել է առաջին ճանապարհը ու դա պարզ երևում է նույնիսկ չոր վիճակագրությունից։

Միան երեկ Մոսկվայում և Ռուսաստանի այլ քաղաքներում ձերբակալվել է 300-ից ավելի մարդ, անցած երկու շաբաթների ընթացքում այդ թիվը կազմում է 2300 մարդ, որոնցից 13-ին ներկայացված են կոնկրետ մեղադրանքներ ու սպասվում են բավականին երկար ազատազրկումներ։

Սակայն զուգահեռ գործում է նաև «հեղափոխական» տպավորիչ վիճակագրություն։ Այսպես՝ Մոսկվայի Սախարովի անվան հրապարակում երեկ տեղի ունեցած հանրահավաքի հարթակում չի եղել որևէ հայտնի ընդդիմադիր գործիչ․ նրանք բոլորը վարչական կալանքի տակ են։ Բացի այդ՝ տեղացել է ուժեղ անձրև, սակայն, ինչպես տեսնում ենք, Ռուսաստանի նորագույն պատմության մեջ անցկացվել է ամենազանգվածային հանրահավաքներից մեկը։

Ռուսաստանի հասարակությունը փոխվել է ու այլևս չի հանդուրժում հին կանոնները։ Պուտինը կորցրել է իր ամենակարևոր զենքը՝ արբիտրի կարգավիճակը, ինչի շնորհիվ մինչև վերջերս նա հասարակության համար վեր էր պետական ու քաղաքական համակարգերից ու, ըստ էության, անքննելի ֆիգուր էր։ Վլադիմիր Պուտինի վարկանիշը ռուսաստանցիների շրջանում 18 տարվա ընթացքում հասել է նվազագույնի։ Այս մասին վկայում են «Հասարակական կարծիք» ֆոնդի անցկացրած հարցման արդյունքները։ Եթե նախագահական ընտրությունները տեղի ունենային հաջորդ կիրակի, Պուտինին կաջակցեր ընտրողների միայն 43%-ը: Պուտինի համակարգն, ըստ էության, հայտնվել է միջազգային ճնշումների ու սեփական հասարակության դժգոհության կիզակետում ու պատահական չէ, որ իշխանության հարցը սրվել է Կրեմլից Պուտինի հեռանալուց չորս տարի առաջ։

Համակարգը՝ իր տրամաբանությամբ, այլևս արդյունավետ չի գործում, հասարակությունը դարձել է ավելի պահանջատեր, ինչի հետևանքով Ռուսաստանում հասունանում է քաղաքական աննախադեպ ճգնաժամ։ Ասվածն, իհարկե, չի նշանակում, որ վաղը Պուտինը հեռանալու է կամ նրա իշխանությունը տապալվելու է․ դա մեկ քայլանոց կոմբինացիա չէ, սակայն ակնհայտ է՝ Ռուսաստանում տեղի են ուենում բարդ տրանսֆորմացիաներ, որոնք կարող են հանգեցնել նույնիսկ անկանկալ լուծումների։

Մինչև հեղափոխությունը մեր թաքուն հույսը Ռուսաստանի դեմոկրատացումն էր։ Հեղափոխությունը Հայաստանին մեկ քայլ առաջ տարավ, սակայն դա չարտացոլվեց արտաքին քաղաքականության մեջ, ինչի հետևանքով հայ-ռուսական հարաբերությունները որակապես չեն փոխվել։ Այսօր թերևս մեր շատ պրոբլեմների բանալին դարձյալ թաքնված է Ռուսաստանի դեմոկրատացման հնարավորության խորքերում։ Մեր իշխանությունները չեն կարողանում վերացնել ռուսական վասալության ռեժիմը։ Այդ կապանքից Հայաստանին կարող է ազատել դեմոկրատական Ռուսաստանը։

Նյութի աղբյուրը՝ 1in.am