Այսօր ամերիկացի ջազային երգչուհի Էլլա Ֆիցջերալդի ծննդան օրն է

Էլլա Ջեյն Ֆիցջերալդ (անգլ.՝ Ella Jane Fitzgerald; 1917թ. ապրիլի 25, Նյուփորթ-Նյուս, Վիրջինիա, ԱՄՆ - 1996թ.հունիսի 15, Բեվերլի Հիլզ, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ջազային երգչուհի, հայտնի է նաև ինչպես «Լեդի Էլլա» և «Երգի առաջին լեդի»։

Երեք օկտավա մեծությամբ ձայնի սեփականատեր Ֆիցջերալդը համարվում է ջազի պատմության մեծագույն վոկալիստներից մեկը։ Համենայն դեպս ոչ ոք չէր կարող գերազանցել նրան ձայնային իմպրովիզացիաներում (սկետ երգեցողություն)։

Գրեմմի մրցանակի քառակի դափնեկիր է։ Երգչուհու կենդանության օրոք վաճառվել է ավելի քան 40 ձայնապնակ։ Պարգևատրվել է Ազգային մշակույթի մեդալով և Ազատության նախագահական շքանշանով։ Պարգևատրվել է ֆրանսիական Արվեստի և գրականության շքանշանով։

Դաստիարակվել է միայնակ մոր կողմից Նյու-Յորք նահանգում։ Նրա դեբյուտը կայացավ 17 տարեկանում նյու-յորքյան Ապոլլո թատրոնում։ Մինչև 1942 թվականը ելույթ էր ունենում բիգբենդների կազմում։ 1950-ականների վերջին ձայնագրեց ամերիկական համայրա ողջ դասական ռեպերտուարը, մի քանի ժողովածու բաղկացած էր Գերշվին եղբայրների շլյագերներից։ Այրա Գերշվինը հայտարարել է, որ Էլլան բացահայտել է իր երգերի իրական խորությունը։ Այդ ժամանակ էլ դուրս եկավ նրա հավաքածուները ձայնագրված Լուի Ամսթրոնգի հետ՝ «Ella and Louis» և «Ella and Louis Again»։ Առավել հայտնի էր Ջորջ Գերշվինի «Summertime» զուգերգը։

«Ջազի առաջին լեդին» շարունակեց իր ելույթները մինչև 1980-ականների վերջ։ 1993 թ. շաքարախտի հետևանքով ամպուտացիայի ենթարկվեցին Էլլայի երկու ոտքերը՝ ծնկից վերև։ Նա գրեթե կուրացել էր։ Էլլայի մահից երեք տարի հետո նախագահ Բիլ Քլինթոնը հանդես եկավ հատուկ հայտարարությամբ՝ «Այսպիսի տաղանդի, նրբագեղության և մակարդակի մարդու մահը մեծ կորուստ է ջազի աշխարհի ևամբողջերկրիհամար»։